Polityka handlowa Donalda Trumpa i jej potencjalny wpływ na polską gospodarkę

Polityka gospodarcza i handlowa Donalda Trumpa, zarówno podczas jego pierwszej kadencji, jak i obecnie, pozostaje jednym z najbardziej kontrowersyjnych i szeroko komentowanych zagadnień w globalnej ekonomii. Jej główne założenia opierają się na protekcjonizmie, nacisku na redukcję deficytu handlowego USA oraz ochronie amerykańskiego przemysłu przed zagraniczną konkurencją. W tym również polską.

Podstawy polityki handlowej Trumpa

Donald Trump od początku swojej prezydentury przyjął twarde stanowisko w sprawie handlu międzynarodowego. Jego głównym narzędziem stały się cła (taryfy) nakładane na towary importowane do USA, szczególnie z Chin, Unii Europejskiej i innych krajów. Celem tych działań było zmniejszenie deficytu handlowego USA, który według Trumpa wynikał z nieuczciwej konkurencji ze strony innych państw.

1. Wojna handlowa z Chinami: Jednym z najbardziej spektakularnych elementów polityki Trumpa była eskalacja konfliktu handlowego z Chinami. W 2018 roku USA nałożyły cła na chińskie towary o wartości 250 miliardów dolarów, na co Chiny odpowiedziały własnymi taryfami. Deficyt handlowy USA z Chinami nie zmniejszył się, a wręcz wzrósł o 50% od początku pierwszej kadencji Trumpa.
2. Taryfy na stal i aluminium: Trump nałożył również cła na import stali (25%) i aluminium (10%) z wielu krajów, w tym z UE. Decyzja ta spotkała się z ostrą reakcją ze strony europejskich partnerów, którzy odpowiedzieli kontrtaryfami na amerykańskie produkty.
3. Renegocjacja umów handlowych: Trump wycofał się z porozumienia Trans-Pacific Partnership (TPP) i zmusił do renegocjacji umowę NAFTA, zastępując ją USMCA (Umowa między USA, Meksykiem i Kanadą). Jego celem było zwiększenie korzyści dla amerykańskiej gospodarki.

Reakcje na politykę Trumpa

Polityka handlowa Trumpa wywołała mieszane reakcje na arenie międzynarodowej. Z jednej strony, część amerykańskiego przemysłu, szczególnie stalowego i aluminium, skorzystała na ochronie przed zagraniczną konkurencją. Z drugiej strony, cła doprowadziły do wzrostu cen dla amerykańskich konsumentów i przedsiębiorstw, które musiały płacić więcej za importowane komponenty.

• Chiny: Pekin odpowiedział na amerykańskie taryfy własnymi cłami, co doprowadziło do długotrwałego impasu w relacjach handlowych między oboma krajami. Wojna handlowa osłabiła wzrost gospodarczy zarówno w USA, jak i w Chinach, a także zakłóciła globalne łańcuchy dostaw.
• Unia Europejska: UE ostro skrytykowała protekcjonistyczne działania Trumpa, szczególnie w kontekście ceł na stal i aluminium. W odpowiedzi Unia nałożyła cła na amerykańskie produkty, takie jak bourbon, motocykle Harley-Davidson i orzeszki ziemne.
• Światowy handel: Polityka Trumpa wprowadziła niepewność na globalnych rynkach, co negatywnie wpłynęło na inwestycje i handel międzynarodowy. Wielu ekspertów ostrzegało, że protekcjonizm może prowadzić do spowolnienia globalnego wzrostu gospodarczego.

Efekty polityki Trumpa

Mimo deklarowanego celu redukcji deficytu handlowego, dane pokazują, że polityka Trumpa nie przyniosła oczekiwanych rezultatów. Jak podaje Nikkei Asia, deficyt handlowy USA wzrósł o 50% od początku pierwszej kadencji Trumpa, osiągając rekordowe poziomy. Wynika to m.in. z faktu, że amerykańska gospodarka pozostaje silnie uzależniona od importu, a cła nie zmieniły struktury handlu, a jedynie zwiększyły koszty dla konsumentów.

Ponadto, wojna handlowa z Chinami doprowadziła do przenoszenia części produkcji do innych krajów Azji, takich jak Wietnam czy Indonezja, zamiast do USA. To pokazuje, że protekcjonizm nie zawsze przekłada się na odbudowę lokalnego przemysłu.

Wpływ na polską gospodarkę

Polska, jako członek Unii Europejskiej i otwarta gospodarka, jest narażona na skutki globalnych napięć handlowych. Polityka Trumpa może wpłynąć na naszą gospodarkę na kilka sposobów:

1. Eksport do USA: Polska eksportuje do USA głównie maszyny, urządzenia elektroniczne i meble. Wzrost ceł na europejskie produkty może utrudnić dostęp polskich firm do amerykańskiego rynku, szczególnie w sektorze stalowym i aluminium.
2. Globalne łańcuchy dostaw: Polska jest częścią globalnych łańcuchów dostaw, szczególnie w przemyśle motoryzacyjnym i elektronicznym. Zakłócenia w handlu między USA a Chinami mogą wpłynąć na dostawy komponentów i zwiększyć koszty produkcji.
3. Inwestycje zagraniczne: Niepewność związana z polityką handlową USA może zniechęcać inwestorów do lokowania kapitału w krajach, które są narażone na skutki wojen handlowych. To może spowolnić napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych do Polski.
4. Wzrost cen surowców: Cła na stal i aluminium mogą prowadzić do wzrostu cen tych surowców na rynkach światowych, co wpłynie na koszty produkcji w polskich firmach.
5. Relacje UE-USA: Polska, jako członek UE, jest zależna od wspólnej polityki handlowej Unii. Jeśli napięcia między USA a UE będą się nasilać, może to utrudnić współpracę gospodarczą między oboma regionami, co pośrednio wpłynie również na Polskę.

Polityka gospodarcza i handlowa Donalda Trumpa oparta na protekcjonizmie i taryfach wywołała znaczące perturbacje na globalnych rynkach. Mimo deklarowanych celów, takich jak redukcja deficytu handlowego, efekty tych działań są dyskusyjne, a w niektórych przypadkach wręcz przeciwne do zamierzonych. Dla Polski, jako części UE i globalnej gospodarki, polityka Trumpa stanowi wyzwanie, szczególnie w kontekście eksportu, inwestycji i stabilności łańcuchów dostaw. W dłuższej perspektywie kluczowe będzie, jak nowa administracja USA podejdzie do kwestii handlu międzynarodowego i czy uda się złagodzić napięcia między głównymi graczami gospodarczymi.

Leszek B. Ślazyk

e-mail: kontakt@chiny24.com

© www.chiny24.com