Chińskie sądy internetowe w zbliżeniu, część 2: Transgraniczne spory e-commerce
Chiny to aktualnie największy i najszybciej rozwijający się rynek e-commerce na świecie. Tmall (天猫), JD.com (京东) czy PINDUODUO (拼多多) to najwięksi gracze na chińskim rynku B2C. Tego typu platformy sprzedażowe oprócz ogromnej i rosnącej wciąż liczby transakcji generują również rosnącą liczbę sporów wynikających z niezgodności sprzedawanych towarów z umową, czy naruszeń innych postanowień umownych.
Jak pisałam w poprzednim poście z serii „Chińskie sądy internetowe w zbliżeniu“ spośród trzech funkcjonujących w Chinach Sądów Internetowych dedykowanych rozpatrywaniu spraw związanych z internetem, największa liczba spraw e-commerce trafia do Sądu Internetowego w Hangzhou (杭州互联网法院). Związane jest to oczywiście z faktem, iż miasto Hangzhou w prowincji Zhejiang to siedziba grupy Alibaba (阿里巴巴集团）, największej firmy e-commerce w Chinach. Do Alibaby należy zarówno gigant sprzedaży B2C czyli Tmall (天猫), jak i Taobao (淘宝网), najpopularniejszy chiński marketplace C2C.
Rosnąca popularność zakupów online na chińskich platformach sprzedażowych nie ogranicza się jedynie do rynku krajowego. W związku z atrakcyjną cenowo ofertą oraz jej dostępnością poza granicami kraju, systematycznie rośnie również liczba transakcji przeprowadzanych z udziałem klientów zagranicznych. Wiąże się to oczywiście z generowaniem coraz większej ilości sporów transgranicznych. Aby usprawnić działalność wymiaru sprawiedliwości w tym zakresie w dniu 15 lipca 2020 r. przy Sądzie Internetowym w Hangzhou powstał Sąd ds. Handlu Transgranicznego (跨境贸易法庭), odrębny organ dedykowany rozpatrywaniu transgranicznych spraw e-commerce. Sąd ten jest pierwszym takim organem w Chinach, który służyć ma wyłącznie rozpatrywaniu sporów związanych z handlem online z udziałem podmiotów zagranicznych.
Już pierwszego dnia funkcjonowania Sąd rozpoznawał sprawę obywatela Singapuru, który pozwał firmę Zhejiang Tmall Network Co., Ltd., właściciela Tmall. Powód powoływał się na fakt, iż zakupiony przez niego na tej pltformie sprzedżowej komputer okazał się nie być sprzętem fabrycznie nowym, nie miało być na nim również zainstalowanego oryginalnego oprogramowania, co zdaniem powoda stanowiło naruszenie przez Tmall warunków umowy o świadczenie usług online pomiędzy kupującym a platformą. Sprawa była transmitowana na żywo w mediach tradycyjnych i społecznościowych, w tym za pośrednictwem CCTV, osiągając 8 milionową widownię.
W rozpatrywaniu spraw cross-border Sąd w Hangzhou używa tych samych narzędzi IT jak w przypadku pozostałych spraw, podpierając się dodatkowo danymi uzyskanymi od organów celnych i podatkowych. Operając się na technologii blockchain przy weryfikacji dowodów dot. transakcji transgranicznych sąd ma bieżący dostęp do dokumentacji celnej w postaci deklaracji celnych oraz historii płatności dokonanych za towary lub usługi wraz z płatnościami należności podatkowych. Korzysta przy tym z dedykowanej platformy cyfrowej „Hangzhou cross-border digital trade judicial platform“ (杭州跨境数字贸易司法平台) utworzonej wspólnie z Urzędem Celnym w Hangzhou i lokalnym urzędem skarbowym.
Może Cię zainteresować: Cyberrewolucja w Chinach, czyli cyfrowe sądy “Made in China”
Szybki przepływ informacji pomiędzy różnymi organami administracji był jednym z priorytetów tzw. wielkiej reformy chińskiej administracji z ostatních lat oraz jednym z założeń projektu informatyzacji sądownictwa. Nie trzeba dodawać, że Sąd w Hangzhou prowadzi również sprawnie działające konta w mediach społecznościowych m.in. na komunikatorze WeChat, gdzie na bieżąco publikuje informacje o ważnych dla siebie wydarzeniach.
Mimo wielu udogodnień wprowadzonych przez Hangzhou Internet Court dla podmiotów zagranicznych, wciąż pozostaje kilka kwestii proceduralnych, które utrudniają zamieszkałym poza ChRL klientom chińskich platform e-commerce wszczynanie i udział w postępowaniach online. Jedna z nich to sposób weryfikacji tożsamości , który oparty jest na technologii identyfikacji twarzy, a więc siłą rzeczy ograniczony jest ramami bazy danych, w której (póki co) figurują tylko rezydenci ChRL.
W celu weryfikacji tożsamości podmiotów zagranicznych chińska procedura sądowa przewiduje konieczność dostarczenia notarialnie poświadczonych i zalegalizowanych dokumentów, które wydawane są jedynie w formie tradycyjnej (papierowej), co utrudnia ich cyfrową weryfikację i sprawne przeprowadzanie postępowań online. Jest to dobry przykład na to, że digitalizacja jednych procesów pociąga za sobą konieczność cyfryzacji w innych dziedzinach, ale na to akurat Chiny są przygotowane. Realizowany już plan informatyzacji sądownictwa w ChRL zakłada prowadzenie postępowań (z wydawaniem wiążących rozstrzygnięć włącznie) przez… sztuczną inteligencję. W niedalekiej przyszłości Sędzia-robot made in China będzie przetwarzał informacje zebrane w cyfrowych aktach sprawy i generował na ich podstawie zarządzenia, postanowienia i wyroki. O tym w kolejnych postach.
Redakcja:
Leszek B. Ślazyk
e-mail: kontakt@chiny24.com
© chiny24.com 2010-2020
