Krzysztof Kmiecikowski o imporcie. Dzisiaj artykuł wprowadzający; w razie pytań prosimy o kontakt:
Mimo rozwijającego się kryzysu gospodarczego Chiny w dalszym ciągu pozostają największym źródłem towarów przywożonych na rynki różnych państw. W bieżącym artykule przedstawię warunki jakie musi spełnić towar zarówno przedmiotowo jak i dokumentacyjnie, aby został dopuszczony do obrotu na terytorium UE. Opisane wymogi i procedury odnoszą się do towarów przywożonych do Wspólnoty z dowolnego kraju trzeciego.
Podstawą wymiany towarowej jest zawsze faktura. Jeżeli coś kupujemy i płacimy za dany towar otrzymujemy fakturę handlową (commercial invoice). Jeżeli zaś otrzymujemy towar bezpłatnie, np. próbki, sprzedawca wystawia fakturę proforma. Faktura służy do określenia wartości celnej towaru, która to staje się podstawą naliczenia należności celno- podatkowych. Za wartość celną towaru przyjmuje się kwotę faktycznie zapłaconą oraz zafakturowaną wyrażoną w złotówkach. Najlepiej za towar jest płacić w formie przelewu bankowego, tak aby można było przed urzędem celnym okazać się z transferu określonej kwoty. Może być to szczególnie ważne, jeżeli kupiliśmy towar za niecodziennie okazyjną cenę. Również na fakturze proforma ukazywana jest kwota, ale jedynie jako określenie wartości towaru, często z zapisem "wartość dla celów celnych". Dodatkowo prawidłowo sporządzona faktura powinna posiadać zapisy określające: nazwę towaru i jego krótki opis (samo słowo ”części” wydaje się być mało wystarczające), kraj pochodzenia towaru (nie musi być identyczny z krajem wysyłki), warunki dostawy, określenie ilości (np. sztuk) oraz walutę w jakiej została sporządzona. Często na fakturach znajdują się zapisy o wadze towaru i sposobie opakowania.
Jak wspomniałem powyżej, na fakturze powinny się znaleźć warunki dostawy. Obecnie koduje się je za pomocą trójliterowych skrótów, zawartych w porozumieniu Incoterms (obecnie obowiązuje wersja 2010). Opisują one jakie obciążenia przyjęły na siebie poszczególne strony transakcji handlowej. Generalnie warunki możemy podzielić na dwie grupy: takie gdzie odpowiedzialność za organizowanie transportu, jego koszty i ubezpieczenie frachtu ponosi sprzedający (skróty zaczynające się na litery C i D np. DAP, CPT) oraz te, w których ryzyko i koszta ponosi kupujący (zaczynają się na litery E i F np. EXW, FOB). Dla niniejszego rozważania ważne jest jedynie, że w myśl przepisów celnych cło płaci się od wartości towaru powiększonej o wartość transportu do Unii Europejskiej; następnie kwota ta jest powiększana o koszt transportu po Unii i stanowi podstawę do naliczenia VAT. Jeżeli więc kupimy coś na warunkach E.. lub F.. będziemy sami musieli zadbać o organizację transportu i zapłacimy za to jakiemuś spedytorowi, a fakturę za usługę trzeba będzie przedstawić w Urzędzie Celnym, jeżeli zaś kupimy na warunkach C.. lub D.. to koszt frachtu mamy doliczony do ogólnej wartości naszego towaru i nie potrzebujemy żadnych dodatkowych faktur. Z kodami warunków dostawy nierozerwalnie związane jest wskazanie miejsca przeniesienia własności. Zapis Incoterms wygląda np. następująco: „EXW Pekin” tzn., że towar został kupiony z zakładu (EXW- ex works) w Pekinie, gdzie dokonało się przeniesienie własności. Od Pekinu za wszystkie operacje transportowe odpowiada kupujący, jak również on ponosi ryzyko ewentualnych wypadków czy uszkodzenia towaru. Podobny zapis: „DAP Gdynia” (DAP- delivered at place) oznacza, że sprzedający dostarcza towar do Gdyni, a dalsze losy towaru zależą od kupującego. Jeżeli będzie on chciał przewieźć towar na odprawę do wewnętrznego Urzędu Celnego np. w Płocku to koszty transportu i ubezpieczenia na trasie Gdynia-Płock poniesie kupujący i te koszty będzie trzeba doliczyć do podstawy naliczenia VAT.
Jeżeli wejdziemy w przeglądarkę kodów taryfowych Ministerstwa Finansów pod adresem www.isztar.gov.pl i wyszukamy dowolny kod, ukażą się nam stawki cła na dany towar. Wzmiankowana stawka zależy zawsze od kraju pochodzenia towaru. Za kraj pochodzenia uważa, się kraj gdzie towar został wytworzony (np. z wełny uszyto sweter), albo dostatecznie przetworzony (ogólna zasadą jest, że jeżeli następuje zmiana kodu taryfy w procesie przetworzenia to pochodzenie zostało zmienione) lub uzyskany (np. surowce mineralne). Taryfa posługuje się przede wszystkim stawką celną erga omnes- wobec wszystkich. Znaczy to tyle, że dana stawka dotyczy każdego kraju, a tylko wyjątkowo dla jakiegoś kraju stawki są obniżone. Aby uzyskać preferencje taryfowe należy okazać się przy odprawie celnej z oryginału świadectwa pochodzenia. Świadectwo takie jest poświadczane przez władze celne lub gospodarcze kraju produkcji i/lub wywozu i musi być dołączone do odprawy w oryginale co jeszcze raz podkreślam. Na marginesie jedna uwaga: nie można utożsamiać kraju pochodzenia z krajem zakupu lub przywozu- nic nie stoi na przeszkodzie, aby w USA kupić chińską koszulkę, której pochodzenie będzie oczywiście chińskie. Lista krajów objętych preferencjami taryfowymi jest bardzo długa i są to, albo kraje, które podpisały umowę z UE o współpracy gospodarczej (szczególna pozycją obdarzona jest Turcja), albo kraje rozwijające się albo członkowie EFTA (najważniejszym jest Norwegia). Specyficzne przepisy regulują wymianę towarową ze Szwajcarią, ponieważ jeżeli udokumentowane będzie unijne pochodzenie danego towaru (w formie świadectwa pochodzenia albo deklaracji na fakturze), wtedy towary są zwolnione z cła przywozowego. Zazwyczaj stawki celne są wyrażane jako procent od wartości towarów, ale spotyka się również stawki zapisane jako kwoty od ilości sztuk albo masy. O oszacowanie należności celnych można się zwrócić do agencji celnej lub spróbować zapytać w Urzędzie Celnym.
Z taryfy celnej wynikają również ograniczenia w przywozie towarów. Nie wolno sprowadzać do Unii Europejskiej towarów wykonanych ze skór psów i kotów lub fok, oraz zwierząt chronionych. Zakaz obejmuje produkty, które zawierają substancje zubażające warstwę ozonową lub materiały, które mogą być wykorzystane w produkcji uzbrojenia. Od awarii w japońskiej elektrowni atomowej duża część taryfy dotycząca zwłaszcza produktów spożywczych, zawiera informację o zakazie przywozu ich z terytorium Japonii. Daję to obraz, że taryfa celna ciągle się zmienia i odzwierciedla aktualną politykę Wspólnoty Europejskiej. Dodatkowo celnicy będą sprawdzali, czy importowany towar może być dopuszczony do wspólnego rynku UE. Jeżeli przywożone urządzenia muszą posiadać oznaczenie CE to na etapie odprawy zostanie to sprawdzone, jeżeli sprowadzamy ubrania muszą one posiadać wszywkę w języku polskim z podaniem składu oraz sposobu prania, jeżeli na naszych artykułach będą widniały znaki towarowe chronione prawem mamy gwarancję, że Służba Celna odpyta właścicieli tych znaków czy możemy ich legalnie używać. Jeżeli, któreś z tych wymagań nie będą spełnione towar nie będzie mógł być dopuszczony do obrotu i pozostanie nam jedynie albo towar odesłać do kontrahenta zagranicznego, albo zniszczyć.
W momencie zgłoszenia towarów do procedury dopuszczenia do obrotu następuje obowiązek zapłaty należności celno- podatkowych. Nazywają się one tak, gdyż Służba Celna pobiera zarówno cło jak i podatek VAT. Faktury wyrażone w walucie są przeliczane na złotówki po miesięcznym kursie celnym. Jest to prawie zawsze kurs z przedostatniej środy miesiąca poprzedniego. Czyli w listopadzie do przeliczeń stosuje się kurs z tabeli dziennej jaka została ogłoszona przez NBP w przedostatnią środę października. Wartość faktury przeliczona po wzmiankowanym kursie staje się wartością celną towarów. Powiększona o koszt ewentualnego transportu do granicy UE staje się podstawą naliczenia cła zgodnie ze stawkami zapisanymi a taryfie celnej. Następnie do podstawy naliczenia cła dodaje się wymagane cło oraz ewentualny transport po terytorium UE i suma ta staje się podstawą do naliczenia podatku VAT. Gdy formalności celne zakończą się powodzeniem, a importer wpłaci należności celno-podatkowe Służba Celna wydaje mu dokumenty potwierdzające dopuszczenie towaru do obrotu oraz zwalnia towar. Należy mieć świadomość, że kwotę należności trzeba uiścić jeszcze przed zakończeniem odprawy, więc pieniądze na cło i podatek należy mieć przygotowane jeszcze przed rozpoczęciem obrotu importowanymi towarami. Oczywiści podatek VAT będzie rozliczany w firmie metodami księgowymi, natomiast cło jest płacone bezpowrotnie.
Mam nadzieję, że w powyższym artykule udało mi się choć skrótowa przedstawić problematykę odpraw celnych o formalności z nimi związanych. Oczywiście mam świadomość, że wiele aspektów zostało pominiętych lub po prostu są na tyle specyficzne, że nie jest możliwym o nich wspomnieć.
Jeżeli ktokolwiek będzie życzył sobie wyjaśnienia lub dodatkowego naświetlenia jakiegoś problemu proszę o kontakt za pośrednictwem portalu beta.chiny24.com a postaram się udzielić wyczerpującej odpowiedzi.
