Chiny: Tydzień za Wielkim Murem (40/20), czyli subiektywny przegląd wydarzeń
Andrzeja Lianga z Szanghaju
从新闻媒体的第一页 Z pierwszych stron
Chiny i ONZ
Krajowe i zagraniczne media w 39 tygodniu 2020 roku poświęciły wiele uwagi wystąpieniu prezydenta 习近平 Xi Jin Pinga na przeprowadzonym zdalnie szczycie zorganizowanym z okazji 75 rocznicy powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych. Przemawiając Xi podkreślił istotę wkładu ONZ w umacnianie pokoju na świecie, jak i w rozwój państw i społeczeństw. Ale – jak zaznaczył – współczesny świat przeżywa zasadnicze zmiany, w dawno niedoświadczanej skali. Na owe zmiany nałożyła się pandemia, która rzuciła rządom i społeczeństwom nieoczekiwane, wielkie wyzwanie. Pandemia ta jest testem dla całej społeczności międzynarodowej, bowiem interesy i losy wszystkich państw są ściśle ze sobą powiązane. Przewodniczący Xi przemawiając do przywódców państw członkowskich ONZ wystąpił w roli obrońcy globalizacji, multilateralizmu, a zarazem jako obrońca państw rozwijających się. Globalne zagrożenia i wyzwania wymagają globalnej reakcji – powiedział Xi. Żaden kraj nie jest w stanie przejąć odpowiedzialności za całość spraw międzynarodowych, nie jest w stanie zmonopolizować drogi do rozwoju innych państw, nie jest w stanie objąć hegemonią całego współczesnego świata. Państwa duże i małe powinny się wzajemnie respektować. Xi Jin Ping zaapelował w swoim przemówieniu o zwiększenie reprezentacji krajów rozwijających się w Organizacji Narodów Zjednoczonych, tak aby ich interesy i życzenia były zauważalne w większym stopniu, i aby realizowane były w ramach ONZ w bardziej konkretny sposób. Zaskoczenie obserwatorów obrad wywołała deklaracja prezydenta Xi, iż Chiny zamierzają stać się państwem neutralnym pod względem emisji CO2 (a są dzisiaj ich największym „producentem”) najpóźniej do 2060 roku. Przy tej sposobności wezwał przywódców innych państw do zwiększenia wysiłków na rzecz tworzenia „zielonego ożywienia globalnej gospodarki” w realiach postpandemicznych. W przemówieniu Xi przypomniał, iż Chiny były pierwszym państwem, które podpisało Kartę Narodów Zjednoczonych, są członkiem założycielem ONZ i jedynym państwem rozwijającym się, które jest stałym członkiem Rady Bezpieczeństwa.
Xi oświadczył jednoznacznie, że Chiny będą chronić system organizacji międzynarodowych z ONZ na czele, i że dalej będą aktywnie uczestniczyć w budowie i reformach globalnego systemu zarzadzania problemami i wyzwaniami. Wielkie mocarstwa – powiedział prezydent Chin – powinny być orędownikami oraz obrońcami międzynarodowych rządów prawa, dotrzymywać składanych innym państwom obietnic, powstrzymywać się od używania siły, stosowania nacisków, czy podwójnych standardów, wystrzegać się podważania międzynarodowego pokoju i stabilności.
Przemówienie prezydenta Chin kontrastowało w treści i formie z przemówieniem Donalda Trumpa, prezydenta USA. Ponieważ Donald Trump prowadzi kampanię wyborczą potraktował możliwość przemawiania na forum ONZ jako kolejną okazję do wygłoszenia różnych stwierdzeń nie mających wiele wspólnego z wartościami, które były podstawami utworzenia Organizacji Narodów Zjednoczonych, czego głównym pomysłodawcą był prezydent USA Franklin Delano Roosevelt. Dożyliśmy ciekawych czasów, kiedy to „państwo komunistyczne”, broni wartości zwanych swego czasu „wartościami wonnego świata”.
11 szczepionek w ostatniej fazie testów
Dyrektor Departamentu Nauki i Technologii na rzecz Rozwoju Społecznego Ministerstwa Nauki i Technologii (科技部社会发展科技司司长) na konferencji prasowej poinformował, że aktualnie prowadzone są w Chinach eksperymenty kliniczne (w różnych fazach) 11 szczepionek przeciw koronawirusowi COVID-19. Cztery z tych szczepionek znajdują się w ostatniej, IV fazie eksperymentu klinicznego. A to oznacza, że wkrótce ruszy ich produkcja przemysłowa. Zgodnie z założeniami ministerstwa do końca roku wyprodukowanych zostanie 610 mln dawek szczepionki. W przyszłym roku wyprodukowanych zostanie nie mniej niż 1 miliard dawek.
Dyrektor Departamentu potwierdził wcześniejsze doniesienia, iż już w lipcu rozpoczęto eksperymentalny program szczepień. Decyzję o uruchomieniu w Chinach tego programu poparła Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Szef ekspertów WHO, dr Soumya Swaminathan oświadczyła niedawno, iż chińskie szczepionki wydają się być najbardziej skuteczne i efektywne spośród wszystkich, które WHO otrzymała celem przeprowadzenia analiz. Chiny zadeklarowały, że zaspakajając potrzeby własne będą równolegle dostarczać przetestowane szczepionki państwom rozwijającym się. Nieodpłatnie.
Ekonomia 经济学
Rządowe agendy a rozwój strategicznych dziedzin
国家发展和改革委员会 Państwowa Komisja Rozwoju i Reform (centralny organ planistyczny), 科技部 Ministerstwo Nauki i Technologii, 工业和信息化部 Ministerstwo Przemysłu i Technologii Informacji oraz 财政部 Ministerstwo Finansów opublikowały dokument pod nazwą ”Wytyczne w sprawie zwiększania inwestycji w strategicznych i rozwijających się gałęziach przemysłu oraz wspierania i rozszerzania działalności nowych podmiotów gospodarczych” (关于扩大战略性新兴产业投资 培育壮大新增长点增长极的指导意见). Zgodnie z zaleceniami wspomnianych 4 agend fundusze i inwestycje rządowe różnych szczebli mają być skoncentrowane na najnowocześniejszych technologiach. Między innymi na technologiach informacyjnych nowej generacji, przemyśle biologicznym, produkcji nowych materiałów, sztucznej inteligencji, ochronie środowiska, nowych źródłach energii oraz pojazdach napędzanych nimi, półprzewodnikach, układach scalonych, procesorach, wysokiej klasy automatyzacji i robotyzacji, systemach 5G i 6G. Z pewnością będą to również priorytety dla kolejnego 14 planu pięcioletniego, nad którym toczy się obecnie dyskusja.
Globalni influencerzy biznesu
Magazyn „Fortune” opracował listę firm, które w 2020 roku będą miały największy wpływ na globalne zmiany dotyczące prowadzenia biznesu. Na drugim miejscu w tym rankingu uplasowała się Grupa 阿里巴巴 Alibaba.
Krajowe linie lotnicze
Według danych zebranych przez OAG Star Civil Aviation Resource Network (rok 2019) aż 7 z 10 najbardziej konkurencyjnych, a zarazem „obłożonych” linii lotniczych w krajowym ruchu pasażerskim w skali globu to linie chińskie. Linie chińskie muszą walczyć o pasażerów z prozaicznego powodu. Każde połączenie lotnicze między chińskimi miastami obsługuje od 9 do 12 tutejszych linii lotniczych. Konkurencja z chińską charakterystyką.
Pierwszy odcinek maglev ukończony
Już jest gotowa pierwsza sekcja „toru” dla nowego chińskiego pociągu, czyli magleva. Pojęcie toru jest umowne, ponieważ ten rodzaj pociągu porusza się na poduszce magnetycznej. Będąc w ruchu nie ma kontaktu z podłożem. A dzięki temu rozwiązaniu nowy chiński pociąg będzie mógł się poruszać z prędkością 600 kilometrów na godzinę. To niemal o 200 kilometrów więcej niż maglev, którym w Szanghaju można dotrzeć na lotnisko PuDong. Tor dla nowego magleva opracowała i wybudowała 中国铁路工业宝桥集团 China Railway Industry BaoQiao Group. Odcinek ten uzyskał w minionym tygodniu niezbędne certyfikaty i potwierdzenia jakościowe. Sekcje powielane według opracowanego i przetestowanego wzoru, układane jedna za drugą, utworzą całe trasy, po których poruszać będą się magnetyczne pociągi. Skład maglev został zaprojektowany przez państwową firmę China Railway Rolling Stock Corporation (CRRC), a wyprodukowany przez jej spółkę QingDao SiFang Locomotive and Rolling Stock Co., Ltd. Skład również przeszedł testy na próbnym torze w zeszłym roku w QingDao. Pierwsze dwie linie komercyjne magleva mają połączyć Szanghaj z HangZhou (164 km), a także ShenZhen z GuangZhou (110 km). Zostaną one zrealizowane w ramach 14 planu pięcioletniego (2021-2025).
Lista firm „nierzetelnych”
Istnienie amerykańskiej ”czarnej listy chińskich firm” jest powszechnie wiadome, głównie za sprawą prezydenta USA Donalda Trumpa, który nieustannie wciąga na nią kolejne podmioty z Chin. W czerwcu na liście tej znajdowały się 33 chińskie przedsiębiorstwa, na które USA nałożyło różnego rodzaju restrykcje: od zakazu działania na terytorium Stanów Zjednoczonych, po światowy zakaz współpracy z nimi firm wykorzystujących nawet w niewielkim stopniu w swej działalności amerykańskie technologie. Najsławniejszym „zagrożeniem bezpieczeństwa narodowego Stanów Zjednoczonych” na tej liście jest oczywiście koncern HuaWei. Na odpowiedź chińskiej strony trzeba było trochę czekać, ale wreszcie się pojawiła. 商务部 Ministerstwo Handlu Chin ogłosiło, że zakończyło prace nad stworzeniem reguł określających “nierzetelne” firmy. Na ich podstawie zostanie stworzona lista firm, jak i osób fizycznych, które mi.in. zostaną objęte zakazem prowadzenia transakcji handlowych z Chinami – tak zakupu, jak i sprzedaży – oraz inwestowania w ChRL.
Lista – według ministerstwa – ma na celu ochronę suwerenności narodowej, bezpieczeństwa państwa i rozwoju kraju, utrzymania sprawiedliwego i wolnego porządku w handlu międzynarodowym, ochronę chińskich firm, organizacji, praw oraz interesów osób fizycznych, zgodnie z prawem o handlu zagranicznym, bezpieczeństwie narodowym oraz innymi odpowiednimi przepisami obowiązującymi w Chińskiej Republice Ludowej. Co istotne – pod hasłem „nierzetelne” nie znajdą się wyłącznie podmioty amerykańskie. Mowa tu bowiem o firmach zarówno chińskich, jak i zagranicznych, które naruszają określone przepisami zasady, które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa Chin. Ministerstwo nie podało szczegółów. Nie wiadomo kto znajdzie się na tej liście, ani kiedy lista ta zostanie opublikowana. A to dlatego, że strona chińska nie chce doprowadzić do zaostrzenia „zimnowojennych” stosunków z USA, zwłaszcza w okresie tuż przed wyborami prezydenckimi w USA. Oczywistym jest, że lista taka mogłaby być wykorzystana w kampanii wyborczej. Ale co się odwlecze, to nie uciecze. Chodzą słuchy, że Google (wbrew pozorom obecne i zaangażowane kapitałowo w ChRL) może się znaleźć niebawem na chińskim grillu.
Finanse 财政 – Banki 银行 – Kapitał 资本
Światowy ranking centrów finansowych
Opublikowano 28 już Indeks Globalnych Centrów Finansowych. To raport sporządzony przez brytyjską firmę doradcza Z/Yen Group oraz 中国深圳综合开发研究院 China Shenzhen Comprehensive Development Research Institute. Tym razem analizie poddano 121 centrów finansowych świata korzystając ze 138 punktów odniesienia, wśród których znalazły wskaźniki stosowane m.in. przez Bank Światowy, Economist Intelligence Unit, OECD, czy Organizację Narodów Zjednoczonych i jej agendy. Posłużono się też wynikami ankiet przeprowadzonych w każdym z badanych ośrodków. Numerem jeden wśród centrów finansowych świata jest Nowy Jork. Drugim – Londyn. Na trzeciej pozycji plasuje się… 上海 Szanghaj, który wyprzedził Tokio i Hong Kong. Dziewiąte miejsce w rankingu zajął 深圳 ShenZhen. Natomiast dopiero na 42 pozycji sklasyfikowano 台北 TaiPei. Warszawa zajęła miejsce 57.
Od paru lat raport ten przedstawia również ranking światowych centrów fintech. Tu pierwsze miejsce znów zajmuje Nowy Jork. Ale na drugim jest Pekin, na trzecim Szanghaj, a na piątym ShenZhen. Wygląda na to, że drużynowo Chiny wychodzą na prowadzenie.
E-juan walutą ogólnoświatową?
Chandler Guo, jeden z pionierów kryptowalut, w swoim czasie odpowiadający za 30% światowego „górnictwa” Bitcoina, w rozmowie z BBC stwierdził, że w przyszłości cały świat używać będzie chińskiego cyfrowego RMB (DCEP). To może optymistyczna prognoza, ale wydaje się zbudowana na solidnych fundamentach. Z jednej strony Chiny są jedynym państwem na świecie, które od początku tego roku wprowadza państwowa walutę elektroniczną do powszechnego obiegu. Są też bodaj jedynym państwem na świecie dysponującym odpowiednia, powszechnie dostępną infrastrukturą pozwalającą posługiwać się elektronicznym pieniądzem dosłownie każdemu mieszkańcowi kraju. Chandler Guo, jak i inni chińscy obserwatorzy zjawiska kryptowalut wskazują na istotny fakt: DCEP nie wymaga minimalnych wkładów, nie wymaga konta. Tu, by pieniądze przechowywać, nawet w kwotach poniżej 10 dolarów, by nimi płacić, nie potrzeba konta bankowego, nie ponosi się zatem żadnych kosztów. Dla państw biednych, rozwijających się (a z nimi Chiny nawiązują silne relacje) to wielka pokusa. I wielka szansa, której nie dają ani tradycyjne formy pieniądza, ani tradycyjna bankowość. Nawet ta elektroniczna.
Juan walutą międzynarodowego rynku obligacji
Od października 2021 roku chińskie rządowe obligacje skarbowe dołączą do prestiżowego, podstawowego indeksu FTSE Russell – World Government Bond Index. W ten sposób RMB stanie się czwartą walutą świata w jakiej dokonywane są transakcje na światowym rynku obligacji (po amerykańskim dolarze, euro i japońskim jenie). World Government Bond Index, opracowywany jest przez London Stock Exchange Group. Zagraniczni inwestorzy otrzymają kolejną możliwość inwestowania w chińskie obligacje skarbowe.
Giełdy
Giełdy chińskie dotykają coraz większe wahania, już nie tylko w okresach tygodni, ale już nawet dni. Ostatnia hossa trwała ledwie tydzień. Obecnie o wynikach na rynkach decydują wyłącznie spekulacje i nerwowe reakcje na niesprawdzone informacje. W minionym tygodniu najwięcej straciła giełda w TaiPei (-7%), w Hong Kongu (-6%), ale też i Szanghaj, i ShenZhen zaliczyły spadki o 3%. Wśród spółek giełdowych najbardziej ucierpiały firmy deweloperskie po tym jak rozeszła się pogłoska, że niektórzy z największych chińskich deweloperów w padli w tarapaty finansowo-kredytowe. W konsekwencji poleciały w dół również akcje spółek konstrukcyjno-projektowych, architektonicznych, producentów materiałów budowlanych, etc. Co więcej, przed długim weekendem (Święto Narodowe 01.-08.10.2020) inwestorzy postanowili spieniężyć część posiadanych akcji. Do tego organy regulacji rynku zapowiedziały zaostrzenie kontroli w zakresie wykorzystywania poufnych informacji dla dokonywania do szybkich transakcji i uzyskiwania zysków na drodze łamania przepisów giełdowych. Na złodzieju czapka gore. Wycofano sporo inwestycji krótkoterminowych. Pomimo ogólnej bessy zyskały spółki sektora konsumpcyjnego, maklerskie i spółki finansowe (pozabankowe) oraz firmy przemysłu zbrojeniowego. Czy rynek uspokoi się po tygodniowej przerwie w działaniu giełd?
Nowe możliwości dla inwestorów zagranicznych
中国证券监督管理委员会 Komisja Regulacji Papierów Wartościowych opublikowała nowe regulacje umożliwiające większej liczbie wykwalifikowanych zagranicznych funduszy/instytucji finansowych (Qualified Foreign Institutional Investor (QFII) i ich denominowane w RMB fundusze RQFII) na dokonywanie strategicznych inwestycji w chińskie spółki giełdowe. W ramach nowych przepisów obniżone zostaną wymagania dotyczące wielkości i rodzaju kapitału, uproszczeniu ulegnie również procedura uzyskania licencji. Jednocześnie Komisja zapowiedziała surowe kary za m.in. manipulacje (publikowanie nieprawdziwych informacji), jak i wykorzystywanie poufnych informacji w obrocie papierami wartościowymi. Chiny nie sa zainteresowane kapitałem spekulacyjnym.
Kursy średnie względem RMB
wybranych walut zagranicznych (25.09.http://www.boc.cn/sourcedb/whpj/index.html2020)
100英镑GBP = 868.74人民币 RMB
100欧元EUR = 794.81 人民币 RMB
100美元US$ = 681.21人民币 RMB
100美元US$ = 682.35人民币 RMB
Kurs offshore transakcji poza Chinami w rozliczeniach międzybankowych.
100 港币HG$ = 87.90人民币 RMB
100 澳门元MOP$ = 85.47人民币 RMB
100 新台币NT$ = 23.29 人民币 RMB
100 波兰兹罗提 PLN = 173.94人民币 RMB
SHIBOR/HIBOR
上海银行间同业拆放利率 SHIBOR / 香港银行间同业拆借利率 HIBOR. Oba indeksy określają stopy procentowe pożyczek oferowanych na rynku międzybankowym w Szanghaju i w Hong Kongu. Informują nas nie tylko o sytuacji na danym rynku pieniężnym, ale też o dostępności kredytów. A te napędzają i gospodarkę, i konsumpcję.
Społeczeństwo 社会
Szczepić się, czy nie szczepić?
W chińskich mediach społecznościowych wyczuwalna jest obawa przed drugą falą epidemii koronawirusa związanej z pojawieniem się sezonowej grypy. Trudno dziś znaleźć odpowiedź na pytanie, czy obawy te są uzasadnione. Statystyki nie przychodzą tu z pomocą. statystyki dają dziwne rezultaty. Na grypę i na skutek jej powikłań rocznie w Chinach umiera ok. 88,000 osób. Na COVID-19 od początku roku do tej pory (26.09.) zmarło w Chinach 4,746 chorych. Obecnie w ChRL, zwłaszcza w dużych miastach przeciwko grypie zaszczepić może się właściwie każdy mieszkaniec. Eksperci oceniają jednak, że tylko ok. 2-3% całej populacji ludności zaszczepi się przeciwko tej chorobie, której wystąpienie zdecydowanie osłabia odporność i z pewnością bardziej naraża na zarażenie innymi wirusami, czy bakteriami.
W Szanghaju przygotowano 58 mln sztuk szczepionek antygrypowych. Zgodnie z lokalnymi przepisami wszystkie dzieci obowiązuje 11 typów szczepień. Nie ma wśród nich tych przeciwko grypie. I prawdopodobnie nie będzie. Tymczasem 中国疾病预防控制中心 China Center for Disease Control and Prevention już od początku września prowadzi kampanię informacyjną dotyczącą sposobów unikania zarażenia grypą w czasie trwania „sezonu grypowego”, jak również metod leczenia tej choroby.
Maseczki z automatu
Od końca września na wszystkich 413 stacjach metra w Szanghaju ustawiono automaty, w których pasażerowie mogą nabyć maseczki ochronne, jak też inne środki higieny antywirusowej. Paczka 3 maseczek z automatu kosztuje tylko 6 RMB (~3.44 PLN). Można wybrać maseczki dla dorosłych, jak i dal dzieci. Maszyny wendingowe akceptują płatności typu WePay, czy AliPay (aplikacje mobilne), jak również kartami płatniczymi. Szybko, prosto, bezkontaktowo.
PS/Na marginesie 是保证金
Podwójne święta
W tym szczególnym roku, obfitującym w wydarzenia, których starczyłoby i na 5, a może nawet 10 lat, dwa szczególnie ważne święta obchodzone były w Chinach dokładnie tego samego dnia. 1 października w tym roku obchodzimy ruchome święto pełni księżyca, środka jesieni, jedności rodziny, bliskich. To święto kojarzone z „księżycowymi ciasteczkami” symbolizującymi księżyc w pełni. Ale 1 października to przecież również dzień Święta Narodowego ChRL. I z tych dwóch okazji w Chinach od 1 października (dla niektórych kilka dni wcześniej) do 8 października (dla niektórych kilka dni później) trwa długi weekend. W całych Chinach wszystkie urzędy, instytucje, giełdy, biura, większość firm produkcyjnych „ma wolne”. Pracują usługi, służby, e-commerce, turystyka i rozrywka. Bo w czasie, gdy Europa pokrywa się czerwienią kolejnych stref najwyższego ryzyka koronawirusowego, Chiny – w maseczkach (bo co to szkodzi), dbając o czystość rąk i zachowywanie dystansu – wracają do normalności. Lotniska i dworce pełne pasażerów, autostrady pełne samochodów. Wszyscy, jak nakazuje tradycja, chcą spotkać się z bliskimi i odpocząć od codzienności przez te kilka dni. A wziąwszy parę dni wolnych i korzystając z weekendów, można urwać nawet całe 14 dni urlopu. Więc czemu nie?
Z okazji Święta Środka Jesieni życzymy Państwu:
祝福中秋佳节快乐,月圆人圆事事圆满.
Niech święto pełni księżyca przyniesie nam, naszym rodzinom, naszym bliskim szczęście oraz powodzenie.
A Państwu Środka z okazji 71 rocznicy urodzin życzymy zaś:
国庆节快乐
Wszystkiego najlepszego z okazji Święta Narodowego.
梁安基 Liang Z. Andrzej
上海,中国 Shanghai, Chiny
电子邮件 E-mail: azliang@chinamail.com
Redakcja:
Leszek B. Ślazyk
Aix en Provence, Francja
e-mail: kontakt@chiny24.com
© 40/2020 www.chiny24.com