Paradoksalnie Chiny nie wszystkim kojarzą się z herbatą. Wielu kojarzy herbatę z Indiami i Sri Lanką, skąd pochodzą niezwykle popularne rodzaje czarnych herbat jak Asam (Assam) i Dilmah. Chińskie herbaty rzadziej goszczą w naszych czajniczkach i filiżankach, a kilka tysięcy gatunków ogranicza się do hasła „zielona herbata”, którą najczęściej zamawiamy w kawiarni i restauracji powodowani niejasnym najczęściej przeczuciem, że zielona herbata jest zdrowa, Spośród chińskich herbat najczęściej wymieniane są takie jak Pu-Erh z prowincji Yunnan – bo droga, Gunpowder z prowincji Zhejiang, bo niezwykle charakterystyczna i Oolong Tie Guan Yin z prowincji Fujian, bo sprzedawano ja w Polsce nawet w czasach PRL.
Tymczasem chińskie herbaty to obszar wiedzy podobny enologii. Jest ich wiele, mają niezwykle różne kolory, smaki, wymagają zróżnicowanych metod przechowywania i parzenia. Jedną z herbat niezwykle cenionych przez Chińczyków na całym świecie, a zupełnie nieznaną w Polsce jest herbata pochodząca z południowych Chin, z którą związana jest bogata i barwna kultura mniejszości etnicznych zamieszkujących prowincję Guizhou, gdzie najstarsze żyjące herbaciane drzewo liczy sobie ponad tysiąc lat. Długowieczność herbacianych drzew sprawiła, że aromatycznemu naparowi z jego listków przypisywano magiczne wręcz właściwości i otaczano go szczególnym uznaniem nawet na cesarskim dworze.
Prowincja Guizhou, będąc jedną z najmniej zamożnych chińskich prowincji, jest wciąż odległą idylliczną krainą – trudny, górzysty teren nie sprzyja rozwojowi infrastruktury. Zielona herbata dla wielu mieszkańców tego regionu stanowi jedyne źródło dochodów. Na szczęście dla nich zapotrzebowanie na herbatę z Guizhou stale rośnie, zarówno w Chinach, jak i na całym świecie.
Dzięki wolnemu od zanieczyszczeń powietrzu, łagodnym średnim temperaturom i częstym subtropikalnym opadom, Guizhou posiada idealne warunki do uprawy wysokiej jakości herbaty. Ziemia w Guizhou jest bogata w cynk i selen, a warunki klimatyczne nadają uprawianej tu herbacie niezwykle wysokie wartości odżywcze. Cykl wzrostu zielonej herbaty w Guizhou, jest powolny, ponieważ uprawy tutejsze umiejscowione są zazwyczaj na dużej wysokości względem poziomu morza, gdzie powietrze jest rzadsze, a poranki chłodne, osnute górskimi mgłami, obniżającymi wpływ słońca na rośliny. Krótszy okres wegetacji upraw w innych prowincjach Chin sprzyja rzecz jasna wielkości zbiorów, ale zielona herbata z Guizhou w trakcie swojego wzrostu absorbuje z gleby i powietrza znacznie więcej składników odżywczych niż inne herbaty. Listki herbaty z Guizhou są soczyście zielone i sprężyste, a szczególnym wzięciem wśród smakoszy cieszy się odmiana Mei Tan Cui Ya, produkowana w okręgu Meitan leżącym około 70 km od miasta Zunyi.
Meitan, położone w północnej części prowincji Guizhou, zostało założone w 1601 roku (w czasie panowania Dynastii Ming). Jego łączna powierzchnia to 1 864 km 2., ulokowane jest na średniej wysokości 972,7 m. n.p.m, a średnia notowana tu temperatura to: 14,9 ℃. Odczuwalne są tu wyraźne pory roku, statystyczna suma opadów wynosi tu 1141 mm średnio, a 284 dni każdego roku, to dni z temperaturą dodatnią.
"Cui Ya" w nazwie herbaty odnosi się tu do jej świeżych liści w kolorze jadeitu lub szmaragdu, a jednocześnie do jej ususzonych liści, które przybierają kształt nasion słonecznika, lub sosnowych igieł. Liście herbaty Mei Tan Cui Ya, są zbierane i selekcjonowane ręcznie, wczesną wiosną, w okresie chińskiego festiwalu Qingmingjie (Święto Duchów). Święto to, obchodzone jest na początku kwietnia, 106 dnia po zimowym przesileniu. To oczywiście najważniejszy okres zbiorów, ale nie jedyny w roku. Po zebraniu liście pozostawia się w cieniu do wyschnięcia, od trzech do pięciu godzin, aby umożliwić wstępne procesy utleniania. Potem suszy się ją w wysokiej temperaturze i odpowiednio pakuje.
Mei Tan Cui Ya ma delikatny zapach, a jej smak jest bardzo subtelny i lekko słodkawy. Powiada się że, zaparzona Mei Tan o jasnożółtym kolorze naparu „stanowi radość tak dla zmysłu smaku, jak i wzroku”. Aby ja właściwie zaparzyć, należy 3 gramową porcję suszonych listków zalać stopniowo 300 ml wody o temperaturze 80 ℃. W szklanym naczyniu będziemy mogli obserwować „tańczące listki”, powracające do swojego kształtu sprzed suszenia.
Każda zielona herbata posiada potwierdzone naukowo pozytywne właściwości zdrowotne. Ponieważ gleby w prowincji Guizhou obfitują w szereg mikro i makro elementów, wolniejszy proces wegetacji Mai Tan sprawia, że koncentracja tych elementów w liściach herbaty jest bardzo duża. Herbacie z Guizhou przypisuje się między innymi wpływ na zmniejszanie tkanki tłuszczowej, przyspieszenie procesów bezpiecznego dla zdrowia chudnięcia, a także zapobieganie chorobom sercowo-naczyniowym i mózgowo-naczyniowym, redukcję wolnych rodników, hamowanie procesów starzenia, poprawę krążenia krwi, zaleca się jako środek wsparcia w leczeniu anemii i niektórych chorób skóry.
Zwiedzając Guizhou, należy bezwzględnie odwiedzić jedną z licznych herbaciarni serwujących między innymi świeżą Mei Tan Cui Ya. Warto też kupić tę herbatę na którymś z lokalnych targów, wprost od producenta. W dużych miastach ceny Mai Tan Cui Ya są wysokie, ale wędrując po tutejszych górach, można zakupić ją taniej od miejscowych, którzy trudnią się jej uprawą i zbieraniem na „własny użytek”.
Liczne odmiany zielonej herbaty z Guizhou, produkowane są w takich okręgach i miastach jak: Meitan, Liping, Shuicheng, Liupanshui, Guiding, Guiyang, Luodian, Duoyun i Fenggang. Do słynnych rodzajów tej herbaty należą: Du Yun Mao Jian, Zun Yi Mao Feng, Guiding Yun Wu, Dong Po Mao Jian i Feng Gang Fu Xi.
I jak tu zamykać kwestię nawet bardzo uprzejmym zwrotem: „to dla mnie poproszę o zieloną herbatę”? Ale którą Szanowna Pani, Szanowny Panie? Ale którą?
Bibliografia:
Tytuł oryginału: „找茶就是找故事”
Autor: 吴德亮Liang Wude
Wyd. Qingdao, ISBN: 9787555270058
Tytuł oryginału: „从零开始学茶艺”
Autor: 吴建丽主编Wu Jianli
ISBN: 9787121130359
Pomoc tłumaczeniowa: Miao Luoyan.
