Za Wielkim Murem rok 2021 obfitował w wydarzenia. Od obchodów stulecia Komunistycznej Partii Chin, działań w ramach strategii zero tolerancji dla wirusa Covid-19 (w dowolnej jego mutacji), promowania polityki wspólnego dobrobytu, zmian w edukacji, zielonej ekonomii i redukcji emisji CO2, przez wdrażanie nowych przepisów dotyczących ochrony danych i cyberbezpieczeństwa, czy załamanie globalnych łańcuchów dostaw, po wyboiste relacje ze Stanami Zjednoczonymi.

Rok 2021 był niezwykły dla Chin. I choć w ostatnich jego miesiącach wzrost gospodarczy kraju spowolnił z powodu pojawienia się wielu ognisk epidemii, a także niedoborów energii, czy zaostrzenia regulacji w niektórych sektorach, to ogólna sytuacja chińskiej ekonomii jest więcej niż dobra.

Zakłada się, że Produkt Krajowy Brutto Chin wzrósł w 2021 roku o 8,0%. Konkretną wartość poda niebawem chiński odpowiednik GUS.

Poniżej subiektywny wybór najważniejszych wydarzeń roku 2021 w Chinach:

Z prac rządu (来自政府工作)

1. Z początkiem 2021

Chiny weszły w okres realizacji założeń 14-go planu pięcioletniego (2021-2025).

Rok ten obfitował w wiele nowych regulacji. Od stycznia zaczął obowiązywać pierwszy w historii Chin kodeks cywilny. Przyjęto ustawy o bezpieczeństwie danych osobowych informacji dotyczących użytkowników Internetu. Nastąpiła nowelizacja prawa antymonopolowego mająca na celu ukrócenie złych praktyk dużych firm monopolizujących rynki oraz zlikwidowanie działań stających na drodze zdrowej konkurencji rynkowej. Głównymi adresatami nowelizacji były: sektor technologiczny, internetowy, finansowy. Agencje rządowe prowadziły szeroką kampanię zabraniającą stosowania zasad ”996” – skłaniania pracowników do pracy od 9 rano do 9 wieczorem przez 6 dni w tygodniu.

W odpowiedzi na pogarszającą się strukturę demograficzną społeczeństwa (szybkie starzenie się społeczeństwa i spadek liczby urodzin) zalegalizowano możliwość posiadania trzeciego dziecka.

Aby przerwać błędne koło spekulacji nieruchomościami i ekspansji kredytowej rząd pilotażowo wprowadził w kilku prowincjach podatek od nieruchomości.

2. 100-lecie Komunistycznej Partii Chin 中国共产党 (KPCh)

1 lipca na placu TianAnMen w Pekinie zakończone całoroczne obchody setnej rocznicy założenia partii. Podczas akademii zorganizowanej tego dnia na placu przemówienie (niezbyt długie, bo liczące nieco ponad 40 minut) wygłosił Sekretarz Generalny KPCh Xi JinPinga. Odpalono fajerwerki, wypuszczono białe gołębie.

Wystąpienie Xi pełne było nacjonalistycznej retoryki, Przewodniczący ChRL mówił o wzroście Chin jako globalnej potęgi, dramatycznej drodze do osiągnięcia tego statusu w ciągu 100 lat pod przywództwem partii. Zadeklarował w imieniu partii i narodu, że dzięki ciągłej walce całej partii oraz wszystkich grup etnicznych zamieszkujących Państwo Środka, osiągnięto cel pierwszego stulecia – zbudowano średnio zamożne społeczeństwo socjalistyczne. Rozwiązany został problem ubóstwa, który dotykał Chiny od wieków. W drugim wieku swego istnienia KPCh działać będzie na rzecz zbudowania nowoczesnego, potężnego oraz wszechstronnie rozwiniętego socjalistycznego państwa.

W roku świętowania 100 lat swojego istnienia KPCh liczyła 96 mln członków.

3. VI Plenum Dziewiętnastego Komitetu Centralnego KPCh

przyjęło „Rezolucję Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Chin w sprawie głównych osiągnięć i doświadczeń historycznych związanych ze stuletnią walką Partii”《中共中央关于党的百年奋斗重大成就和历史经验的决议》. To trzecia w historii partii rezolucja tego kalibru. Poprzednie dotyczyły pozycji w partii osób Mao Zedonga i Deng XiaoPinga. Ta najnowsza jest deklaracją Komitetu Centralnego KPCh, iż Xi JinPing uznany zostaje za równego (w sensie ideologicznym, historycznym, etc.) za równego owym poprzednikom. Zgodnie z rezolucją Xi stanowi rdzeń i podstawę całej partii, a jego „myśl dla nowej ery socjalizmu o chińskiej specyfice” zajęła naczelne miejsce w partyjnej ideologii. Ten drugi fakt z kolei uzyskał decydujące znaczenie dla postępu „historycznego procesu wielkiego odmłodzenia narodu chińskiego”.

4. Reforma edukacji

Celem podstawowym najnowszych zmian w regulacjach było zmniejszenie obciążenia nauką uczniów i studentów oraz zapewnienie dzieciom i młodzieży w Chinach równego dostępu do edukacji. Uchwalono też nowe prawo o promocji edukacji rodzinnej.

Zabroniono świadczenia usług w zakresie edukacji w formie komercyjnej. Placówki edukacyjne nie mogą być przedsiębiorstwami zorientowanymi na zysk, a instytucjami non profit zorientowanymi na edukowanie. Zlikwidowano testy pisemne w klasie pierwszej i drugiej szkoły podstawowej. Rząd przyjął wytyczne dotyczące dalszego łagodzenia nadmiernego obciążania zadaniami domowymi oraz korepetycjami pozalekcyjnymi organizowanymi dla uczniów szkół podstawowych i średnich.

Nowe regulacje stanowią m.in., że:

działające aktualnie organizacje, które prowadzą nauczanie przedmiotów z zakresu szkolnego programu nauczania muszą być zarejestrowane jako organizacje non-profit;
zabronione jest prowadzenie usług edukacyjnych w ramach tzw. „szkoły przetrwania” dla dzieci i młodzieży (obozy organizowane w okresach wakacyjnych, podczas których „pompowano wiedzę” w głowy młodych uczestników przez kilkanaście godzin na dobę);
spółkom notowanym na giełdzie, a prowadzącym nauczanie z zakresu programu nauczania dla szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich zabroniono pozyskiwania finansowania (inwestorów), jak i inwestowania w przedsięwzięcia związane z edukacja pozaszkolną – tak za pośrednictwem giełdy, jak i zbywania/nabywania udziałów, czy przyjmowania/przekazywania wpłat gotówkowych.
kapitał zagraniczny nie może inwestować w podmioty zajmujące się edukacją pozaszkolną, nie tylko poprzez inwestycje bezpośrednie, ale również poprzez fuzje, przejęcia, czy franczyzy.
żadne bez wyjątku podmioty prowadzące zajęcia pozaszkolne nie mogą organizować tych zajęć w okresie ustawowych dni wolnych od pracy, świąt narodowych, przerw w zajęciach szkolnych, wakacji zimowych i letnich.

Analogiczne ograniczenia wprowadzono dla kapitału zagranicznego w obszarze edukacji na poziomie wyższym/uniwersyteckim. Jednocześnie zaś wskazano zagranicznym inwestorom nowe pole działania: szkolenie zawodowe i techniczne.

W sierpniu stosowne ograny wprowadziły radykalne ograniczenia dotyczące czasu w jakim dzieci mogą grać w gry online. Od tego czasu Krajowa Administracja Prasy i Publikacji (国家新闻出版署) nie wydala żadnej licencji dla nowej gry video czy gry sieciowej.

5. Polityka wspólnego dobrobytu (zrównoważony dobrobyt)

Koncepcja „common prosperity”, czyli ogólnego, zrównoważonego dobrobytu, stała się przedmiotem promocji przez przedstawicieli wszystkich szczebli władzy (administracji) od połowy 2021 roku.

Projekt ten stoi za wieloma kluczowymi decyzjami czołowych przywódców, w tym:

wspieraniem małych i średnich firm,
regulacjami wymierzonymi w praktyki monopolistyczne gigantów technologicznych,
wzmocnieniem realnej egzekucji przepisów ochrony pracy (BHP i pochodne),
reformami systemu edukacji,
subsydiowaniem szkoleń zawodowych,
wprowadzeniem podatku od nieruchomości oraz
zachęcaniem do działalności charytatywnej i darowizn czynionych przez zamożnych na rzecz projektów społecznych;

Pewnym jest, ze Chiny w ciągu najbliższych dziesięcioleci skoncentrowane będą na rozwiązywaniu problemów nierówności, redystrybucji środków (w tym między regionami) i tworzeniu większych możliwości awansu społecznego. Ogłoszenie projektu „zrównoważonego dobrobytu” silnie zaniepokoiło zamożnych Chińczyków, szefów bogatych firm, a także przedstawicieli niektórych sektorów gospodarki (jak np. branża dóbr luksusowych). Władze zareagowały w swoim tempie na obawy sygnalizowane przez różne środowiska oświadczając wprost: program zrównoważonego dobrobytu nie jest trącącym rewolucją bolszewicką “zabijaniem bogatych, aby pomóc biednym”. Wspólny dobrobyt oznacza nie tylko sprawiedliwy podział istniejącego bogactwa (wedle potrzeb, ale i zasług, społecznej użyteczności, wartości, etc.), ale także powiększanie tego bogactwa, zwiększenie liczebności chińskiej klasy średniej. Jak określono to wprost: „chiński tort musi jeszcze urosnąć, aby móc go dzielić właściwie i sprawiedliwie”. Nie ma tu miejsca na urawniłowkę i nagradzanie bierności.

6. Covid-19

Rok 2020 był czasem sukcesu – Chiny przejęły kontrolę nad epidemią, zdusiły jej rozwój, liczba nowych zakażeń spadła niemal do zera w państwie zamieszkiwanym przez niemal półtora miliarda ludzi. W 2021 roku wprowadzono strategię „zero tolerancji” dla Covid-19 w granicach Chin. Pojedyncze przypadki zakażeń wykrywanych w różnych miejscach Chin skutkowały natychmiastowymi, ale lokalnymi lockdownami, masowym testowaniem milionów osób w ciągu kilku dób, ograniczaniem możliwości podróżowania z i do regionów, gdzie odnotowano przypadki zarażenia wirusem, nie wspominając o powszechnym obyczaju noszenia maseczek, mierzenia temperatury i dezynfekcji zarówno rąk, jak i przestrzeni takich jak klatki schodowe, windy, wspólne korytarze, przejścia podziemne, popularne deptaki, etc.

W pierwszym półroczu ta strategia była skuteczna. Życie codzienne w całym kraju wróciło w zasadzie do normy. Nie bez znaczenia był też postęp w zakresie masowego szczepienia całej populacji. Sprawy przyjęły inny obrót wraz z pojawieniem się wariantu Delta. W drugiej połowie roku coraz częściej informowano o nowych ogniskach epidemicznych w różnych zakątkach Chin. Aby je opanować wrócono do metod z początku 2020 roku. Od września trwa walka z kolejnymi, coraz większymi ogniskami zakażeń koronawirusem. W październiku przypadki zakażeń wykryto prawie w połowie prowincji kraju. W listopadzie największe skupisko było we wschodniej prowincji ZheJiang – ponad 450 przypadków w ciągu dwóch tygodni. W grudniu w prowincji ShaanXi ze swoją stolicą Xi’An (13 mln mieszkańców) – miasto to objęto całkowitym lockdownem, odcięto od reszty kraju, przetestowano wszystkich mieszkańców. Tylko w okresie od 9 do 29.12. stwierdzono 982 przypadków zakażenia koronawirusem. To nie są wielkie liczby w porównaniu z danymi z państw europejskich na przykład, ale na chińskie warunki to szokująco wysokie wskaźniki zachorowań. W związku z tym wprowadzono stan podwyższonej gotowości służb sanitarnych w całych Chinach. W związku z nadchodzącym okresem migracyjnym (wyjazdy do domów rodzinnych na Chiński Nowy Rok) wprowadzono ogólnokrajowe, restrykcyjne przepisy dotyczące podróżowania w odniesieniu do zmieniającej się nieustannie sytuacji epidemiologicznej.

Zaczęto zadawać pytania o sensowność i rzeczywistą skuteczność strategii „zero tolerancji”. Epidemiolodzy w odpowiedzi radzą przyjrzeć się danym z Europy i USA. Nie ma lepszej metody walki (obrony) przed epidemią niż te, w zasadzie klasyczne, wprowadzone w Chinach. Istotna jest konsekwencja w ich stosowaniu. Spójność działań, społeczna odpowiedzialność i solidarność. Co nie zmienia faktu, że wirus wciąż jest obecny, że mutuje nabierając nowych, nieznanych cech, że nic nie wskazuje na to, aby sytuacja szybko uległa zmianie, by był możliwy szybki powrót do normalności sprzed epidemii. .

7. Rekordowe zbiory zbóż.

Żniwa, które mają miejsca dwa razy do roku przyniosły najlepsze w historii wyniki. Zebrano w Chinach w 2021 roku 682,850 mln ton zbóż. O 2,0% więcej niż w roku 2020. Zgodnie z chińską manierą okraszania wszystkiego liczbami zeszłoroczne zbiory były możliwe dzięki osiągnieciu „trzech więcej”:

więcej niż kiedykolwiek w historii ziem przeznaczonych pod zasiewy,
zebrano z przeciętnego hektara więcej niż kiedykolwiek wcześniej,
więcej plonów dało każde z uprawianych zbóż.

To – zgodnie z założeniami – jeden z wielu kroków do samowystarczalności Chin w zakresie produkcji żywności.

8. Chiny wciąż najludniejszym krajem na świecie

Siódmy spis powszechny przeprowadzony w minionym roku potwierdził, iż nie wliczając Hong Kongu, Makau i Tajwanu na koniec 2020 roku mieszkało w Chinach kontynentalnych 1 411 780 000 000 ludzi. To ok. 18% ludności całego świata.

9. Podbój Kosmosu

W 2003 roku pierwszy w historii chiński kosmonauta (tajkonauta) dokonał pierwszego lotu orbitalnego w ramach chińskiego programu kosmicznego. Gagarin zrealizował analogiczne zadanie w roku 1961. Ta różnica dat to także obraz zapóźnień Chin w obszarze badania i „podboju” kosmosu w porównaniu ze Stanami Zjednoczonymi i Związku Radzieckiego (a potem Rosji). W roku 2021 Chiny zdecydowanie dogoniły czołówkę. W ramach chińskiego programu kosmicznego przeprowadzono udane lądowanie księżycowego łazika na tak zwanej „ciemnej stronie” Srebrnego Globu. To piąta misja księżycowa Chin. W ramach czwartej sprowadzono na Ziemię próbki pobrane z księżycowej powierzchni. Na orbitę Marsie dotarła chińska sonda, z której pokładu na powierzchnię Czerwonej Planety skierowano lądownik z marsjańskim łazikiem we wnętrzu. Łazik wylądował bezpiecznie i przystąpił do realizacji postawionych przed nim zadań. Na orbicie okołoziemskiej rozpoczęto budowę chińskiej stacji orbitalnej. Połączono dwa główne moduły stacji, w której pracuje obecnie trójka tajkonautów. Do końca 2022 roku budowa stacji zostanie ukończona. W 2028 roku na Księżycu wylądować ma misja załogowa. I prawdopodobnie ona zacznie prace zmierzające do zbudowania księżycowej bazy. Baza ta miała zostać uruchomiona w 2030 roku, ale wszystko wskazuje na to, że presja ze strony Amerykanów i pozytywne rezultaty testów chińskich nowych rakiet nośnych i samolotu orbitalnego zachęciły Chińczyków do skrócenia zakładanych wcześniej terminów.

10. Relacje Chiny – Stany Zjednoczone

Na linii Waszyngton – Pekin wciąż napięcie. O różnym nasileniu. Wbrew przewidywaniom zmiana na stanowisku prezydenta USA nie wpłynęła na ocieplenie relacji pomiędzy oboma państwami. Wręcz odwrotnie. USA próbuje zatrzymać szybki wzrost Chin i organizuje antychińskie bloki w Europie, a także regionie Indo-Pacyfiku. Rośnie napięcie wokół Tajwanu. Nierozwiązanymi pozostają spory dotyczące wód terytorialnych na Morzu Południowochińskim. Utrzymane pozostały stawki ceł nałożone przez administrację Trumpa na towary z Chin. Rozszerzono za to sankcje na chińskie spółki notowane na giełdach amerykańskich. Wprowadzono zakaz sprzedaży mikroprocesorów i wysokich technologii spółkom chińskim wprowadzonym na tzw. „czarna listę”. Wprawdzie 25 września uwolniono z aresztu domowego i zezwolono na powrót do Chin Meng WanZhou, dyrektor finansowej korporacji HuaWei Technologies Co., Ltd. (华为技术有限公司), a zarazem córki założyciela oraz prezesa tej firmy, Ren ZhengFei, ale to nie przyczyniło się szczególnie do ocieplenia relacji amerykańsko-chińskich.

Powrót Meng WanZhou podgrzał w Chinach nastroje nacjonalistyczne, przekonanie, że jej aresztowanie było częścią działań mających na celu zdławienie chińskich firm high-tech, takich jak HuaWei oraz zahamowanie tempa rozwoju Chin. Uwolnienie Meng zostało odebrane przez większość Chińczyków jako dowód istotnego wzrostu siły państwa kierowanego przez… Komunistyczną Partię Chin.

Prezydent Biden i przewodniczący Biden rozmawiali bezpośrednio (konferencja online) w listopadzie. Przełomu nie było. I nic nie zapowiada go w 2022 roku.

Ekonomia (经济), Biznes (生意)

1. Evergrande

Problemy z wypłacalnością drugiego największego w kraju dewelopera w zeszłym roku przykuwały uwagę biznesu, finansjery, ekonomistów i polityków. Całkowite zobowiązania spółki (w tym z tytułu obligacji zagranicznych) oceniane są na ponad 2 bln RMB (ok. 1,273 bln PLN). China Evergrande Real Estate Group Co., Ltd. (中国恒大地产集团有限公司) zatrudnia 200 000 pracowników, posiada ponad 1 300 nieruchomości w 280 miastach Chin. Bankructwo takiego giganta uruchamiając „efekt domina” mogłoby wstrząsnąć nie tylko gospodarką państwa, ale i zagranicznymi rynkami. Saga z Evergrande w roli głównej trwa od września. Postępuje wyprzedaż aktywów, restrukturyzacja firmy, negocjacje z wierzycielami o przesunięciu spłaty zobowiązań. Niektóre z tych zobowiązań są regulowane. Mieszkania i inne projekty budowlane realizowane przez grupę Evergrande będą oddawane w terminie lub z niewielkim opóźnieniem. Działania spółki uspokoiły na chwilę inwestorów i rynki. Władze zapewniają, że sytuacja finansowa Evergrande jest pod kontrolą, a zarazem informują, że deweloper sam musi uporać się ze swoimi problemami. Jednak jest aż nadto sytuacji świadczących o tym, że władze centralne odgrywają wiodącą rolę w prowadzeniu Evergrande przez proces restrukturyzacji oraz porządkowania rozległej działalności biznesowej grupy. Przykładem pierwszym z brzegu może być specjalna komisja złożona z przedstawicieli władz prowincjalnych i organów finansowych, która czuwa nad działaniami Evergrande, aby na przykład wykupywanie różnych aktywów dewelopera m.in. przez państwowe podmioty przebiegało szybko i sprawnie.

Podobne problemy z płynnością finansową i dużymi zobowiązaniami mają inni chińscy deweloperzy. Będą się one kładły cieniem na chińskiej gospodarce w 2022 roku. Bankructwa nie wchodzą w grę – blisko 30% całego PKB Chin stanowią nieruchomości i ściśle powiązane z nimi sektory. Władze podkreślają, że ryzyko „rozlania się” kłopotów Evergrande, tudzież innych deweloperów na inne sektory gospodarki pozostaje małe. Co nie zmniejsza skali problemu. Ani go nie usuwa.

2. Niedobory energii elektrycznej

Pierwsze sygnały możliwych niedoborów i problemów z dystrybucją energii elektrycznej pojawiły się w Chinach w czerwcu. Problem ujawnił się z pełna siłą we wrześniu. Nastąpiły przerwy w dostawach prądu dla przemysłu, szczególnie tego wysoce energochłonnego oraz dla mieszkańców miast w północno-wschodnim regionie kraju. Odnotowywano problemy z dostawami węgla dla elektrowni. Był to bezpośredni skutek ograniczenia wydobycia węgla, a to z kolei stanowiło część chińskiego programu walki z emisją CO2 oraz polityki „zielonej transformacji”. Ceny węgla poszły mocno w górę. Do tego wzrosło zapotrzebowanie na energię elektryczną – w Chinach wystąpił boom budowlany oraz produkcyjny. Nadchodząca bezwzględnie zima oznaczała konieczność zagwarantowania regularnych dostaw energii i ciepła mieszkańcom regionów północnych Chin, gdzie zimy bywają srogie.

Interweniował rząd. W listopadzie wzrosło wydobycie węgla, elektrownie odbudowywały swoje zapasy, które powinny zapewniać im co najmniej 14 dni nieprzerwanej pracy na najwyższych obrotach. W grudniu problem nazywany „kryzysem energetycznym”, który miał pogrążyć chińską gospodarkę został zażegnany. Bez wątpienia jednak turbulencje te odbiją się czkawką w wynikach ekonomicznych IV kwartału roku 2021.

3. Innowacje, innowacje, innowacje

Ministerstwo Przemysłu i Technologii Informacji (工业和信息化部) zainicjowało wielki program wspierający powstanie w całych Chinach 1 mln małych i średnich przedsiębiorstw innowacyjnych. Firmy te mają powstać do końca 2025 roku. Pomocą będą objęte nie tylko firmy innowacyjne, ale również eksperci i specjaliści, których wiedza, umiejętności i doświadczenie pozwolą takie przedsiębiorstwa uruchomić, a następnie uczynić je sensownymi z ekonomicznego punktu widzenia. Tego mikro, jak i tego makro.

4. Dekarbonizacja

Rok 2021 to początek realizacji największego w skali świata programu redukcji emisji dwutlenku węgla Chiny chcą odbyć drogę od szczytu emisji do osiągniecia neutralności węglowej w zaledwie 30 lat. Zaledwie, bo Chiny są fabryką świata, z rosnącą nieustannie wielusetmilionową klasą średnią. Przemysł i gospodarstwa domowe pochłaniają ogromne ilości energii, a ich potrzeby rosną z roku na rok. Transformacja energetyczna, którą chcą przeprowadzić chińskie władze nie ma, jeśli chodzi o skalę, porównania z żadnym tego typu przedsięwzięciem na świecie. Przyjęty plan transformacji oznacza budowę nowego modelu ekologicznego rozwoju.

Chiny podejmą takie kroki w ramach swojej reformy klimatyczno-energetycznej, by do 2030 roku osiągnąć maksymalny poziom emisji dwutlenku węgla, a do roku 2060 neutralność emisyjną. Wymagać to będzie ogromnych zmian we wszystkich obszarach działalności społecznej, gospodarczej, energetycznej i technologicznej.

Plan transformacji zakłada trzy zasadnicze terminy graniczne: rok 2025, rok 2030 i rok 2060 oraz dziesięć zadań do zrealizowania do czasu osiągnięcia szczytu emisji dwutlenku węgla. Dotyczą one zmian w sektorach takich jak przemysł węglowy, petrochemiczny, chemiczny, stalowy, wytapianie metali nieżelaznych, budownictwo i transport, rozwoju ekologicznej, niskoemisyjnej, zielonej energetyki, wspierania i rozwoju przyjaznych środowisku naturalnemu technologii oraz form wytwarzania (gospodarowania) w obiegu zamkniętym. Od polowy lipca uruchomiono największy na świecie krajowy system handlu emisjami CO2, analizując mechanizmy rynkowe pozwalające kontrolować poziom emisji gazów cieplarnianych. Realizacja zadań przyjętych w planie transformacji energetycznej będzie wymagała według oceny ekspertów gigantycznego finansowania przekraczającego 140 bln RMB (ok. 89,518 bln PLN) w ciągu najbliższych 30 lat.

Rząd aktywnie promuje „zielone finansowanie” – stosuje różne instrumenty i zachęty dla pozyskania kapitału również z sektora prywatnego – głównie poprzez pożyczki i obligacje, dla zielonych projektów, czy branż. W tę strategię wpisują się także decyzje banku centralnego, który uruchomił różne narzędzia dla osiągniecia celu – redukcji emisji dwutlenku węgla. To m.in. zapewnienie taniego finansowania, pożyczek dla firm z branży czystej energii odnawialnej, firm z sektora ochrony środowiska, projektów na rzecz oszczędzania energii itp. Według tutejszych analityków realizacja planu może pozwolić osiągnąć szczyt emisji CO2 już w 2028. A to oznacza, że zeroemisyjność może zostać osiągnięta również przed zakładanym terminem. Chiny odpowiadają dziś za blisko jedną czwartą światowych emisji gazów cieplarnianych.

5. Rosną w siłę przedsiębiorstwa państwowe

To był dobry rok dla Przedsiębiorstw Będących Własnością Państwa (SOE). Wśród firm na liście Fortune 500, czyli pięciuset największych firm świata znalazło się w minionym roku aż 143 organizacji z Chin w tym 13 z Hong Kongu i Tajwanu. Wśród 143 firm 95 to takie, których organami założycielskim są instytucje centralne. Innymi słowy: niemal 20% największych firm świata to państwowe firmy chińskie.

Dane statystyczne wskazują, że zyski centralnych firm państwowych rosły w minionym roku szybciej niż zyski firm prywatnych. Postępuje proces łączenia SOE w mega korporacje branżowe. Firmy te tworzą ogromne, wyspecjalizowane w określonych branżach ekosystemy mogące stawać w szranki z konkurencją z całego świata. Wyraźnie widać już efekty tych reform strukturalnych w przypadku branży stoczniowej, czy przesyłu energii elektrycznej.

6. Przeciwdziałanie zakłóceniom w łańcuchu dostaw

Było to jedno z trudniejszych zadań, które przed Chinami postawił rok 2021. Pojawiły się nowe wyzwania w obszarze logistyki, wzrósł popyt krajowy, ale przede wszystkim ten zagraniczny, popyt przekraczający oczekiwania i możliwości wszystkich uczestników łańcucha dostaw zarówno w Chinach, jak i poza granicami ChRL. Jednocześnie Stany Zjednoczone rozszerzyły „czarną listę” chińskich firm i instytucji związanych z komunikacją i technologiami kwantowymi, półprzewodnikami i wysokimi technologiami, co skutkowało objęciem ich restrykcjami. W ramach restrykcji amerykańskie firmy mają zakaz sprzedaży tym chińskim firmom produkowanych przez siebie materiałów i sprzętu.

Wyjściem z sytuacji stało się połączenie czterech strategii: nowego modelu ekonomicznego, czyli tzw. „podwójnego obiegu” (celem tego modelu jest minimalizacja uniezależnia się od zagranicy i współpracy z nią), stymulacji na rzecz innowacji krajowych, intensyfikacji działań w ramach inicjatywy Pasa i Szlaku oraz działań prawnych przeciwko sankcjom. Silnie promowana jest innowacyjność, zwłaszcza koncentrująca się na kluczowych dla Chin obszarach takich jak półprzewodniki, obliczenia kwantowe, 5G w przemyśle i życiu, biotechnologie, sztuczna inteligencja itp. Jednocześnie rząd poszukuje zróżnicowanych i niezawodnych globalnych łańcuchów dostaw w celu zabezpieczenia stabilnej produkcji energii oraz żywności. We wrześniu Chiny złożyły wniosek o przystąpienie do umowy handlowej o kompleksowym i progresywnym partnerstwie transpacyficznym (Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership), a dwa miesiące później o przystąpienie do umowy o partnerstwie w dziedzinie gospodarki cyfrowej. W listopadzie weszła w życie podpisana pod koniec 2020 roku umowa o powołaniu do życia największego na świecie porozumienia w sprawie wolnego handlu, czyli Regionalnego Kompleksowego Partnerstwa Gospodarczego (RCEP).

W minionym roku wprowadzono równiez w Chinach (po raz pierwszy w historii) ustawę przeciw sankcjom zagranicznym i liście nierzetelnych podmiotów zagranicznych.

7. Walka z nieuczciwą konkurencją i praktykami monopolistycznymi

Zaczęło się od kary w wysokości 18 mld RMB (ok. 11,53 mld PLN) wymierzonej spółce Ant Group (蚂蚁集团), finansowego ramienia korporacji Alibaba (阿里巴巴). Niedługo później kontrolerzy instytucji finansowych i regulatorów rynku rozpoczęli kontrole innych gigantów technologicznych jak m.in. TenCent (腾讯)、BaiDu (百度), ByteDance (字节跳动), DiDiChuXing (滴滴出行). Tu wymiar kar był symboliczny, nie przekraczał kilku, kilkunastu milionów RMB. We wszystkich przypadkach nałożenie kar uzasadniano w ten sam sposób: wielkie chińskie firmy stosowały od lat praktyki monopolistyczne, dusząc konkurencję, uniemożliwiając zdrowy rozwój firm, branż, rynków. Utworzony został specjalny urząd antymonopolowy, który m.in. monitoruje procesy przejęć i fuzji przedsiębiorstw (mechanizm analogiczny do funkcjonującego od lat w UE).

8. Made in China

Rośnie globalna rozpoznawalność marek chińskich. Wśród tych marek znajdują się „weterani” jak Haier (海尔), ale także „młodsze gwiazdy”, jak HuaWei (华为), Oppo, Vivo, Xiaomi (小米), Nio, BYD (比亚迪), WeChat (微信), Lenovo, czy Alibaba (阿里巴巴). Najczęściej używaną aplikacją świata jest Tik-Tok, który wyprzedził w zeszłym roku wieloletniego lidera, czyli Google. W każdej niemal branży znane są i cenione chińskie marki, jak COSCO wśród największych armatorów morskich, czy CATL wśród producentów baterii do samochodów elektrycznych.

Ludzie Biznesu 2021

Zeng Yu Gun 曾毓群: Urodzić się we właściwym momencie

To dewiza założyciela i szefa NingDe ShiDai New Energy Technology Co., Ltd. (宁德时代新能源科技股份有限公司) spółki znanej jako CATL. W ciągu dziesięciu lat z poczatkującego producenta baterii do samochodów elektrycznych firma przeobraziła się w światowego lidera. Co czwarty samochód elektryczny wyprodukowany na świecie porusza się zasilany bateriami CATL. Firma wyprodukowała ich już ponad 2 mln szt. W ciągu minionego roku wartość rynkowa CATL wzrosła o 800 mld RMB (ok. 509,455 mld PLN). Zeng jest związany z produkcją baterii od 20 lat. Obecnie rozwija również baterie dla magazynów energii. Urodził się we właściwym momencie, aby zaistnieć w branży, której 30 lat temu nie było.

Wei Jian Jun 魏建军: Podnieść rangę

W przemyśle motoryzacyjnym Wei Jian Jun jest postacią, która imponuje osiągnieciami.

Jako szef Great Wall Motor Co., Ltd. (长城汽车股份有限公司) sprawił, iż dochód operacyjny firmy wzrósł o 46,11% rok do roku, a zysk netto w tym samym odniesieniu o 91,13%. Sprzedaż samochodów tej marki w ciągu jedenastu miesięcy 2021r . wzrosła o 16,3% (1 118 624 szt.). I to w sytuacji, gdy branża przeżywała poważne kłopoty związane z gwałtownym spadkiem sprzedaży, zrywającymi się łańcuchami dostaw, powszechnym brakiem części i komponentów. Wei wprowadza nowe modele, rozwija szeroką gamę pojazdów elektrycznych, Great Wall znalazł się w pierwszej piątce producentów aut NEV w Chinach. Wei stawia na ośrodki badawczo-rozwojowe, tak w kraju jak, i zagranicą. Great Wall ma 10 zakładów produkcyjnych w kraju i za granicą, a ponadto 5 zakładów produkujących części zamienne. Sprzedaż zagraniczna Great Wall Motor wzrosła w ciągu 11 miesięcy ub.r. wzrosła o 106,3% rok do roku. Wei uważa, że chińskie firmy motoryzacyjne, by mogły skutecznie konkurować na rynku globalnym, muszą uzyskać zdolność tworzenia innowacji technologicznych, posiadać globalną wizję rozwoju, a także kompletny łańcuch przemysłowy (własny i niezależny).

Su Bing Tian 苏炳添: Sukces olimpijski i komercyjny

Su jest jednym z nielicznych chińskich sportowców, który zdołał przeobrazić swój sukces sportowy w sukces biznesowy. Na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio, w biegu półfinałowym na 100 metrów osiągnął wynik 9,83 sekund. Rekord Chin i Azji. Jako pierwszy Azjata pokonał magiczną granicę 10 sek. I stał się finalistą sprintu na arenie olimpijskiej. Natychmiast po powrocie z Japonii rozpoczął sprint ku dużym pieniądzom. Został ambasadorem 4 marek oraz promotorem 7 innych. Aktualnie reprezentuje kilkanaście firm i brandów: od odzieży sportowej, poprzez napoje, po banki.

Inne gwiazdy tutejszego sportu jak Yao Ming 姚明 (ex NBA) czy Liu Xiang 刘翔 (ex płotkarz) osiągnęli sukces finansowy dopiero po zakończeniu kariery. Su Bing Tian przełamał tę normę i stał się przedsiębiorcą będąc wciąż aktywnym sportowcem.

Lei Jun 雷军: Ostatnie przedsięwzięcie

Lei, założyciel i szef XiaoMi Technology Co., Ltd. (小米科技有限责任公司) w 2021 roku podjął jedną z najważniejszych decyzji w jego biznesowej karierze. Postanowił rozpocząć swoje ostanie – jak zapowiedział – duże przedsięwzięcie. XiaoMi zainwestowało 10 mld RMB (ok. 6,372 mld PLN) w produkcje samochodów elektrycznych. To początek tej przygody. Lei zamierza w ciągu kolejnych 10 lat zainwestować w to przedsięwzięcie 64 mld RMB (ok. 40,785 mld PLN). Z końcem 2020 roku XiaoMi posiadało w kasie 108 mld RMB (ok. 68,832 mld PLN). Decyzja podjęta przez Lei wpłynie nie tylko na przyszłość firmy kojarzonej głównie ze smartfonami i innymi gadżetami elektronicznymi (tzw. wearable), ale również na karierę jego samego. Wszystkie jego dotychczasowe przedsięwzięcia okazały się sukcesami. Czy tak będzie w przypadku aut, na niezwykle konkurencyjnym rynku, na którym działają niezwykle doświadczeni gracze?

W drugim kwartale ub.r. XiaoMi stało się drugim na świecie producentem smartfonów, wyprzedzając w tej kategorii Apple. Spółka Lei opanowała 17% światowego rynku tych urządzeń odnotowując tym samym wzrost o 83% rok do roku.

Lei obiecał udziałowcom, że w ciągu trzech lat XiaoMi stanie się No.1 pod względem ilości sprzedawanych smartfonów w skali całego świata.

Projekt produkcji samochodów elektrycznych Lei Jun zaczyna od zera. Nie chce wiązać się z żadnym producentem aut (jak BYD), nie chce zlecać składania swoich aut podwykonawcom (jak Nio, czy Xpeng). To niezwykle poważne wyzwanie.

Ding Lei 丁磊: Uparcie do celu

Od kiedy jego spółka NetEase (网易) weszła na giełdę 21 lat temu, marzeniem Dinga Lei było pozyskanie kapitału, aby uruchomić serwis oferujący muzykę w sieci, a także by stworzyć warunki dla produkcji muzyki oryginalnej, nagrywanej przez pozyskanych artystów. Pierwszą część planu udało się zrealizować w 2013 roku, kiedy ruszył serwis streamingowy NetEase Music. Ale dopiero w 2021 roku Ding Lei zrealizował drugą cześć swego „muzycznego marzenia”. NetEase Music (网易音乐) pozyskało wielu niezalenych muzyków i piosenkarzy. Ding Lei zaangażował kapitał w wykupienie praw autorskich. Wygrał kolejne batalie o prawo do wielu utworów z dominującym na rynku TenCent Music (腾讯音乐) posiadającym prawa do 90% utworów na chińskim rynku muzycznym.

Ding mógł zrealizować swoje marzenie dzięki wpływom generowanym przez NetEase Games (网易游戏). Tylko jedna z gier opracowanych przez spółkę przyniosła 1,147 mld RMB (ok. 729,452 mln PLN) w ciągu miesiąca od premierowej prezentacji. Wejście na giełdę w Hong Kongu NetEase Cloud (网易云音乐) przyniosło grupie firm należących do Ding Lai 34,8 mld RMB (ok. 22,130 mld PLN).

Liu Han Yuan 刘汉元: Od świtu do wschodu słońca

Liu wprowadził z powodzeniem na szerokie wody biznesowe rodzinną firmę TongWei Group Co., Ltd. (通威集团有限公司), która specjalizuje się w produkcji pasz dla ryb hodowlanych. Dzięki kapitałowi wygenerowanemu przez to przedsięwzięcie Liu rozpoczął w 2007 roku nowa przygodę biznesową: produkcję ogniw fotowoltaicznych. Pomimo wielu niepowodzeń, przeciwności, kaprysów rynku i problemów wewnątrz firmy Liu stał się największym na świecie producentem ogniw fotowoltaicznych i liderem produkcji materiałów krzemowych. W 2021 roku jego firma zajęła drugie miejsce w branży pod względem wyceny rynkowej przekraczając granicę 100 mld RMB (ok. 63,60 mld PLN). W pierwszej połowie 2021 roku średnia marża zysku brutto firmy wynosiła 69,39%. Na koniec roku wartość rynkowa spółki Liu wzrosła do 280 mld RMB (ok. 178,585 mld PLN). Majątek osobisty Liu w 2021 roku osiągnął wartość 125 mld RMB (ok. 80 mld PLN). Liu już od 20 lat jest najbogatszym biznesmenem w południowo-zachodniej prowincji SiChuan 四川.

Zhang Rui Min 张瑞敏: Weteran jeszcze żyje

W listopadzie ub.r., po 37 latach zarządzania Haier Group Ltd. (海尔集团公司) odszedł ze stanowiska Zhang Rui Min 张瑞敏, założyciel i twórca potęgi tej firmy. W 1984 roku, pierwszym roku działania przedsiębiorstwa obroty Haier wyniosły 3,48 mln RMB (ok. 2,214 mln PLN). W 2020 roku było to już 300 mld RMB (ok. 190,885 mld PLN). 72-letni Zhang nie odchodzi z firmy. Będzie „honorowym przewodniczącym rady nadzorczej”. Jak to ujął żegnając się z pracownikami: „weteran jeszcze nie umarł, a tylko odchodzi w cień”.

Cao De Wang 曹德旺: Nie zapominać o korzeniach

Cao De Wang (75 l.) to inny weteran chińskiego biznesu. Stoi na czelef FuYao Glass Industry Group Co., Ltd. (福耀玻璃工业集团股份有限公司), światowego lidera w produkcji szkła i szyb samochodowych. Spółka notowana na giełdzie posiada liczne zakłady produkcyjne w Chinach i za granicą. Wartość rynkowa firmy przekracza 100 mld RMB (ok. 63,60 mld PLN). W 2021 roku zadeklarował przeznaczenie kwoty 10 mld RMB (ok. 6,360 mld PLN) na stworzenie w swoim rodzinnym FuZhou uczelni FuYao University of Science and Technology (福耀科技大学). Otwarcie uniwersytetu planowane jest na 2023 rok. Prezes Cao od lat poświęca się działalności filantropijnej. Sam nie miał szans na zdobycie wykształcenie, dlatego też działa aktywnie na rzecz upowszechniania dostępu do edukacji, wspierania na polu edukacji dzieci i młodzieży z biednych środowisk i regionów.

Shen Nan Peng 沈南鹏: Patrz dalej niż inni

Shen od 16 lat z powodzeniem stoi na czele spółki inwestycyjnej Sequoia Capital China (红杉资本中国分公司). W tym czasie zainwestował w ponad 900 chińskich spółek i ich projektów. Określany jest jako „ojciec chrzestny” inwestowania w ChRL. W 2021 roku dokonał zaskakującego zwrotu jeśli chodzi o obszar swoich inwestycji. Dotychczas brał na celownik głównie projekty internetowe. W ub.r. stracił nimi zainteresowanie na rzecz spółek związanych z medycyna i zdrowiem, usługami korporacyjnymi, wysokimi technologiami, konsumpcją i “neutralnością węglową”.

Jia Ling 贾玲: Sukces na starcie

„Hello, Li Huan Ying” (你好, 李焕英), dystrybuowany na Zachodzie pod tytułem „Hi, Mom” jest pierwszym filmem reżyserki Jia Ling. Film odniósł niezwykły sukces kasowy w 2021 roku. Od premiery, która miała miejsce w czasie Chińskiego Nowego Roku zarobił ponad 5,413 mld RMB (ok. 3,445 mld PLN). To trzeci wynik w historii chińskiej kinematografii. Powodzenie filmu przekłada to się na finanse spółki producenckiej Jia Ling, Big Bowl Entertainment Co., Ltd. (大碗娱乐有限公司). „Hi, Mom” w 2021 roku obejrzało ponad 120 mln widzów.

Opis filmu „Hi, Mom” TUTAJ

A co w Nowym Roku?

2021 przyniósł wiele wyzwań. Rok 2022 nie będzie ich szczędził. 1 lutego, zgodnie z tradycyjnym kalendarzem chińskim rozpocznie się rok pod znakiem Wodnego Tygrysa. Ponoć to bardzo dobry znak dla tych, którzy nie boją się ryzyka.

* W połowie 2022 roku odbędzie się XX Zjazd Komunistycznej Partii Chin. Wszystkie znaki na niebie i na ziemi wskazują, że Sekretarz Generalny Xi JinPing zostanie wybrany na kolejną, trzecią kadencję. A może zniesiona zostanie kadencyjność na tym stanowisku. Tak jak zniesiono ja w przypadku funkcji przewodniczącego ChRL, piastowanej przez Xi. Podczas Zjazdu wybrani zostaną członkowie Biura Politycznego KC, de facto wyznaczającego kierunki działania rządu. Zjazd określi rolę partii w nowych realiach ekonomiczno-społecznych.

* Nie ulegnie zmianie strategia „zero tolerancji dla Covid”. Być może dopiero jesienią 2022 roku restrykcje wobec osób przybywających z zagranicy do Chin ulegną liberalizacji. Ale to zależy od rozwoju sytuacji epidemiologicznej w innych państwach.

* W centrum uwagi rządzących znajdować się będzie polityka „wspólnego dobrobytu”. Kontynuowana będzie kampania przeciwko nadużyciom firm technologicznych i deweloperów, jak i na rynku pracy. Stosowane będą kary i zachęty, aby bogaci płacili podatki oraz inwestowali w programy społeczne. System edukacji stanie się jeszcze bardziej egalitarny. Zaostrzone zostaną przepisy wymierzone przeciwko “niemoralności” i „obsceniczności” w przemyśle rozrywkowym.

* Gospodarka zdecydowanie spowolni. Skala spowolnienia w dużej mierze będzie zależała od tego, jak ukształtuje się relacja pomiędzy wsparciem dla wzrostu krótkoterminowego, a postępem w zakresie długoterminowych reform w kraju. Wzrost PKB w 2022 roku wyniesie osiągnie poziom w granicach od 5 do 6%. Ważny będzie efekt reform związanych z przestawianiem całej ekonomii na nowe tory. Zmiany restrukturyzacyjne czekają sektor nieruchomości. Kondycja tej branży nie może zagrażać bezpieczeństwu stabilnemu rozwojowi kraju. Dużej zręczności ze strony rządzących będzie wymagało zapobieżenie dalszemu spowolnieniu gospodarki, zwłaszcza w obliczu problemów demograficznych, takich jak spadający wskaźnik urodzeń, czy niedobór wykwalifikowanej siły roboczej.

* Władze zwiększą wsparcie fiskalne i monetarne. Ale będzie ono kierowane wyłącznie tam, gdzie taka pomoc będzie rzeczywiście uzasadniona. Nie ma mowy o zalewaniu gospodarki pieniędzmi. W przypadku rynku nieruchomości oznacza to pewną normalizację, jeśli chodzi o kredyty hipoteczne oraz kredyty dla deweloperów, ale bez porzucenia ograniczeń przyjętych w 2021 roku. Inwestycje w sektorze nieruchomości będą na niskim poziomie. Możliwa jest dalsza obniżka jednorocznych stóp procentowych kredytów oraz wskaźnika rezerw obowiązkowych banków.

* Oczywiście w centrum znajdować się będzie transformacja energetyczna, projekty „zielonej ekonomii” oraz działania na rzecz redukcji emisji CO2.

* Eksport nie utraci swej mocy. Poprawa nastąpi w zakresie konsumpcji oraz inwestycji.

* W branży samochodów elektrycznych nastąpi dalsza konsolidacja. Chińczycy coraz śmielej poczynać będą sobie w Europie. W Norwegii wśród samochodów elektrycznych już dziś dominują chińskie marki. Taka sytuacja kształtować się będzie stopniowo i w innych krajach europejskich. Producenci spodziewają się, że kiedy ich obecność zostanie wreszcie dostrzeżona przez lokalną konkurencję, pojawią się głośne wezwania do ścisłego monitorowania importu „elektryków” z Chin, jak i blokowania chińskich inwestycji związanych z produkcją aut elektrycznych w Europie.

* Rządy lokalne będą wprowadzały więcej działań prodemograficznych, zachęt (w tym finansowych) i udogodnień dla kobiet, aby rodziły więcej niż jedno dziecko. Usprawniony i rozszerzony zostanie zasięg opieki socjalnej nad seniorami.

* Więcej liczących się chińskich firm wycofa się z giełd w Stanach Zjednoczonych, aby wejść na giełdę w Hong Kongu. To nie tylko reakcja na amerykańskie restrykcje (regulacje celujące w chińskie spółki na amerykańskich parkietach), ale również na nowe chińskie przepisy dotyczące firm, które chcą wejść na giełdę amerykańską.

* Rząd będzie wywierał presję na jeszcze większą lokalizację i dążenie do samowystarczalności w zakresie produkcji mikroprocesorów, półprzewodników, inteligentnej infrastruktury i innych produktów najwyższej technologii. Na ten cel popłynie szeroki strumień wsparcia finansowego, pojawią się wszelkiego rodzaju formalne udogodnienia. Zwiększona zostanie pomoc skierowana do małych i średnich przedsiębiorstw. Te wciąż odczuwają skutki zapaści post covidowej.

* Głównymi kierunkami intensywnych działań dyplomatycznych Chin będą: Afryka, Ameryka Łacińska, Azja Południowowschodnia oraz Afganistan, Pakistan i Iran. Ogłaszane będą nowe projekty ekonomiczne w ramach inicjatywy „Pasa i Szlaku”. Nie będzie żadnych poważnych incydentów granicznych w akwenie Morza Południowochińskiego.

* W Hong Kongu kontynuowane będą zmiany systemowe. Będziemy świadkami wprowadzania zasad, praw i regulacji zbieżnych z tymi obowiązującymi w Chinach kontynentalnych. Obraz tej metropolii coraz mniej będzie się różnił od reszty kraju. Także w zakresie swobody mediów czy otwartości Internetu.

* Relacje z Tajwanem wciąż będą pełne wzajemnych oskarżeń i gróźb. Ale strony poprzestaną na słowach, które potwierdzać będą tradycyjne już gesty w formie wojskowych ćwiczeń chińskiej armii w pobliżu wyspy, czy przelotów samolotów ALW w przestrzeni powietrznej Tajwanu. Żadna ze stron z własnej woli nie przekroczy czerwonej linii.

* Na wewnętrznym rynku chińskie marki będą dalej wypierać zagraniczne. Tak w branży sportowej odzieżowej, kosmetycznej, jak i w sieciach barów szybkiej obsługi, czy kawiarni.

* USA zniosą kilka nieistotnych ceł na wybrane chińskie towary o niewielkim znaczeniu handlowym, ale stosunki gospodarcze i polityczne z Chinami pozostaną napięte.

* Zimowe Igrzyska w Pekinie będą sukcesem organizacyjnym, sportowym i propagandowym. Wiadomo, że wydarzenie to nie będzie miało najlepszej prasy na Zachodzie, ale karawana i tak pojedzie dalej. Pekin będzie pierwszym miastem w historii, w którym odbyły się igrzyska letnie i zimowe.

* Siedem warunków, które powinny zostać spełnione w 2022 roku dla zapewnienia stabilnego (relatywnie) rozwoju gospodarczo-społecznego:

1.) stabilna i skuteczna polityka makroekonomiczna;

2.) mikro polityki stymulujące liczących się uczestników rynku;

3.) zmiany strukturalne koncentrujące się na łagodzeniu skutków wchodzenia w fazę bessy wewnętrznego cyklu gospodarczego;

4.) wdrażana ściśle polityka naukowa i technologiczna (wspieranie nauki i technologii jako warunku kluczowego rozwoju);

5.) reformy i polityka otwarcia aktywujące rozwój;

6.) polityki regionalne ukierunkowane na wzmacnianie rozwoju;

7.) zrównoważona i skoordynowana polityka społeczna gwarantująca utrzymanie osiągniętego poziomu życia ludności.

A przede wszystkim: Do Siego Roku!