Chiny: Fakty, Wydarzenia, Opinie (07/2023/259)

Andrzej Zawadzki-Liang 02-02-2023

0 733

W jakim miejscu są Chiny u progu nowego roku w ujęciu ekonomicznym? Odpowiedzią na to pytanie są właśnie opublikowane wstępne dane dotyczące roku 2022.

Wzrost PKB

Średnia wzrostu PKB w Chinach dla IV kwartałów to 3% r/r – jeden z najsłabszych wyników od początku dokonywania tego pomiaru w ChRL (od 1985 roku). Nie osiągnięto wyznaczonego celu 5,5% wzrostu. Swoje piętno odcisnęła polityka zero covid, lockdowny, zamykanie zakładów, zrywanie łańcuchów dostaw. Biorąc pod uwagę wszystkie zdarzenia zeszłego roku i ten osiągnięty rezultat nie jest zły. Wartość PKB Chin w zeszłym roku osiągnęła poziom 121,02 bln RMB, czyli ok.18,84 bln USD, lub 77,15 bln PLN, a to oznacza, że w zeszłym roku

Chiny były drugą gospodarką świata. Na pierwszym miejscu – jak od lat – uplasowały się Stany Zjednoczone z PKB wartym 25,46 bln USD. Na trzecim miejscu znalazła się Japonia z wynikiem 4,3 bln USD, na czwartym Niemcy 4,0 bln USD, na piątym Indie 3,5 bln USD. Te 5 gospodarek to ponad 50% światowego PKB w 2022 roku.

Zbiory zbóż

Rekordowe i większe o 0,5% od tych z 2021 roku. Znacząco wzrosła hodowla – o 3,8% r/r.

Produkcja przemysłowa

Wzrost o 3,6% r/r. Szybko rozwijały się sektory wysokich technologii (o 7,4% r/r.) oraz maszynowy (o 5,6% r/r). Produkcja samochodów eklektycznych wzrosła o 97,5%, sprzętu telekomunikacyjnego o 16,3%, komputerów przemysłowych o 15% r/r. Przedsiębiorstwa państwowe powiększyły swoją produkcję o 3,3%, prywatne o 2,9%. Firmy zagraniczne odnotowały spadek o 1,0% r/r.

Sektor usług

Rozwinął się średnio o 2,3% r/r, w obszarach transmisji danych, oprogramowania, usług informatycznych o 9.1% r/r, a w branży usług finansowych o 5,6% r/r.

Inwestycje w środki trwałe

Tu wzrost o 5,1% r/r. W infrastrukturę o 9,4% r/r, produkcję o 9,1% r/r, w wysokie technologie o 18,9%.

Inwestycje w nieruchomościach

Od kwietnia notowano tu spadki. Ostatecznie w perspektywie całego roku odnotowano spadek o 10% r/r. Sprzedaż mieszkań (wartościowo) spadła o 26,7% r/r, pod względem sprzedanej powierzchni mieszkaniowej o 24,3% r/r. To niepokojące o tyle, że kredyty związane z nieruchomościami stanowią prawie 40% wszystkich kredytów bankowych, a dochody związane z nieruchomościami stanowią 50% wpływów do budżetów rządów lokalnych, w przypadku osób indywidualnych stanowią 60% aktywów/majątku.

Sprzedaż detaliczna towarów konsumpcyjnych…

… niestety również spadła, o 0,2% r/r. Przez cały 2022 rok była na niskim poziomie. Za to sprzedaż online wzrosła o 4,0% r/r.

Inflacja (CPI)

Utrzymała się przez cały rok na zakładanym poziomie poniżej 3% r/r, średnia w 2022 roku wyniosła 2% r/r.

Ceny producentów (ex factory) PPI

Ten wskaźnik inflacyjny w perspektywie całego roku wzrósł o 4,1% r/r, choć w pierwszym kwartale groził „przegrzaniem” i wysokimi podwyżkami cen, a w czwartym kwartale odnotowano deflację.

Handel zagraniczny

To zdecydowanie jasny punkt w obrazie gospodarki Chin w 2022 roku. Wzrost o 7,7% r/r. Eksport o 10,5%, import o 4,3% r/r. Odnotowano rekordową nadwyżkę handlową (ponad 877,6 mld USD, ok. 3,8 bln PLN). Chiny utrzymują pozycję największego eksportera oraz globalnego lidera handlu zagranicznego.

Inwestycje zagraniczne

Zainteresowanie inwestorów Chinami nie maleje. W 2022 roku zainwestowano w Chinach łącznie 189,13 mld USD (ok. 817,52 mld PLN) i to jest wzrost o 8% r/r. Najwięcej zainwestowały firmy z Korei Południowej, Niemiec oraz Wielkiej Brytanii – odpowiednio wzrost o 64,2%, 52,9% oraz 40,7% rok do roku.

Dochód do dyspozycji na osobę

Dochód rozporządzalny na osobę w Chinach w 2022 roku średnio wzrósł o 5% r/r (więcej niż inflacja) do kwoty 36 883 RMB (ok. 23 530 PLN). Przy czym dochód statystycznego mieszkańca chińskiego miasta wyniósł 49 283 RMB (ok. 31 427 PLN), a statystycznego mieszkańca chińskiej wsi 20 133 RMB (ok. 12 838 PLN). Różnica pomiędzy dochodami mieszkańców wsi i miast wciąż jest w Chinach bardzo duża, zmiany na zeszłorocznym poziomie (wzrost o 3,9% w miastach i 6,3% na wsi) nie może zmienić tej sytuacji. Nic dziwnego więc, że o 11 mln osób wzrosła w zeszłym roku liczba robotników migrujących. Jest ich obecnie 295,62 mln w całym kraju.

Bezrobocie

Tu nie ma dobrych wieści. Średnie bezrobocie w skali roku w miastach w 2022 roku wyniosło 5,5%, o 0,5% więcej niż zakładano. Pomimo utworzenia 12,06 mln miejsc pracy wobec planowanych 11 mln. Bezrobocie w grupie wiekowej od 16 do 24 lat osiągnęło w 2022 roku średni poziom 16,7%. To wprawdzie mniej niż w roku 2021 (blisko 20%), ale wciąż stanowczo za wysoko. Wśród osób w wieku od 25 do 59 lat stopa bezrobocia w 2022 roku wyniosła 4,8%. Tydzień pracy przeciętnego zatrudnionego w Chinach wynosił w minionym roku średnio 47,9 godziny. Wynagrodzenie robotnika migrującego średnio wynosiło w zeszłym roku 4615 RMB (ok. 2949 PLN), więcej o 4,1% niż w roku 2021.

Ludność

Wedle danych podsumowujących rok 2022 w Chinach mieszkał 1 411 750 000 osób. Czyli o 850 tys. mniej niż w roku 2021. Dla zobrazowania – to tak jakby w ciągu roku w Polsce zniknęli mieszkańcy Krakowa i Koszalina. Liczba mieszkańców Chin zmniejszyła się w odniesieniu rok do roku po raz pierwszy od 1961 roku. Spodziewano się takiego zjawiska, ale dopiero po 2025 roku. Zmniejsza się wskaźnik urodzeń – wynosi 6,77‰ i jest najniższy w historii prowadzenia tych statystyk. W minionym roku odnotowano 10,41 mln zgonów – wskaźnik śmiertelności wyniósł 7,37‰ osiągając najwyższy poziom w historii pomiarów.

Przyrost naturalny w Chinach w ubiegłym roku był ujemny (minus 0,60‰).

Osoby w wieku produkcyjnym (16-59 lat) stanowiły 62,0% całego społeczeństwa, osoby w wieku 60+ stanowią 19,80% społeczeństwa. Chiny stanęły przed wyzwaniem: mogą zestarzeć się zanim Chińczycy staną się społeczeństwem średnio zamożnym.

Urbanizacja Chin wzrosła o pół procenta – 65,22% Chińczyków mieszka w miastach. To jednak mała pociecha w obliczu negatywnych tendencji demograficznych, dla których nie ma rozwiązania w krótkiej perspektywie, a których dalsze trwanie zagraża m.in. rozwojowi ekonomicznemu kraju.

Jaki jest obraz ekonomiczny Chin na progu 2023 roku? To obraz niejednoznaczny, złożony. Z jednej strony dane wskazują na spowolnienie drugiej największej gospodarki świata, ale w wielu obszarach obserwuje się trendy pozytywne. Nie zmienia to faktu, iż gospodarka Chin boryka się i borykać będzie z mnogimi zagrożeniami, problemami, ryzykami, których skala nie maleje. Wręcz odwrotnie. Ale to dziś naturalny stan wszystkich gospodarek świata. I hiobowe wizje zachodnich ekspertów, publicystów, wieszczących, że chińska gospodarka kończy się, upada, nie maja poważniejszego uzasadnienia. Są co najmniej przesadzone. I nie uwzględniają dość istotnego szczegółu – upadek największej siły wytwórczej na świecie, byłby dla całego świata ekonomiczna katastrofą…

Warto spojrzeć na zaprezentowane powyżej dane. Czy obrazują one gospodarkę w agonii, w przedśmiertelnych drgawkach? Parafrazując Marka Twaina: pogłoski i twierdzenia o upadku tej gospodarki są mocno przesadzone.

Ale problemy i ryzyka są faktem. Czy zostaną pokonane w Roku Królika? Czy Chiny wrócą na ścieżkę dynamicznego wzrostu? Przekonamy się za… rok.

Wg. danych: