Nauka

Uczciwy rozwój, cz.5

Umiędzynarodowienie uczciwego rozwoju i wnioski

Dział V Umiędzynarodowienie uczciwego rozwoju

Rozdział 14 Doświadczenia podmiotów zagranicznych w Chinach: uczciwość i nieuczciwość

Doświadczenia firm zagranicznych w Chinach można określić jako mieszaninę miłości i nienawiści, horroru i ekscytacji. Autor proponuje przyjrzeć się im w perspektywie historycznej podzielonej na trzy okresy: 1978-1992, 1992-2008 i od 2008 po czasy współczesne. uczciwy rozwój

Lata 1979-1992. Okres reform i otwarcia rynku chińskiego w tamtym czasie by swoistym testem. Zaczęto od powołania specjalnych stref ekonomicznych na wybrzeżu, dlatego też w naturalny sposób pierwsze inwestycje przybyły z Hong Kongu i Tajwanu. Obie strony dopiero uczyły się współpracy. W Chinach trwała gorąca debata socjalizm kontra kapitalizm, dla inwestorów zagranicznych z kolei Chiny były obszarem „gdzie mieszkają smoki”[1]. Początkowo kapitał zagraniczny musiał znaleźć lokalnego chińskiego partnera i utworzyć joint-venture, kilka lat później pozwolono na zakładanie firm ze 100% kapitałem zagranicznym. Poturbowany po rewolucji kulturalnej kraj mógł zaoferować tanią siłę roboczą, obfite zasoby naturalne i preferencyjne stawki podatkowe. Nacisk kładziono na pozyskanie kapitału, technologii i know-how; kwestę środowiskowe, ochrony pracowników i uczciwości transakcyjnej schodziły na dalszy plan. uczciwy rozwój

Lata 1992-2008. Poprzedni okres doprowadził do gwałtownego rozwoju ekonomicznego – w latach 1978-1989 wzrost PKB był na poziomie 10% rocznie. Po 3 letniej zapaści związane z incydentem na Placu Tiananmen, w roku 1992 reaktywowano reformy ekonomiczne w Chinach. Większość firm z listy Fortune 500 intensywnie inwestowało w Chinach. W 2001 roku Chiny przystąpiły do WTO i intensywnie włączyły się w procesy globalizacyjne. Zasady obowiązujące w strefach ekonomicznych rozszerzono na niemal cały rynek i cały kraj. Głównym wyznacznikiem efektywności urzędników lokalnych stało się PKB. Doprowadziło to do zaciekłej konkurencji między prowincjami, miastami i dystryktami o inwestycje zagraniczne skutkującej w specjalnych przywilejach takich jak ziemia za pół ceny, ulgi podatkowe, itp. To z kolei skutkowało nieuczciwymi zasadami konkurenci dla firm krajowych, szczególnie prywatnych. Pojawiły się też inne problemy, takie jak kwestie naruszania praw własności intelektualnej; podróbek produktów czy też nadużywania władzy przez lokalnych urzędników. uczciwy rozwój

Lata 2008-czasy współczesne. Wyznacznikiem tego okresu jest światowy kryzys finansowy i organizacja olimpiady w Pekinie. Po 30 latach rozwoju Chiny stały się drugą co do wielkości światową ekonomią. Wzrosło poczucie własnej wartości – zarówno w rządzie chińskim jak i wśród obywateli. Czasy specjalnego traktowania firm zagranicznym się skończyły, czasami są one nawet dyskryminowane. Chiny stały się jednym z najważniejszych rynków światowych – są ważniejsze dla firm zagranicznych niż firmy zagraniczne dla Chin. Rosnące koszty pracownicze w Chinach skłoniły część tych firm do przeniesienia swych fabryk do Azji Południowo-wschodniej, coraz trudniej jest też im konkurować o utalentowany personel, gdyż prywatne i państwowe firmy chińskie nie tylko oferują lepsze płace, ale i same często są znaczącymi graczami na rynkach międzynarodowych. Owe wspomniane powyżej 30 lat niewiele się jednak przyczyniły do równości i uczciwości rynkowej i społecznej. Współczynnik Giniego znacznie wzrósł, zwiększyła się również dysproporcja w rozwoju miast i terenów wiejskich, państwowe banki preferują w polityce kredytowej firmy państwowe, które są zresztą traktowane w preferencyjny sposób na giełdzie. uczciwy rozwój

Rozdział 15 Konsumpcja kultury i uczciwy rozwój w Chinach.

Autorka zaczyna od ciekawego spostrzeżenia odnośnie obyczaju dawania prezentów w Chiński Nowy Rok i na Boże Narodzenie. W obu przypadkach dzieci coś otrzymują – na Zachodzie prezenty, w Chinach najczęściej „czerwone koperty” z pewną sumą pieniędzy w środku. Pieniądze te nie są jednak przeznaczane na zakup prezentów wybieranych przez dziecko, ale mają być raczej zaoszczędzone na przyszłe potrzeby, na przykład edukację. Na Zachodzie dzieci uczy się, że dostaną prezenty, jeśli będą grzeczne i że nie dostaną nic, jeśli będą się źle zachowywać. W konsekwencji w biednych rodzinach, których nie stać na prezenty, dzieci mogą czuć, że są karane za złe zachowanie. W Chinach dzieci też porównują ilość pieniędzy otrzymanych w kopertach, ale ponieważ brak tu konotacji do nagród i kar, takie negatywne sprzężenie zwrotne nie powstaje. uczciwy rozwój

Autorka uważa, że to szersze zjawisko ilustrujące proces ewolucyjny człowieka na Zachodzie. Zaczęło się od Homo sapiens. Ten po wyprodukowaniu nadwyżek towarów z rolnictwa, zbieractwa i łowiectwa zaczął je wymieniać na inne dobra – narodził się Homo Shoppicus. Ponieważ chciwi kupcy chcieli zarabiać nawet wtedy, gdy tej nadwyżki nie było skusili lubi by kupowali „na zeszyt” lub „na kreskę” – tak powstał Homo Debitus. Kupuj na kredyt – spłacaj później – to podstawa ideologii Zachodu. Z tego pomysły wywodzi się również idea mikrofinansowania jako modelu rozwoju. Rodzi on jednak poważne nierówności i nieuczciwości w rozwoju. Niewielka grupa społeczna zarabia duże pieniądze kosztem innych (na oprocentowaniu pożyczek). Poza tym oprocentowanie jest wyższe dla biednych a niższe dla tych, których stać na duże pożyczki. uczciwy rozwój

W Chinach podejście do konsumpcjonizmu i do człowieka ewoluowało w ostatnich czasach. Chcąc uciec o zależności od gospodarki nakierowanej na eksport, państwo zaczęło promować model konsumpcji wewnętrznej jako siły napędowej gospodarki. Czy to jednak oznacza, że obywatel, który wydanej więcej na konsumpcję jest lepszym obywatelem, od tego który wydaje mniej? To pytanie pozostaje bez odpowiedzi, autorka wyraża jedynie nadzieję, że w miarę jak klasa średnia będzie zarabiała więcej, będzie ją stać na zakup drogich produktów „ekologicznych”, „naturalnych”, „biodegradowalnych”, itp. W jej ocenie niemożliwa jest obecnie ucieczka od konsumpcjonizmu, ponieważ zbyt wiele osób buduje swój wizerunek i swoją pozycję w społeczeństwie na tym co ma, a nie na tym co produkuje lub naprawia, gdyż zaledwie garstka z nas produkuje coś unikalnego (nauczyciele, naukowcy) a naprawy uważane są za coś niższego i gorszego. uczciwy rozwój

Dział VI Wnioski

Rozdział 16 Dziewięć cech uczciwego rozwoju w Chinach.

Na podstawie badań przeprowadzonych wśród 5000 studentów elitarnych uczelni w Chinach oraz badaniach literatury i mediów społecznościowych autor zidentyfikował dziewięć cech jakie przypisywane są obecnie w Chinach pojęciu uczciwego rozwoju. Są to:

Różnorodne systemy wartości. Uczciwy rozwój to taki, który pozwala na stworzenie społeczeństwa, w którym akceptowane i szanowane są różne systemy wartości. Szczególnie młoda generacja nie chce być postrzegana i oceniania pod katem wielkości majątku jaki zgromadzili lub tego czy mają syna, albo czy w ogóle żyją w związku małżeńskim czy jako single. uczciwy rozwój

Krytyczne myślenie. Społeczeństwo, w którym każdy obywatel będzie myślał samodzielnie i obiektywnie w racjonalny sposób. Swoje rozumowanie będzie opierał na faktach i logice a nie emocjach. Będzie skłonny przyjąć do wiadomości i zaakceptować rezultat takiego rozumowania, nawet jeśli będzie on odmienny od tego, w co do tej pory wierzył.

Najważniejsza etyka. Aspiracja do tego, żeby w społeczeństwie nie tylko istniały jasno zdefiniowane standardy moralne i etyczne, ale żeby również rygorystycznie ich przestrzegano. uczciwy rozwój

Dbanie o dobro wspólne. Budowanie społeczeństwa, w którym ludzie bardzo dbają o rzeczy, które nie są ich własnością. Obecnie w Chinach na przykład mieszkania w bloku są bardzo czyste (podłoga myta nieraz codziennie) ale już klatki schodowe są porośnięte brudem. Chińczyk dwa razy zastanowi się zanim coś wyrzuci z domu, ale bez zmrużenia oka zniszczy bezmyślnie dobro publiczne (np. ławkę). uczciwy rozwój

Być uprzejmym dla obcych. Doprowadzenie od sytuacji, w której obywatele są uprzejmi dla wszystkich, nawet obcych. Skończyć z przekonaniem, że obcy zawsze cię okłamie, chyba że udowodni, że mówi prawdę.

Samodzielny dorosły. Zbudowanie systemu, w którym podczas obowiązkowej nauki dzieci w pełni realizują swój potencjał fizyczny i psychiczny i nabywają pożytecznych umiejętności przed ukończeniem osiemnastego roku życia. Jednocześnie po osiągnięciu tego wieku młodzi obywatele są wystarczająco samodzielni, by wkroczyć w dorosłe życie bez oglądania się na pomoc rodziców lub dziadków.

Chronić słabych.  Stworzenie społeczeństwa, które chroni swych słabszych i niepełnosprawnych obywateli.

Każdy ma szansę na awans. Doprowadzenie do sytuacji, w której ścieżka kariery nie jest sztucznie blokowana, zależna od urody, wzrostu, płci lub jakiegokolwiek innego pozamerytorycznego czynnika.

Druga szansa. Stworzenie społeczeństwa, w którym jednostce daje się drugą szansę i wybacza błędy, o ile naprawdę szczerze ich żałuje i zrobiła wszystko co w jej mocy, by je naprawić.

 

Uff, wszystkim Czytelnikom, którzy dotarli do tego miejsca serdecznie gratuluję, bo to istna piguła wiedzy o Chinach, warta zapewne kilku oddzielnych artykułów poszerzających informacje zawarte w poszczególnych rozdziałach. Mam nadzieję, że po przeczytaniu niniejszej recenzji wiedzą już Państwo, że temat uczciwego rozwoju jest w Chinach szeroko dyskutowany, są na jego temat różnorodne opinie i rozmaite recepty jak do niego doprowadzić. A jak na ten temat dyskutujemy w Polsce?

Yue Bilin

 

Fair Development in China

Redakcja: Jiang Qingyun, Qian Lixian, Ding Min

Wydawnictwo: Springer

Stron: 279

Rok wydania: 2017

ISBN: 978-3-319-43661-6 (twarda oprawa) 149,79 Euro

           978-3-319-43663-0 (eBook)               118,99 Euro

 


[1] Patrz mój poprzedni artykuł Hic Sunt Dracones

 

 

Twierdza Chiny Twierdza Chiny

Yue Bilin

Pasjonat Chin od ponad 35 lat, uczeń Zhuang Zhou, miłośnik chińskiej literatury klasycznej, uważny obserwator Chin współczesnych.

Related Articles

Check Also
Close
Back to top button