Wiadomości

Chiny: Tydzień za Wielkim Murem (41/21), czyli subiektywny przegląd wydarzeń Andrzeja Lianga z Szanghaju

11 - 17 października 2021

Spis treści ukryj

Sprawy Rządowe (政府事)

Uwolnienie cen energii

Problemy z dostawami energii elektrycznej, które odbiły się głośnym echem na całym świecie dały mocny impuls dla przyspieszenia reformy całego sektora energetycznego Chin . Państwowa Komisja Rozwoju i Reform (国家发展和改革委员会)  podjęła decyzje o całkowitym urynkowieniu i liberalizacji cen energii z elektrowni pozyskujących ją z węgla. Uwolnione też zostają ceny przesyłu energii pochodzącej z węgla. Według zapewnień komisji zmiana ta będzie miała minimalny wpływ na ceny prądu dla odbiorców indywidualnych.

Rośnie popyt na energię

Państwowa Agencja Energii (国家能源局) poinformowała, że we wrześniu br. zapotrzebowanie osób indywidualnych na energię elektryczną wzrosło o 6.8% r/r, a w okresie od stycznia do wrzenia br. wzrost ten osiągnął poziom 12.9% w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. Agencja przewiduje, że zapotrzebowanie to wzrośnie jeszcze w nadchodzącym sezonie zimowym.

Powodzie w ShanXi

W północnej prowincji ShanXi 山西 wciąż występują powodzie. Dotknęły one ponad 1.75 mln mieszkańców w 76 gminach i miastach. Ewakuowano blisko 150 tysięcy osób. Woda zalała uprawy o powierzchni 2,849,600 mu (tradycyjna jednostka powierzchni = 667 m2), czyli ok. 189,973 ha. Zniszczeniu uległo ponad 170,000 domów i budynków. Prowincja ShanXi to jeden z najważniejszych w Chinach ośrodków wydobycia węgla. Powodzie zmusiły wiele kopalń do zawieszenia prac, a to z kolei przyczynia się do pogłębienia turbulencji na chińskim rynku energetycznym.

Parki narodowe ChRL

Po raz pierwszy w historii ogłoszono listę nowo ustanowionych parków narodowych, takich które znajdą się pod bezpośrednim zarządem i nadzorem władz centralnych. Wszystkie parki funkcjonujące na terenie Chin podlegały władzom poszczególnych prowincji.

Wśród pierwszych chińskich parków narodowych znalazły się:

  • San Jiang Yuan – Park Trzech Rzek (三江源国家公园),
  • Park Pandy Wielkich (大熊猫国家公园),
  • Park Tygrysa Syberyjskiego i Leoparda (东北虎豹国家公园),
  • Park Tropikalnego Lasu Deszczowego HaiNan (海南热带雨林国家公园) oraz
  • Park Górski Wu Yi Shan (武夷山国家公园).

Ekonomia (经济), Biznes (生意)

Opublikowano dane związane z oceną poziomu inflacji, czyli dotyczące cen konsumenckich i cen producentów odnotowanych we wrześniu. Sytuacja generalnie nie różni się od tej w sierpniu br.: konsumpcja i podaż znajduje się na stabilnym poziomie, który nie budzi żadnych obaw, natomiast o ból głowy mogą przyprawić ceny w produkcji.

CPI

Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (ang. consumer price index, CPI, 消费者物价指数) – indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych, najpopularniejsza na świecie miara inflacji/deflacji  – we wrześniu wzrósł o 0.7% r/r. Inflacja utrzymuje się na niskim, stabilnym poziomie. W minionym miesiącu ceny w miastach wzrosły o 0.8%, a na wsi 0.2%. W relacji miesiąc do miesiąca spadły ceny żywności (o 5.2%), wzrosły artykułów nieżywnościowych (o 2.0%), o 1.4% poszły w górę ceny usług. W relacji rok do roku ceny żywności, papierosów i alkoholu spadły o 2.8%. Ceny mięsa zmniejszyły się aż o 28.5%. Wieprzowina potaniała nawet o 46.9%. Ceny warzyw i owoców spady o 2.5%.

Wzrosły ceny transportu i komunikacji (5.8%), edukacji (3.2%), mieszkań (1.3%). Ceny artykułów pierwszej potrzeby, odzieży i usług wzrosły od 0.4% do 0.5% w porównaniu z zeszłym rokiem.

Wskaźnik cen konsumenckich (inflacji) CPI

Dane: Państwowe Biuro Statystyki 国家统计局 (m/m – miesiąc do miesiąca; r/r – rok do roku)

PPI

Wskaźnik cen dóbr produkcyjnych (ang. producer price index, PPI, 工业生产者出厂价格指数) – miernik obrazujący zmiany poziomu cen ustalanych przez producentów na różnych etapach procesu wytwarzania dóbr (powszechnie stosowana, obok wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych miara poziomu inflacji)wzrósł we wrześniu o 10.7% r/r, o 1.2% więcej niż w sierpniu. Tylko w przemyśle PPI poszedł we wrześniu w górę o 14.3% r/r. To najwyższy wzrost od 1995 roku.

We wrześniu w odniesieniu miesiąc do miesiąca najbardziej wzrosły ceny węgla przetworzonego (o 18.9%), a tego dostarczanego wprost z kopalń o 12.1%. Paliwa i energii podrożały o 3.9%. Surowce chemiczne o 2.0 %. Ceny cementu wzrosły o 2.9%. W relacji miesiąc do miesiąca wzrosty wydają się umiarkowane, ale jeśli porównać to z zeszłym rokiem, wtedy okazuje się, że ceny węgla wzrosły o 74.9%, ropy naftowej i gazu o 43.6%, paliw o 40.5%, odlewów i metali nieżelaznych o 34.9%, a surowców chemicznych o 25.5%. Te sektory w 80% odpowiadają za wzrost wskaźnika PPI.

Wskaźnik cen dóbr produkcyjnych PPI

Dane: Państwowe Biuro Statystyki 国家统计局 (m/m – miesiąc do miesiąca; r/r – rok do roku)

Udział Chin w światowym PKB

Według najnowszego raportu Międzynarodowego Funduszu Walutowego dotyczącego perspektyw światowej gospodarki Chiny odpowiadają obecnie za 17.2% światowego PKB.

Fundusz przewiduje, że wzrost gospodarczy Państwa środka wyniesie w tym roku 8%. To mniej o 0.1% w stosunku do prognoz MFW z czerwca br.

Handel zagraniczny Chin

Chiński handel zagraniczny zdaje się być odporny na wszelkie przeciwności, począwszy od amerykańskich sankcji, poprzez epidemię Covid-19, wysokie koszty transportu, braki surowców i materiałów, a skończywszy na przerwach w dostawach prądu. W tym dziale chińskiej gospodarki padają kolejne rekordy. W trzech pierwszych kwartałach tego roku wartość wymiany handlowej Chin osiągnęła poziom 28.33 bln RMB (ok. 17.362 bln PLN), co oznacza wzrost o 22.7% r/r:

  • eksport to 15.5 bln RMB (ok. 9.53 bln PLN), wzrost o 22.7% r/r,
  • import to 12.78 bln RMB (ok. 7.832 blm PLN), wzrost o 22.6% r/r.

W okresie od stycznia do końca września br.:

  1. Handel zagraniczny stopniowo zwalania swoje tempo. W I kw. rósł o 29.7%, w II kw. o 25.2%, a w III kw. o 15.2%.
  2. Rośnie wielkość wymiany handlowej z głównymi partnerami:
  • kraje ASEAN (państwa Azji Południowo -Wschodniej) o 21.1%,
  • Unia Europejska o 20.05%,
  • Stany Zjednoczone o 24.9%,
  • Japonia o 11.2% i
  • Korea Południowa o 17.3%.
  1. Handel zagraniczny realizowany przez przedsiębiorstwa prywatne stanowił 48.2% jego całości, a ten prowadzony przez firmy zagraniczne zarejestrowane w Chinach 14.7%.
  2. 58.8% wszystkich towarów eksportowanych w trzech kwartałach to urządzenia, części, komponenty mechaniczne, elektryczne i elektroniczne. O 108% wzrósł w tym czasie eksport materiałów i surowców farmaceutycznych.
  3. Jeśli chodzi o handel zagraniczny towarów masowych to w omawianym okresie wzrósł tylko o 3%. Przy czym import spadł o 0.5%: rud żelaza o 3%, ropy naftowej o 6.8%, miedzi elektrolitycznej o 19.5%, soi o 0.7% Wzrósł import gazu naturalnego. Sprowadzono go więcej o 22.2% niż w analogicznym okresie minionego roku. Spadek wielkości importu był spowodowany głównie wzrostem cen surowców na rynkach światowych.

Eksport Chin rośnie

Wrześniowy eksport liczony w US$ osiągnął wartość 305.74 mld (ok. 1.21 bln PLN), co oznacza wzrost o 28.1% r/r. W sierpniu wzrost ten wynosił 25.6%. Import we wrześniu br. zwiększył się o 17.6% (w sierpniu było to 33.1%) i osiągnął wartość 240 mld US$ (ok. 947.082 mld PLN). Nadwyżka w handlu zagranicznym Chin osiągnęła we wrześniu rekordową wartość 66,76 mld US$ (ok. 263.438 mld PLN). To największy w historii wynik miesięczny. W sierpniu br. nadwyżka w handlu zagranicznym wynosiła 58.34 mld US$ (ok. 230.213 mld PLN).

Nadwyżka handlowa utrzymuje się w handlu Chin z USA. Co ważne: z końcem roku przestanie obowiązywać „Pierwsza Faza Umowy Ekonomiczno – Handlowej USA – ChRL”, która była próba rozwiązania sytuacji wynikającej z nałożenia przez administracje Trumpa sankcji handlowych na Chiny, a których celem było zredukowanie dysproporcji w wymianie handlowej pomiędzy oboma państwami. Sankcje, jak i „Pierwsza Faza” miały sprawić, że wymiana handlowa Chiny – Stany Zjednoczone ulegnie zrównoważeniu. Tymczasem we wrześniu br. Chiny odnotowały nadwyżkę w handlu z USA w wysokości 42 mld US$ (ok. 165.667 mld PLN). W sierpniu nadwyżka ta wynosiła 37.68 mld US$ (ok. 148,600 mld PLN). Od początku wprowadzenia sankcji przez USA nie udało się zrównać wartości amerykańskiego eksportu do Chin z amerykańskim importem z Państwa Środka. Być może dlatego, że USA eksportują głównie surowce i żywność, a importują towary wysoko przetworzone.

Ant Group zwiększa kapitał

Ant Group (蚂蚁集团 ) spółka będąca częścią holdingu Alibaba Group Holdings Co., Ltd. (阿里巴巴集团控股有限公司) zwiększyła o 47% swój kapitał zakładowy: z 23.779 mld RMB (ok. 14.59 mld PLN) do 35 mld RMB (ok. 21.465 mld PLN).

Zwiększenie kapitału jest jednym z zaleceń regulatorów rynków finansowych Chin, którzy prowadzili wielomiesięczną kontrolę wewnątrz Ant Group. Zgodnie z tymi zaleceniami Ant Group musiała podnieść kapitał, by móc dalej prowadzić działalność w obszarze usług finansowych i funkcjonować jako para-bank (firma udzielająca pożyczek online). Nie ma już wątpliwości, że Ant Group jest firma z sektora finansowego, a nie spółka technologiczną, za jaką chciała uchodzić planując wejście na giełdę. Zablokowanie debiutu giełdowego stało się sensacją światową (a miało to być największe IPO w historii giełd światowych). Dziś media zachodnie sprawą się już nie zajmują. Fakt, ze regulatorzy rynku mieli jednak rację nie jest nośny medialnie.

Ant Group oświadczyła, że środki na podwyższenie kapitału zakładowego w całości pochodziły z własnych rezerw kapitałowych, spółka nie potrzebowała dofinasowania zewnętrznego.

Nowe złoża litu dla Chin

Spółka ZiJin Mining Group Co., Ltd. (紫金矿业集团股份有限公司) za 4.9 mld RMB (ok. 3.004 mld PLN) wypłacone w gotówce przejęła New Lithium Canada. To kopalnia litu niezbędnego do produkcji baterii (zarówno do telefonów, jak i samochodów NEV) o powierzchni… 353 km2, jedna z większych odkrywek litu. Po uzyskaniu niezbędnych pozwoleń ZiJin Mining Group Co., Ltd. zacznie eksploatację złóż w pierwszej połowie 2022 roku. Chiny prowadzą specyficzny wyścig o przejecie jak największej liczby złóż litu w skali globu. Na terenie Chin znajduje się zaledwie 8% światowych złóż litu, w tym samym czasie Chiny są największym i najbardziej zaawansowanym producentem baterii będących podstawą działania wszelkich urządzeń elektronicznych, a ostatnio przede wszystkim samochodów. W tym sektorze zapotrzebowanie na baterie, a zatem i na lit rośnie lawinowo.

Ofensywa Yum China Holding

Grupa Yum China Holdings Co., Ltd. (百胜中国控股有限公司) ogłosiła, iż zamierza przyspieszyć swoją ekspansję, a jej celem jest powiększenie sieci do 20,000 punktów sprzedaży. Yum China Holdings Co., Ltd. prowadzi w formie joint venture lub struktur franczyzowych takie sieci jak KFC (ta firma w Chinach prowadzi ponad 50% wszystkich swoich operacji zagranicznych), McDonald’s, czy Pizza Hut. Tylko w ubiegłym roku, mimo epidemii, grupa otworzyła 1,165 kolejnych punktów – najwięcej w swojej 33 letniej historii.

Najnowszym projektem jest współpraca z włoską firmą Lavazza, pod której szyldem uruchomionych zostanie w Chinach nie mniej niż 1,000 kawiarni. Chiny są miejscem najbardziej dynamicznie rozwijającego się sektora usług kateringowych. W ciągu ostatnich 10 lat sektor ten rósł średnio rocznie o ok.12% rok do roku. Wartość tego rynku wyceniana jest na 4.6 bln RMB (ok. 2.814 BILIONA PLN).

Rynek pośrednictwa pracy

Z końcem 2020 roku w Chinach działało 45,800 firm zajmujących się usługami pośrednictwa pracy. Dochód operacyjny tych firm, po raz pierwszy w historii, przekroczył 2 bln RMB (ok. 1.224 BILIONA PLN).

Nieruchomości (房地)

CapitaLand wchodzi w magazyny

CapitaLand China Trust Management Co., Ltd. (中国信托管理有限公司) spółka należąca do singapurskiego CapitaLand Investment, ogłosiła, iż za kwotę 1.7 mld RMB (ok. 1.04 mld PLN) wykupić od chińskiej firmy 4 projekty budowy centrów logistycznych. Jest to pierwszy tego typu ruch singapurczyków na chińskim rynku nieruchomości. CapitaLand China Trust Management Co., Ltd. inwestowała do tej pory w galerie handlowe (ma ich 11 na terenie Chin) i parki biznesu (5 w Chinach). Spółka jest obecna w 10 chińskich miastach.

Deweloperzy spóźnieni

Czwarty kwartał będzie decydujący dla chińskich deweloperów. I nie chodzi wyłącznie o płynność, czy inne problemy natury finansowej. Okazuje się, że z końcem września br. ok. 50% wszystkich deweloperów w Państwie Środka wykazywało, iż prowadzone przez nich aktualnie inwestycje znajdują się na poziomie nie wyższym niż 70% zaawansowania w porównaniu z planami. Inwestycje są opóźnione przez wzgląd na brak pracowników, ale przede wszystkim w związku z zaburzeniami w dostawach materiałów, brakami energii elektrycznej i gwałtownie rosnącymi cenami materiałów budowalnych i kosztami pracy.

Motoryzacja (汽车)

Miliony aut na chińskich drogach

Po chińskich drogach porusza się 390 mln pojazdów, w tym 256 mln to samochody osobowe. W ciągu pierwszych trzech kwartałów br. zarejestrowano w Chinach 27.53 mln aut i jest to wzrost o 18.83% w relacji rok do roku.

  • Najwięcej właścicieli samochodów osobowych (ponad 6 mln) mieszka w Pekinie / BeiJing / 北京.
  • Ponad 5 mln właścicieli ust mieszka w ChengDu 成都i ChongQing 重庆.
  • Ponad 4 mln w Szanghaju / ShangHai / 上海, SuZhou 苏州, ZhengZhou 郑州i Xi’An 西安.
  • W 18 miastach chińskich posiadaczami samochodów jest ponad 3 mln mieszkańców.
  • W 34 miastach mieszka ponad 2 mln, a w 76 ponad 1 mln właścicieli „czterech kółek”.
  • Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego  (公安部) informuje, że w Chinach jest obecnie 476 mln zarejestrowanych motocykli i skuterów.
  • 70.85% (337 mln) chińskich kierowców to osoby w wieku 26 – 50 lat,
  • 14.07% (66.99 mln) w wieku od 51-60 lat, a
  • 3.60% (17.14 mln) to kierowcy w wieku powyżej 60 roku życia.

Rośnie rynek NEV

W Chinach jest już ponad 6.78 mln samochód NEV (pojazdy nowej energii, czyli elektryczne i hybrydowe). Stanowią one 2.28% pojazdów na chińskich drogach. 5.52 mln, czyli 81.53% NEV to samochody elektryczne. Stale rośnie sprzedaż „elektryków”. We wrześniu br. padł tu kolejny rekord: sprzedano 357,000 aut elektrycznych. To wzrost o 14.5% m/m i 11.4% r/r. Od początku br. do końca września sprzedano 2.157 mln samochodów o takim napędzie.

Eksport chińskich aut

Rośnie eksport chińskich samochodów. W okresie od początku roku do końca września br. eksport ten wyniósł on 1.36 mln aut.

We wrześniu sprzedano ogółem 1.582 mln różnych typów samochodów. A to oznacza spadek o 17.3% w porównaniu z wrześniem 2020.

Recykling baterii do „elektryków”

Cieszy popyt na samochody elektryczne, ale coraz większym problemem są zużyte baterie samochodowe. Spółka NingDe ShiDai New Energy Technology Co., Ltd. (宁德时代新能源科技股份有限公司), chiński producent baterii o zasięgu globalnym zamierza wybudować ośrodek recyklingu baterii samochodowych. Spółka zainwestuje w budowę ośrodka 32 mld RMB (ok. 19.624 mld PLN). Spółka jest kluczowym dostawcą takich producentów jak Tesla, Volkswagen, czy Audi.

Transport (交通运输)

Linia kolejowa Chiny – Laos

Uroczyście zakończono układanie linii kolejowej łączącej Chiny z Laosem. Linia prowadzi z Kun Ming 昆明 (stolica południowozachodniej prowincji Yun Nan 云南) do oddalonego o ponad 1000 km na południe Vientiane (stolica Laosu, tuż przy granicy z Tajlandią). Pociągi jadące z prędkością 160~200 kilometrów na godzinę będą mogły pokonywać tę trasę w 10 godzin (uwzględniając postoje na 33 stacjach i przekroczenie granicy). To największy projekt infrastrukturalny w historii Laosu. Nowa linia kolejowa prowadzi przez 93 tunele i 136 mosty. Jest częścią projektu kolejowego Chiny – Singapur, którego celem jest stworzenie linii kolejowych łączących te dwa państwa, a przebiegających przez terytorium Laosu, Tajlandii i Malezji. W projekcie tym Laos pełnić ma rolę kluczowego węzła komunikacyjnego.

Chiny są największym inwestorem zagranicznym w Laosie. Dotychczas zainwestowały 1.24 mld US$, a planują zainwestować co najmniej 16 mld US$ w ramach 815 różnych projektów. Linia kolejowa do Vientiane pozwoli rozpocząć prace nad linia kolejową Chiny – Kambodża.

Skutery wyparły rowery

Najpopularniejszym środkiem transportu w Chinach nie są już rowery, a skutery. Elektryczne. Każdego roku Chińczycy kupują ok. 30 mln tego typu skuterów. Wedle szacunków codziennie z elektrycznych skuterów korzysta w Chinach 300 mln osób.

China Containerized Freight Index

(中国出口集装箱运价指数)

Wskaźnik frachtu skonteneryzowanego w Chinach pokazuje kierunki chińskiego exportu i nasilenie bądź spowolnienie na tych kierunkach w okresie tygodnia.

Technologie / IT (技术/IT)

MeiTuan z wielomiliardową karą

Walka z praktykami monopolistycznymi trwa. Państwowa Administracja Regulacji Rynku (国家市场监督管理总局) nałożyła karę w wysokości 3.442 mld RMB (ok. 2.11 mld PLN) na firmę MeiTuan (美团). To znana doskonale w całych Chinach spółka oferująca dostawy jedzenia zamawianego online, jak również dostawy artykułów spożywczych. Spółka należy do  towarów spożywczych należąca do Tencent Holding (腾讯控股), właściciela aplikacji WeChat. Kara została nałożona na MeiTuan zgodnie z zasadą  zastosowaniem zasady „Wybierz jedną z dwóch opcji” („二选一”).

To prosta reguła: podmiot podlegający kontroli ma do wyboru – zapłacić karę niezwłocznie, albo nie płacić kary, ale w zamian za to wprowadzić natychmiast w życie wszystkie wnioski pokontrolne zalecone przez organ kontrolujący w raporcie podsumowującym działania kontrolne. MeiTuan wolało wybrać pierwszą opcję. Ale nie jest to „wykupienie odpustu zupełnego”. MeiTuan kupiło sobie czas, by w jak najkrótszym czasie zaimplementować zmiany wskazane przez kontrolerów.

TCL rośnie

TCL Technology Group Co., Ltd. (科技集团股份有限公司) zamierza wzmocnić swoją pozycję na polu optoelektroniki. W tym celu za 2.454 mld RMB (ok. 1.503 mld PLN) przejmuje 30% akcji w spółce

SuZhou HuaXing Optoelectronics Technology Co., Ltd. (苏州华星光电技术有限公司). Pod nazwą tą kryje się spółka Samsung Suzhou LCD Co. Ltd., która zmieniła swoją nazwę w kwietniu br. (w ramach przygotowania do wcześniej zapowiedzianej transakcji), a która zajmuje się głównie produkcją i sprzedażą wyświetlaczy ciekłokrystalicznych oraz innych produktów optoelektrycznych.

Kanał olimpijski CCTV-16

Zbliżają się wielkimi krokami Zimowe Igrzyska Olimpijskie w Pekinie (04. – 20.02.2022). Centralna telewizja państwowa uruchamia z tej okazji specjalny kanał olimpijski CCTV-16. Będzie to pierwszy na świecie 24-godzinny kanał sportowy o ultrawysokiej rozdzielczości 4K, nadawany za pośrednictwem satelity. Kanał ten będzie tez oczywiście obecny w Internecie, w tym na platformach społecznościowych takich jak Sina – WeiBo (新浪微博) oraz WeiXin / WeChat (微信). CCTV-16 podpisało strategiczną umowę o współpracy z Międzynarodowym Komitetem Olimpijskim

Nauka – Edukacja (教育科学)

Nowoczesne kształcenie zawodowe

Biuro Generalne Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Chin (中共中央办公厅) wraz Radą Państwa (国务院办公厅) wydały dokument pod tytułem „Opinie na temat promowania wysokiej jakości rozwoju nowoczesnego kształcenia zawodowego” (关于推动现代职业教育高质量发展的意见). Zgodnie z treścią dokumentu zakłada się m.in., iż:

– do roku 2025 zostaną stworzone w Chinach podstawy nowoczesnego szkolnictwa zawodowego i technicznego;

– do roku 2035 szkolnictwo to osiągnie poziom światowy, a społeczeństwo osiągnie wysoki poziom edukacji zawodowej;

– władze lokalne mają zachęcać spółki notowane na giełdzie oraz wiodące przedsiębiorstwa produkcyjne i usługowe do zakładania szkół zawodowych, technicznych, a także zapewniać dla tych szkół właściwą bazę;

– placówki edukacyjne nowoczesnego kształcenia zawodowego powinny być ściśle powiązane i współpracować z technicznymi szkołami wyższymi;

– w szkołach podstawowych i średnich będzie intensywnie rozwijane zainteresowanie uczniów techniką i różnymi zawodami;

– zgodnie ze strategią narodową promowane i rozwijane będą szkoły zawodowe i technika kształcące w zakresie zaawansowanych technologii produkcji, nowej energii, nowych materiałów, nowoczesnego rolnictwa, technologii informacyjnej, biotechnologii i sztucznej inteligencji. Zostanie zwiększona liczba miejsc kształcących specjalistów, których brakuje na rynku pracy, czyli m.in. pielęgniarzy, opiekunów przedszkolnych, pracowników średniego szczebla systemu opieki zdrowotnej, matalurgów, techników chemii farmaceutycznej, techników budowlanych i konstruktorów, itd., itp. Szkoły zawodowe mają posiąść zdolność elastycznego reagowania na zapotrzebowanie rynku pracy.

Kredyty dla studentów

Od 1999 roku studenci chińscy mogą ubiegać się o kredyty na naukę. Aktualnie studenci studiów licencjackich mogą otrzymać 12,000 RMB (7,347 PLN) rocznie, studiów magisterskich 16,000 RMB (ok. 9,796 PLN) rocznie. W 2020 roku z kredytów studenckich skorzystało 36.78 mln osób. Banki przeznaczyły na nie łącznie 124.4 mld RMB (ok. 76,166 mld PLN). Kredyty dla studentów są oprocentowane o 30 punktów bazowych niżej niż uśredniony kredyt komercyjny w tym samym okresie. W czasie pobierania nauki student nie musi spłacać ani kredytu, ani odsetek. Po ukończeniu nauki kredyt można spłacać przez… 15 lat, a okres ten nożna wydłużyć do lat… 30. Statystyczny absolwent rozkłada spłatę kredytu studenckiego na 22 lata. Absolwenci mają prawo uzyskania 5 letniej karencji w spłacie kapitału kredytu przez okres 5 lat po uzyskaniu dyplomu. W tym okresie są zobligowani do uiszczania odsetek.

Społeczeństwo (社会)

Komu dobrze płacą?

Jak informuje internetowa platforma rekrutacyjna Zhao Pin (智联招聘) w III kwartale br. średnie wynagrodzenie absolwenta wynosiło w Chinach 9,739 RMB (ok. 5,965 PLN). To oznacza wzrost o 4.2% w porównaniu do II kwartału br. i o 12.1% w stosunku do III kw. 2020 roku.

ZhaoPin przeanalizowało sytuację w 38 miastach kraju. W 7 z nich średnia płaca świeżo upieczonych absolwentów wynosiła ponad 10,000 RMB (ok. 6,125 PLN). Najwyższe pensje oferowano w Pekinie, Szanghaju i ShenZhen, miastach, które przyciągają najbardziej utalentowane osoby. W III kw. na czoło branż, które oferują najwyższe zarobki wysunął się sektor finansowy poszukujący specjalistów od funduszy inwestycyjnych i papierów wartościowych. Tam średnio można było otrzymać na początek 12,711 RMB (ok. 7,786 PLN). W dalszej kolejności uplasowała się energetyka i górnictwo, telekomunikacja, IT, R&D lotnictwa. Wysokie wynagrodzenia oferowano osobom posiadającym wysokie kwalifikacje techniczne potwierdzone osiągnięciami technologicznymi, akademickimi, właścicielom patentów i autorom rozwiązań innowacyjnych.

Wśród stanowisk, gdzie spodziewać się można najwyższych pensji znalazł się m.in. kierownik projektu w zakresie technologii informacyjnej (średnio 25,666 RMB, czyli ok. 15,717 PLN).

ZhaoPin sugeruje, by osoby pragnące zarabiać naprawdę dużo „uzbroiły” się w kwalifikacje umożliwiające aplikowanie na stanowiska związane z programowaniem, rozwojem Internetu, integracją systemów, sztuczną inteligencją. Można tam oczekiwać przeciętnego wynagrodzenia w wysokości co najmniej 15,000 RMB miesięcznie (ok. 9,185 PLN). Na stanowiskach kierowniczych pensja średnio rośnie powyżej 35,000 RMB (ok. 21,431 PLN).

Wyróżnienia dla „zielonych budynków”

W Chinach przyznawane są wyróżnienia dla tzw. „zielonych budynków”, czyli takich, przy budowie których zastosowano materiały ekologiczne, nieinwazyjne dla środowiska, jak również tych, które powstały z zastosowaniem technologii energooszczędnych, czy które same w sobie są neutralne pod względem energetycznym, a w których istotna rolę odgrywają rośliny zielone, źródło tlenu, naturalne filtry oczyszczające powietrze miast. Wyróżnienia nadają właściwe biura i instytucje urbanistyczne lokalnych rządów. Wyróżnienia te mają trzy stopnie, a w zasadzie trzy gwiazdki. Wyróżnienie w postaci 3 gwiazdek, jest wyróżnieniem najwyższym. W tym roku największa liczbą nowych obiektów wyróżnionych 3 gwiazdkami dla „zielonych budynków” pochwalić może się ShenZhen sąsiadujący z Hong Kongiem. W granicach tego miasta znajduje się obecnie 1,388 budynków wyróżnionych trzema gwiazdkami.

Młodzi nie chcą się żenić

Według ankiety przeprowadzonej przez Komunistyczną Ligę Młodzieży Chin (中国共青团) wśród młodych ludzi w wieku od 18 do 26, mieszkańców miast i stanu wolnego:

  • 44% kobiet nie planuje zawarcia związku małżeńskiego
  • 25% mężczyzn nie zamierza się żenić w przewidywalnej przyszłości.

W 2020 roku w Chinach zawarto 8 mln małżeństw. W 2013 było to 13 mln. Spadek o 39%.

Coraz więcej młodych nie widzi potrzeby zawierania formalnego związku małżeńskiego. Wolą życie w układzie partnerskim układzie.

Spośród ankietowanych

  • 12.8% nie zamierza zakochać się, nie chce angażować się uczuciowo w relacje z inną osobą, a
  • 26.3% ma wątpliwości co do swojej woli nawiązywania tego rodzaju relacji.
  • 8.9% stanowczo odrzuca opcję małżeństwa.
  • 30% wszystkich ankietowanych twierdzi, że nigdy w życiu nie czuło się zakochanych.

Najwięcej z tych osób, które nie chcą zawierać związku małżeńskiego stanowią mieszkańcy wielkich chińskich miast jak Szanghaj, zamożnych prowincji jak ZheJiang.

Na pytanie co stoi na drodze do zawarcia formalnego związku,

  • 60.8% respondentów twierdzi, że bardzo trudno znaleźć im właściwego partnera, a
  • 34.5% czuje, że nie ma na to czasu, ani energii.
  • 46% uważa, że koszt finansowy małżeństwa jest zbyt wysoki i zniechęca do rozważania takiej opcji.
  • Aż 56.2% twierdzi, że barierą są za wysokie koszty posiadania dziecka.
  • 30.5% nie wierzy w instytucję małżeństwa.

Rośnie liczba „singli”

Według badania firmy AiMedia Consulting (艾媒咨询) szacuje się, iż liczba młodych osób żyjących w Chinach samotnie przekroczy w tym roku poziom 92 mln. Ponieważ firma prowadzi badania w wybranych ośrodkach, zakłada, że realna liczba młodych „singli” może sięgać nawet 240 mln.

Spośród ankietowanych przez AiMedia Consulting

  • 73.01% to osoby samotne od ok. roku, a
  • 43.60% to ludzie samotni przez czas dłuższy niż 3 lata.

Co intrygujące: 7.1% ankietowanych w ogóle nie ma doświadczenia w rodzaju randki, czy kameralnego spotkania z inna osobą, wykraczającego poza ramy spotkania towarzyskiego z koleżanką/kolegą ze szkoły, pracy, etc.

  • 45.9% badanych uważa, że nie ma co się spieszyć, cieszą się życiem i statusem osoby samotnej, a zatem niezależnej.
  • 43.6% twierdzi, że ma mały krąg znajomych i zajmuje się głównie pracą.

Osoby samotne są odmiennymi konsumentami od osób pozostających w związkach.

Osoby żyjące z partnerem wydają więcej na artykuły pierwszej potrzeby, jedzenie. Rzadziej wychodzą, by „zjeść coś na mieście”, jeśli już, to razem z rodziną. Single mają większy budżet dziennych wydatków. Chętniej spożywają posiłki poza miejscem zamieszkania. Jedzą samotnie.

Reakcją rynku na to zjawisko społeczne jest „ekonomia samotnych”. Intensywnie bada się i analizuje specyficzne zachowania tej grupy społecznej. Bo na przykład 80% mężczyzn-singli wydaje od 200 do 600 RMB (ok. 122-367 PLN) miesięcznie na kosmetyki i kremy do pielęgnacji skóry. Tymczasem tylko 57.6% samotnych kobiet kupuje tego rodzaju produkty.

Osoby samotne deklarują w ogromnej większości gotowość nabycia mieszkania: 40% posiada mieszkanie i być może zmieni je na bardziej komfortowe, pozostałe 60% planuje zakup.

Inne badanie wskazuje na to, że 66.7% ankietowanych osób samotnych zamierza kupić mieszkanie jeszcze w tym roku (!!!). Najchętniej takie o pow. tylko 30-40 m2.

Producenci wszelkiego rodzaju sprzętu i wyposażenia mieszkań rozszerzyli swoje oferty o produkty jednoosobowe: mniejsze pralki, mniejsze lodówki, maszyny do gotowania dla jednej osoby, nie dla wielu, kompaktowe meble idealne dla efektywnego zagospodarowania małych przestrzeni, etc. I jak zwykle – biznes się kręci, ale problem społeczny czeka na rozwiązania kogoś, kto patrzy dalej, niż w perspektywie kolejnego ogłoszenia wyników finansowych.

Chiny się starzeją

Pod koniec 2020 roku liczba osób w wieku od 15 do 59 lat zmniejszyła się w Chinach o 6.79% w porównaniu z rokiem 2010. Za to o 5.44% wzrosła liczba osób w wieku powyżej 60 lat. Osoby w wieku 60+ stanowią już 18.7% całej populacji kraju. To 264 mln ludzi, więcej niż wszystkich mieszkańców Brazylii, połowa populacji całej Europy. Szacuje się, że w 2025 roku liczba seniorów w Chinach przekroczy 300 mln, a w 2033 roku będzie to już ponad 400 mln. Niebawem każdego roku przybywać będzie ponad 10 mln osób w wieku powyżej 60 lat.

Pod koniec września w Szanghaju mieszkało 3,418 osób w wieku powyżej 100 lat. Najstarsza Szanghajka liczy 114 lat, najstarszy Szanghajczyk lat 111.

MouTai w Złotym Tygodniu

Jednym z najpopularniejszych trunków kupowanym i spożywanym w okresie Złotego Tygodnia (1.-7.10.) był FeiTian MouTai (飞天茅台), czyli najbardziej znane bai jiu (白酒), alkohol będący wynikiem wielokrotnej destylacji zacieru ze sfermentowanego sorgo. Za butelkę 500 ml MouTai o „mocy” 53% trzeba było zapłacić średnio 2,750 RMB (ok. 1,684 PLN). Cena tego alkoholu zależy wprost proporcjonalnie od okresu leżakowania. Im MouTai starsza tym droższa.

Za karton 12 butelek wspomnianej FeiTian MouTai rocznik 1997 trzeba zapłacić od 250,000 do 350,000 RMB (od ok. 153,107 do 214,341 PLN). Ale nie ma obaw: producent tego szlachetnego trunku, China KweiChow MouTai Winery Group Co. Ltd. (中国贵州茅台酒业集团有限公司) pamięta o „budżetowej” części społeczeństwa. Dla niej MouTai dostępne jest w cenie jedynych 200 RMB za butelkę (ok. 122 PLN).

KweiChow MouTai jest spółką o największej wartości rynkowej (większej niż Coca Cola) spośród notowanych na giełdzie w Szanghaju.

Urbanizacja a pracownicy migrujący

Według najnowszych danych stopień urbanizacji Chin osiągnął poziom 63.89%. Pracownicy migrujący to obecnie 376 mln osób. Pracownicy ci średnio stanowią ponad 10% mieszkańców miast. W miastach jak ShenZhen, czy DongGuan (oba w prowincji GuangDong na południu Chin) pracownicy migrujący stanowią ponad 70% miejskich populacji. W ShenZhen (oficjalnie 17.5 mln mieszkańców) i w Szanghaju (25 mln mieszkańców) społeczności pracowników migracyjnych liczą ponad 10 mln osób. To przyczyna, dla której w okresie świąt (Chiński Nowy Rok, święto 1 maja, święto narodowe) miasta te niemal zupełnie pustoszeją.

PRADA na targu warzywnym

Od 27 września do 10 października szanghajski rynek warzywno-spożywczy WuZhong 乌中w dzielnicy XuHui 徐汇był przestrzenią promocji, która wzbudziła duże zainteresowanie zarówno mieszkańców metropolii, jak i miast z Szanghajem sąsiadujących. Na stoiskach z produktami rolnymi sprzedawanymi na WuZhong pojawiły się reklamy znanej włoskiej firmy PRADA.

Rynek stał się miejscem akcji marketingowej „Poczuj Pradę”. Logo PRADA pojawiło się nie tylko na stoiskach z warzywami, owocami, mięsem, ale również na niektórych produktach. Każdy kupujący zieleninę, czy jajka mógł spodziewać się, że jego zakupy zostaną zapakowane w papierową torbę reklamową PRADA. Torba taka należała się każdemu klientowi, który nabył na danym stoisku produkty o wartości powyżej 20 RMB (ok. 12.25 PLN). To na WuZhong niewiele – średnia wartość zakupów na tym rynku to 50-100 RMB (ok.30.62 – 61.25 PLN).

Promocja spotkała się pozytywny oddźwiękiem w mediach społecznościowych. Wiele dobrych słów na jej temat pojawiło się na WeiBo (新浪微博). Ale liczne kontrowersje wywołało zachowanie wielu młodych ludzi, którzy po zakupieniu warzyw czy owoców wyrzucali je, zachowując wyłącznie torebkę PRADY.

Cóż, w sklepie firmowym PRADA, by „załapać się” na taką torbę trzeba dokonać zakupów o wartości wielu tysięcy RMB. Na „bazarku” wystarczyło zainwestować „dwie dychy”, by udawać, że ma się finansowe możliwości wpadania na zakupy do PRADY. Gdzie, jak wiadomo, ubierają się nawet diabły.

Zdrowie / Koronawirus Covid-19 (健康 / 冠状病毒Covid-19)

Trzecie szczepienie

Już w 10 prowincjach zdecydowano się na wprowadzenie możliwości szczepienia trzecią dawką wzmacniającą („przypominającą”). Dotyczy to osób w wieku powyżej 18 lat, które drugą dawką zaszczepiły się nie mniej niż 6 miesięcy temu.

Zero tolerancji dla wirusa

Władze Chin zdecydowanie obstają przy strategii „zero tolerancji dla Covid”. Stanowczo i konsekwentnie reagują na pojawiające się sporadycznie lokalne ogniska koronawirusa. Wszędzie tam, gdzie dochodzi do wykrycia przypadków zakażenia koronawirusem prowadzone są masowe akcje testowania wszystkich mieszkańców danego obszaru administracyjnego, wprowadzany jest lokalny lockdown.

Cudzoziemcy przylatujący do Chin poddawani są obligatoryjnie kwarantannie trwającej od dwóch do czterech tygodni. Kwarantannę odbywają w wyznaczonych przez lokalne władze sanitarne hotelach. Na koszt własny (ok. 200 PLN dziennie). Nic nie wskazuje na to, by odstąpiono od tych zasad w najbliższym czasie. Nie podaje się oficjalnie żadnych dat, żadnych prognoz. Eksperci, w tym wirusolodzy sugerują, że sytuacja być może zacznie się klarować w drugiej połowie 2022 roku.

Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza  (中国人民解放)

Siła chińskiej marynarki w opinii US Navy

Dowództwo Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych opublikowało nowe strategiczne wskazówki, w których Chiny zostały określone jako największe i pilne wyzwanie dla strony amerykańskiej. Po raz pierwszy dowództwo US Navy przyznaje, że Chiny i USA dysponują zbliżonymi potencjałami jeśli chodzi o marynarkę wojenną.

Jednocześnie podkreślono, że konflikt zbrojny z Chinami nie jest celem amerykańskich sił morskich. Takiego rozwoju wypadków nie życzy sobie nikt. Zgodnie z koncepcją przedstawiona w dokumencie odpowiedzialnością Stanów Zjednoczonych jest powstrzymywanie Chin od osiągnięcia swoich celów, w tym zwłaszcza przejęcia Tajwanu (który w istocie jest częścią Chin – tak przynajmniej informowało niedawno polskie MSZ). Dowództwo marynarki USA wskazuje, że najlepszą drogą do rozwiązania dzisiejszych problemów będzie współpraca z Chinami i Tajwanem mająca na celu znalezienie możliwości pokojowego zjednoczenia. W dokumencie stwierdzono, że chińska marynarka dysponowała pod koniec 2020 roku 360 okrętami, gdy USA 297. Stany Zjednoczone utrzymują przewagę w całkowitym tonażu okrętów, mają też znacznie więcej nuklearnych okrętów podwodnych. Liczniejsze są też oddziały marynarki amerykańskiej, która liczy 330,000 oficerów i marynarzy. Chińska marynarka to 250,000 osób.

 Wiadomości lokalne (当地新)

HaiNan 海南: Kolejna prowincja wprowadza rozwiązania mające na celu zwiększyć dzietność wśród mieszkańców regionu. Jednym z nich jest propozycja udzielania jednemu z rodziców – do wyboru – jednej godziny dziennie lub 10 płatnych dni rocznie na opiekę nad dzieckiem w wieku od 0 do 3 lat.

HangZhou 杭州: Ulegają zwiększeniu subwencje na zagospodarowanie dla absolwentów szkół wyższych o szczególnie wysokich osiągnieciach. Z doczasowych 50,000 RMB (ok. 30,602 PLN) kwotę tę podniesiono do 100,000 RMB (ok. 61,204 PLN). Podwyżka ta dotyczy świeżo upieczonych doktorów nauk.

HarBin 哈尔滨: również walczy o talenty. Wszyscy absolwenci, zatrudnieni w mieście legalnie, którzy co najmniej przez 6 miesięcy opłacali składki ubezpieczenia socjalnego, lub rozpoczęli swój własny biznes, a są w wieku poniżej 35 lat, mogą ubiegać się o dotacje na zakup pierwszego mieszkania. Wysokość tych dotacji uzależniona jest od kwalifikacji ubiegającego się o nie. Posiadacze tytułu doktora nauk mogą liczyć na jednorazowa subwencję, która wynosi 100,000 RMB (ok. 61,204 PLN). Magistrowie otrzymają 50,000 RMB (ok. 30,602 PLN), absolwenci szkoły wyższej (licencjat) 30,000 RMB (ok. 18,360 PLN), szkoły technicznej (technikum): 20,000 RMB (ok. 12,240 PLN). Rząd lokalny oferuje dotacje dla wszystkich wykfalifikowanych młodych osób w wysokości 10,000 RMB (ok. 6,120 PLN).

Aby młodym talentom ułatwić drogę do własnego „M” wydłużono okres spłacania kredytu na mieszkania nabywane na rynku wtórnym. Dotychczasowe maksimum 20 letnie przedłużono do lat 30. Przy czym nabywane mieszkanie nie może być starsze niż 50 lat.

Podniesiono granicę wieku osób, które mogą ubiegać się o kredyt mieszkaniowy z 55 na 60 lat.

Specjalny Region Administracyjny Hong Kong 中国香港特别行政区: Z dniem 1 stycznia 2022 roku wprowadzone tu zostaną zmiany w systemie edukacji. We wszystkich szkołach podstawowych i średnich zostanie we właściwych miejscach umieszczone godło Chińskiej Republiki Ludowej 中华人民共和国. Ma ono znaleźć się we wszystkich salach lekcyjnych. W dni szkolne na szkolny maszt będzie wciągnięta flaga narodowa ChRL. Uroczyste wciągnięcie flagi na maszt ma się odbywać raz w tygodniu, a także we wszystkie święta państwowe, takie jak rocznica proklamowania ChRL, powrotu Hong Kongu do macierzy, czy Nowy Rok. Szkoły mogą samodzielnie ustalić sposób przeprowadzenia ceremonii. Od początku nowego roku szkolnego (2022/2023) wszyscy nowo zatrudniani nauczyciele, począwszy od przedszkolnych, będą musieli zdawać test ze znajomości m.in. Konstytucji ChRL, Ustawy Zasadniczej Hong Kongu, Ustawy o Bezpieczenstwie Narodowym, znajomości zasad polityki „Jeden kraj. Dwa systemy” („一国两制”).

Władze oświatowe nie wykluczają, iż wzorem pracowników administracji, wszyscy nauczyciele będę musieli składać przysięgę wierności państwu i przestrzegania reguł prawnych obowiązujących w Hong Kongu. W przypadku odmowy złożenia przysięgi pracownik będzie zwolniony.

Na marginesie (顺便提一下): Opinie / Komentarze ( 想法/评论)

Polityka zagraniczna – wywiad z Le YuChengiem

Dnia 11.10. chińskiej anglojęzycznej telewizji informacyjnej CGTN (China Global Television Network – chińska odpowiedź na kanały informacyjne takie jak CNN, czy BBC World) wywiadu udzielił Le Yu Cheng 乐玉成, wiceminister spraw zagranicznych ChRL.

Tematem rozmowy była oczywiście aktualna polityka zagraniczna. Le YuCheng powiedział między innymi, że:

*   Pospieszne (niezorganizowane) opuszczenie Afganistanu przez siły Stanów Zjednoczonych jest dowodem na to, że skończyła się epoka „arbitralnych supermocarstw”. USA zapłaciły dużą cenę za 20 letnią obecność w Afganistanie. Wojna ta po raz kolejny pokazała, że bez względu na to, jak zaawansowana jest technologia wojskowa hegemona, nie jest ona w stanie wspierać skutecznie jego ambicji. Stany Zjednoczone nie potrafią wyciągnąć wniosków ze wszystkich swoich porażek. Od Iraku, Syrii po Afganistan. Dziś podobny błąd popełniają w kwestii Chin. Zapewne potrzebują kolejnych 20 lat, by przekonać się, że obrały sobie niewłaściwego wroga.

*  Jeśli chodzi o relacja pomiędzy ChRL a USA – Chiny są zwolennikiem dialogu i nieprzerwanie deklarują gotowość do rozmów. Ale dialog musi być szczery, oparty na dobrej woli obu stron. Dziś ważne jest zintensyfikowanie komunikacji pomiędzy stronami, aby w jej efekcie mogło dojść do bezpośredniego spotkania prezydentów obu państw.

*   Stany Zjednoczone nie powinny grać kartą tajwańską. To nie jest skuteczna metoda wpływu, czy kontroli Państwa Środka. Stany Zjednoczone powinny szanować zasadę „jednych Chin”. Prezydent Xi JinPing 习近平w swoim wystąpieniu wygłoszonym 10 października po raz kolejny podkreślił, że proces zjednoczenia Chin jest nieuchronny. Nikt nie powinien lekceważyć determinacji, niewzruszonej woli i wielkich możliwości narodu chińskiego, jeśli chodzi o obronę swojej suwerenności i integralności terytorialnej. Historyczne zadanie całkowitego zjednoczenia ojczyzny zostanie wypełnione.

*   Stany Zjednoczone proponują zwołanie szczytu państw demokratycznych, z którego Chiny maja być wykluczone. To jeden z elementów „nowej zimnej wojny”, który to termin pojawia się coraz częściej w przestrzeni publicznej. Demokracja jest wspólną wartością całej ludzkości, a nie wyłącznym patentem jakiegokolwiek kraju. Jest wiele odmian demokracji i każde państwo nadaje jej indywidualny kształt, formę, według swoich potrzeb i uwarunkowań. Żadne państwo nie ma prawa do monopolizowania wzorca demokracji, za którym wszyscy muszą podążać. Zimna wojna? Wygląda na to, że Ameryka trzymając w rękach starym biletem z końca XX w. chce wsiąść do szybkiego pociągu XXI w.

*   Przykład uwolnienia zatrzymanej bezprawnie w Kanadzie na wniosek USA Meng WanZhou 孟晚舟, dyrektor finansowej HuaWei Technologie Co., Ltd. (华为技术有限公司), córki założyciela oraz prezesa Ren ZhengFei 任正非 wskazuje, że Chiny są państwem zdolnym do zatrzymania i odrzucenia długiego ramienia jurysdykcji Stanów Zjednoczonych. Być może jedynym dziś państwem dysponującym taką mocą.  Uwolnienie Meng WanZhou ma symboliczne znaczenie. Udowodniło, że postępu społeczeństwa chińskiego nie da się zatrzymać, a wszelkie nakładane pęta zostaną w końcu zrzucone. Uwolnienie Meng WanZhou może stać się punktem zwrotnym w historii – być może zachęci inne kraje do walki z arbitralną hegemonią.

 

Autor: 梁安基 Andrzej Z. Liang, 上海 Shanghai, 中国 Chiny

e-mail: azliang@chinamail.com

Redakcja: Leszek B. Ślazyk

e-mail: kontakt@chiny24.com

© 41/2021 www.chiny24.com

Andrzej Zawadzki-Liang

Andrzej Zawadzki-Liang (梁安基), prawnik, biznesmen, współpracownik think-tanku Instytut Badań Chin Współczesnych (当代中国研究中心), od 35 lat w Chinach.

Related Articles

Back to top button