Nie żyje Li Rui (李锐), osobisty sekretarz Mao Zedonga,

Li był chińskim historykiem i politykiem. Wstąpił do Komunistycznej Partii Chin w 1937 roku, na początku brutalnej wojny chińsko-japońskiej, na 12 lat przed ustanowieniem Chińskiej Republiki Ludowej (1949). Zapalony, młody działacz Komunistycznej Partii Chin, swoją aktywnością zjednał sobie zaufanie Mao, który powierzył mu ważne stanowisko w państwie. W 1958 roku został nominowany przez Mao Zedonga na stanowisko osobistego sekretarza Przewodniczącego do spraw przemysłowych. Rok później został jednak aresztowany za krytykę idei „Wielkiego Skoku Naprzód” i nieudanego programu modernizacji kraju skutkującego Wielkim Głodem. Li został wydalony z KPCh Komunistycznej i był więziony przez osiem lat w Qincheng, w więzieniu o zaostrzonym rygorze, zbudowanym w celu reedukacji „zhańbionych” wyższych urzędników partyjnych. Dopiero po śmierci Mao, gdy w 1978 roku do władzy doszedł bardziej pragmatyczny Deng Xiaoping, Li Rui został zrehabilitowany i przywrócony w szeregi partii. Li stał się wtedy zdecydowanym zwolennikiem reform politycznych, a w późniejszych latach skłaniał się, by prowadzić Chiny w kierunku europejskiego systemu socjalistycznego. Uważa się go za człowieka, który wiedział najwięcej na temat życia prywatnego Mao Zedonga, uważanego za „Ojca Chińskiego Narodu”. Po odejściu z życia politycznego Li został pisarzem i zwolennikiem demokratycznych reform w Chinach.

Li, Napisał pięć książek o Mao, z których wszystkie zostały opublikowane za granicą i surowo zakazane w Chinach kontynentalnych. Jego ostatnia książka, opublikowana w 2013 r., wzywała do zmiany obecnego systemu "jednopartyjnego, jednego lidera i jednej ideologii". Praca ta spotkała się z dużym niezadowoleniem i krytyką w Pekinie.

"Sposób myślenia i rządzenia Mao był przerażający" – powiedział niegdyś w wywiadzie dla gazety "Guardian". – "Mao nie przykładał wagi do ludzkiego życia, śmierć innych nie miała dla niego znaczenia".

W Chinach „Ludzie nie mogą rozmawiać o błędach z przeszłości”, mawiał Li, ale on nigdy nie bał się otwarcie mówić wprost o błędach Mao – a jego praca pisarska pomogła historykom zrozumieć prawdę i skalę okrucieństw Mao Zedonga.

Li, oprócz pisania książek, pracował także w latach 90-tych jako patron medialny reformistycznego czasopisma „Yanhuang Chunqiu”. Mimo że, jego czasopismo było ocenzurowane, Li nie był uznawany za dysydenta i pozostał członkiem partii aż do śmierci.

Podczas XVI Kongresu Partii Komunistycznej w 2002 roku, Li wywołał spore zamieszanie, wzywając do przeprowadzenia reform politycznych. W listopadzie 2004 roku, Partyjny Wydział Propagandy zakazał publikowania w mediach jakichkolwiek tekstów jego autorstwa.

Fakt, iż zezwolono mu na kontynuowanie spisywania pamiętników pokazuje, że pomimo jego jawnej krytyki wobec władz, Li był pobłażliwiej traktowany przez kolejne władze z racji roli swojej historycznej roli, był przecież jednym z bliskich towarzyszy Mao Zedonga, który nadal w Chinach jest postrzegany jako symbol „Narodowego Kultu”.  

Na wieść o śmierci Zhao Ziyanga w 2005 r. Li powrócił do Pekinu z zagranicy i od udał się do domu byłego sekretarza generalnego, aby złożyć mu ostatnie wyrazy szacunku. Zhao Ziyang to polityk, który na początku demonstracji studenckich w Pekinie w 1989 roku szukał pokojowego porozumienia z protestującymi wówczas studentami. Został wtedy szybko pozbawiony wszystkich stanowisk i osadzony w areszcie domowym na terenie rządowego kompleksu Zhongnanhai, gdzie przebywał do końca życia.

"Nie wolno nam mówić o błędach z przeszłości", – powtarzał Li Rui w 2013 roku, rozważając podobieństwa pomiędzy nowym (podówczas) przywódcą Chin Xi Jinpingiem, a założycielem komunistycznych Chin – Mao Zedongiem.

Wraz z Li umiera idealizm aktywisty, który przyłączył się do partii komunistycznej osiemdziesiąt lat temu, i spędził swoje życie, buntując się przeciwko przywódcom, którzy nadużywają swojej władzy. Człowiek wielkiej odwagi, który w pojedynkę przez lata piętnował politykę w Chinach. Człowiek, który wpisuje się w historię przemian Państwa Środka po 1949 roku, człowiek, który tak jak Liu Xiaobo – chiński pisarz i literaturoznawca, dysydent, były profesor Beijing Normal University i laureat Pokojowej Nagrody Nobla, walczył piórem o prawdę i godność.

Li Rui zmarł w Pekinie 16 lutego, 2019 roku w wielu 101 lat.