Polityka zagraniczna Wiadomości Wiadomości

Wang Yi zastępuje Qin Ganga na stanowisku szefa MSZ Chin

Leszek Ślazyk 26-07-2023

0 668

Zgodnie z komunikatem Stałego Komitetu 14. Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych opublikowanym w dniu wczorajszym, Wang Yi zastępuje Qin Ganga na stanowisku ministra spraw zagranicznych. Powrót do rządu członka Biura Politycznego Wanga, który jest również najwyższym rangą dyplomatą chińskim, będąc dyrektorem Biura Komisji Spraw Zagranicznych Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Chin, jest kolejnym sygnałem, że zniknięcie Qin Ganga nie będzie miało żadnego wpływu na kierunek polityki zagranicznej ChRL, która oczywiście kieruje się “myślą Xi Jinpinga o dyplomacji”.

Zmiana ogłoszona wczoraj, to dobry przykład, jak mało sensu mają dywagacje na temat spraw wewnętrznych w najwyższych kręgach chińskich władz bazujące na plotkach i domysłach wszelkiej maści specjalistów i analityków. Nazwisko Wanga Yi nie figurowało wśród tych wszystkich wymienianych jako możliwe zastępstwo Qina. A przecież jest on bez wątpienia najlepszym i najbardziej przewidywalnym wyborem. Nie wiadomo, czy aktualna nominacja ma charakter tymczasowy, czy Wang będzie piastował stanowisko do czasu, aż młodszy urzędnik otrzyma “zielone światło” Stałego Komitetu. Na chwilę obecną Wang Yi jest najsilniej umocowanym urzędnikiem spraw zagranicznych w ChRL od wielu dekad.

Treść komunikatu Stałego Komitetu 14. Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych (OZPL) była niezwykle lakoniczna:

“会议经表决，决定免去秦刚兼任的外交部部长职务，任命王毅为外交部部长”

“Komitet zagłosował za usunięciem Qin Ganga ze stanowiska ministra spraw zagranicznych i mianowaniem Wang Yi ministrem spraw zagranicznych.”

Nie podano powodu tej zmiany, a Qin Gang nadal pozostaje radcą stanu, którego to urzędu Stały Komitet, zgodnie z ustawą organiczną Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych Chińskiej Republiki mógł go również pozbawić.

Z treści komunikatu wynika, że Qin Gang został odwołany ze stanowiska ministra spraw zagranicznych, ale nie zdymisjonowany. Prawo organiczne OZPL wyraźnie rozróżnia te dwa słowa i pozwala Komitetowi zarówno odwoływać, jak i dymisjonować członków władz. Dymisja zwykle następuje po zakończeniu dochodzenia Centralnej Komisji Dyscypliny, podczas gdy odwołanie ma zazwyczaj miejsce w trakcie (po rozpoczęciu) takowego dochodzenia.

Odwołanie Qin Ganga ze stanowiska szefa MSZ musiało (ale to wyłącznie domniemanie) nastąpić relatywnie szybko, gdyż jego przedłużająca się, niewyjaśniona nieobecność miała wpływ na pracę chińskiej dyplomacji i na wizerunek ChRL. Stanowisko radcy stanu nie ma większego znaczenia z zewnętrznej perspektywy, zatem Stały Komitet mógł je poniekąd “zignorować” w tym konkretnym momencie, uznając taką decyzję za nieistotną.

Pytaniem otwartym i przestrzenią czystej spekulacji pozostają powody usunięcia Qin Ganga z urzędu. Czy były nimi problemy zdrowotne? Warto pamiętać, że Pekin nie dzieli się takimi informacjami. Nie dlatego, że to przestrzeń prywatna urzędnika, ale dlatego, że choroba jest oznaką słabości. A może jednak Qin Gang ma na sumieniu grzech naruszenia dyscypliny partyjnej? Plotki, których namnożyło się wiele sugerują, że może chodzić o kochankę z okresu ambasadarowania Qin Ganga w USA, kochankę, która okazała się szpiegiem. Albo, że Qin miał zbyt bliskie relacje z amerykańskimi politykami. Albo, że był wplątany w jakąś aferę korupcyjną. Plotki, spekulacje, teorie spiskowe.

Antony Blinken podejmowany przez Qin Ganga w Diaoyutai State Guesthouse w Pekiniein, 18 czerwca 2023. REUTERS/Leah Millis/Pool

Sygnałem, że Qin Gang stał się przedmiotem zainteresowania Centralnej Komisji Dyscypliny może być fakt, iż ze strony internetowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych znikają wszelkie wzmianki na jego temat. A to wskazuje na na formę cyfrowego wymazywania. Gdyby Qin Gang pozostawał towarzyszem o dobrej reputacji, który ciężko zachorował, pewnie tak by się stało. Ale to – podkreślam – wyłącznie spekulacja.

Pozostawmy dywagacje tym, których takie rzeczy bawią. Na dzień dzisiejszy nie są znane przyczyny zmiany na stanowisku szefa MSZ ChRL. Jeśli Qin Gang naruszył dyscyplinę partyjną, informacja o jego odosobnieniu i prowadzonym dochodzeniu pojawi się za jakiś czas. Śledztwo w sprawie Qin Ganga będzie politycznie sprawą dla Chin delikatną. Wszak to sam Xi Jinping, wbrew ustalonym regułom, promował Qina na to stanowisko, choć nie brakło kandydatów z większym stażem i doświadczeniem. Z drugiej jednak strony, gdyby do takiego dochodzenia doszło, byłoby ono przykładem, że nikt, nawet osoby postrzegane jako blisko związane z przewodniczącym ChRL, nie stoją ponad prawem i dyscypliną partyjną.

Na dzień dzisiejszy usunięcie Qin Ganga ze stanowiska szefa MSZ Chin jest już wyłącznie kwestią chińskiej polityki wewnętrznej i nie ma wpływu na politykę zagraniczną Państwa Środka. A wręcz odwrotnie. Wang Yi jest postacią w tym obszarze doskonale rozpoznawalną, powszechnie znaną, ma określoną reputację, pozycję. Sprawa Qin Ganga nie ma też większego znaczenia dla pozycji i wizerunku Xi. Były już minister spraw zagranicznych jest wprawdzie członkiem Komitetu Centralnego KPCh, ale Xi w przeszłości usuwał ze stanowisk znacznie poważniejsze figury chińskiego świata polityki.

Wang Yi przebywa obecnie w RPA, gdzie ma miejsce szczyt BRICS. Format ten w tym roku przyjmie nowych członków, a wejściem do układu zainicjowanego przez Brazylię, Rosję, Indie, Chiny i RPA jest już ponad 20 państw Globalnego Południa.

Cała ta historia pokazuje po raz kolejny jak mało wiemy na temat tego jak funkcjonuje świat chińskiej polityki w jej najwyższych kręgach. Dowodzi też jak ryzykowne jest podejmowanie decyzji w odniesieniu do Chin bazujących wyłącznie na plotkach, domysłach i rewelacjach wszelkiej maści specjalistów.