W piątek (10.09.) miała miejsce wcześniej nieplanowana rozmowa telefoniczna prezydenta USA Joe Bidena z przewodniczącym ChRL Xi JinPingiem 习近平. Była to druga rozmowa tych przywódców w ciągu ostatnich 7 miesięcy. Pierwsza, kurtuazyjna, przeprowadzona została w wigilię Chińskiego Nowego Roku w lutym. Ta piątkowa trwała ponad półtorej godziny. Jednak wciąż miała charakter bardziej dyplomatyczny niż merytoryczny. Zgodnie z informacjami obu administracji rozmowa przebiegała w przyjaznej atmosferze, padło podczas niej wiele przyjaznych deklaracji, a rozmówcy nie szczędzili sobie uprzejmości. Nie odzwierciedlała w żaden sposób napiętych stosunków między dwoma mocarstwami. Obaj przywódcy podkreślali konieczność unikania konfliktów między największymi gospodarkami świata.

Według oficjalnego komunikatu chińskiego obaj prezydenci „przeprowadzili szeroką, strategiczną dyskusję, omawiając obszary, w których zbiegają się wspólne interesy, jak i te, gdzie ich interesy, wartości i perspektywy są rozbieżne. Rozmowa dotyczyła głównie spraw gospodarczych, zmianach klimatu i globalnej walki z pandemią COVID-19”.

Według informacji z obu stron prezydenci zadeklarowali wolę współpracy w rozwiązywaniu problemów związanych ze zmianami klimatycznymi, omawiali kwestię kryzysu na Półwyspie Koreańskim, jak i stosunków z Iranem. Joe Biden poinformował, iż Stany Zjednoczone nie odejdą od dotychczasowej linii polityki wobec Chin m.in. nacisku w sprawach handlowych i gospodarczych, gdzie oba państwa są rywalami.

Prezydent Xi zaznaczył, że przyszłość i losy świata zależą od zdolności Chin i Stanów Zjednoczonych do właściwego zarządzania wzajemnymi stosunkami. To wyzwanie, które od obu państw wymaga pozytywnego podejścia, nastawienia.

Przywódcy zgodzili się, że stosunki między tymi państwami powinny być kształtowane w sposób odpowiedzialny, przewidywalny i stabilny.

Swoim zwyczajem Xi JinPing w rozmowie z prezydentem Bidenem zacytował chińskie powiedzenie: ” 山重水复疑无路. 柳暗花明又一村” („Nie ma dróg bez wątpliwości (którędy podążać), ale wiodą one do nowej wioski”) – nawet najbardziej złożone sytuacje można rozwiązać, nawet największe przeszkody można pokonać, można dojść do celu dzięki wspólnemu wysiłkowi.

Rozmowa została określona jako „szczera”, „otwarta” i „głęboka”. Obaj prezydenci zadeklarowali wolę utrzymywanie częstszych kontaktów i w tym celu postanowili zlecić zespołom roboczym zwiększenie intensywności komunikacji oraz wymiany opinii między oboma administracjami. Ma to stworzyć warunki do poprawy relacji między mocarstwami.

Według amerykańskich źródeł Joe Biden podczas rozmowy z Xi JinPingiem zaproponował spotkanie osobiste, face-to-face, podczas którego obaj prezydenci mogliby bezpośrednio porozmawiać na tematy dotyczące relacji obu państw. Propozycja ta została ponoć odrzucona przez Xi, który stwierdził, że podstawowym warunkiem doprowadzenia do takiego spotkania jest zmiana polityki USA wobec Chin.

Integracja Hong Kongu i Makau

Komitet Centralny KPCH (中国共产党中央党) i Rada Państwa (国务院), czyli stały komitet rządu Chin przyjęły dwa ważne dokumenty:

Program reformy i otwarcia dla strefy współpracy przemysłu nowoczesnych usług Qianhai Shenzhen-Hongkong (《全面深化前海深港现代服务业合作区改革开放方案》)
Plan generalny budowy strefy głębokiej współpracy Hengqin Guangdong-Makao (《横琴粤澳深度合作区建设总体方案》).

Te dokumenty to szczegółowo zarysowane kierunki pełnej integracji ekonomicznej między (w pierwszym przypadku) ShenZhen i Hong Kongiem oraz (w drugim przypadku) pomiędzy prowincją GuangDong, a Makau. Realizacja założeń zawartych w obu dokumentach ma odbywać się etapami: do 2025 roku i do 2035 roku. Hong Kong i Makau to regiony objęte zasadą: ”Jeden kraj – dwa systemy” (一国两制). Zasada ta przestanie obowiązywać w Hong Kongu z końcem 2047 roku w Makau z końcem 2049 roku. Do tego czasu wszystkie odrębności jakie istnieją pomiędzy regionami a Chinami kontynentalnymi w obszarze m.in. prawa zostaną ostatecznie zniesione. Kroki zmierzające do pełnej unifikacji są podejmowane już teraz.

Koronawirus – COVID-19 (冠状病毒疾病)

Nowe ogniska COVID-19 w FuJian

Na dzień 11 września blisko 78% ludności Chin zostało zaszczepione dwoma dawkami szczepionek przeciwwirusowych. To dobra wiadomość.

Ale też jest zła. W miastach XiaMen 厦门 oraz PuTian 莆田 w południowowschodniej prowincji FuJian 福建 wykryto ponad 60 przypadków lokalnych zakażeń COVID-19. To jak na Chiny bardzo duże i bardzo niepokojące wyniki. To jednocześnie dowód na tezę, którą również przywołujemy cyklicznie w naszych przeglądach: wirus COVID-19 jest wciąż obecny, odstąpienie od ustalonych, wypracowanych metod jego zwalczania, likwidowanie dróg jego transmisji prowadzić będzie jeszcze bardzo długo do nawrotów epidemii, do kolejnych fal.

Wykrycie 60 przypadków w FuJian skutkowało zastosowaniem wypróbowanych, drastycznych metod, które obowiązują wyłącznie do czasu zlokalizowania wszystkich przypadków zakażeń, odizolowania ich i poddania ewentualnemu leczeniu. Maseczki, powszechne mierzenie temperatury i testy – po kilku dniach sytuacja wraca do normy. Co nie oznacza zrezygnowania z podstawowych środków zapobiegawczych.

Fabryka szczepionek w Serbii

Dnia 9 września pod Belgradem miała miejsce uroczystość złożenia kamienia węgielnego pod budowę pierwszej w Europie fabryki chińskich szczepionek. To wspólna inwestycja Sino Pharmaceutical Group Co., Ltd. (中国医药集团有限公司), rządu Serbii oraz rządu Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Jak poinformowano budowa i uruchomienie zakładu kosztować będzie 30 mln EUR (ok. 136.342 mln PLN). W pierwszym etapie na pow. 11,800 m2 produkowanych będzie ok. 40 mln dawek szczepionki SinoPharm rocznie. Produkcja w Serbii ma ruszyć pod koniec pierwszego kwartału 2022.

Ekonomia (经济), Biznes (生意)

Pieniądze dla mikrofirm i dla studentów

W tygodniu 35 br. rząd przyjął kolejne decyzje istotne dla mikroprzedsiębiorstw oraz dla prowadzących jednoosobową dzielność gospodarczą. Dla podmiotów tych uruchomiono dedykowaną linię kredytową w wysokości 300 mld RMB (ok. 179.179 mld PLN).

Zarazem podniesiono limity pożyczek dla studentów, którzy mogą uzyskać obecnie do 12,000 RMB (ok. 7,167 PLN) rocznie w formie niezabezpieczonego kredytu. Osoby piszące pracę dyplomową mogą pożyczyć do 16,000 RMB (ok. 9,556 PLN) rocznie. Pożyczki te gwarantowane są przez rząd.

Optymalizacja przepisów

Sześć miast, czyli Pekin, Szanghaj, ChongQing, HangZhou, Kanton i ShenZhen zostało wytypowanych przez rząd centralny do pilotażowego wprowadzania “Optymalizacji przepisów dotyczących środowiska biznesowego“. Według premiera Li Keqianga optymalizacja środowiska biznesowego, przepisów je obowiązujących, jest ważnym narzędziem służącym stymulowaniu witalności uczestników rynku, kreatywności społecznej, promowania wysokiej jakości rozwoju, stabilizacji oczekiwań rynkowych i utrzymania stabilnej działalności gospodarczej. Przepisy w Chinach mają odzwierciedlać najlepsze standardy międzynarodowe. W wybranych do pilotażu miastach biznes cieszy się już większą swobodą funkcjonowania i działa w większym stopniu w oparciu o mechanizmy rynkowe, niż w pozostałej części państwa. Wybrane miasta mają też największy w Chinach potencjał konsumpcyjny. Dlatego też stanowią doskonałe środowisko, by przetestować rozwiązania zmierzające m.in. do równego traktowania podmiotów zagranicznych w rządowych przetargach, zwiększenia ochrony konsumentów, uznawania tych samych licencji, pozwoleń wydawanych w danej lokalizacji na terenie innych jednostek administracyjnych, itd., itp.

Inwestycje zagraniczne

Dzięki inwestycjom zagranicznym w 2020 roku do budżetu Chin wpłynęło dodatkowo 286.776 mln RMB (ok. 171.308 mln PLN) z racji podatków i różnych opłat administracyjnych. Przedsiębiorstwa zagraniczne w minionym roku stworzyły w Chinach ponad 2 mln nowych miejsc pracy.

Inflacja

CPI

Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (ang. consumer price index, CPI, 消费者物价指数) – indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych, najpopularniejsza na świecie miara inflacji/deflacji utrzymywał się w sierpniu na poziomie 0.8% r/r. To o 0.2% mniej niż w lipcu. Inflacja zdaje się Chinom nie grozić. Aktualny poziom CPI jest daleki od zakładanego na ten rok maksimum 3%. W zeszłym miesiącu w Chinach najbardziej wzrosły ceny warzyw (o 8.6%) i jajek (o 8.4%). Nowe ogniska epidemii i lockdowny, a przede wszystkim powodzie zakłócały dostawy tych produktów do większych ośrodków. Ceny wieprzowiny nadal spadają (o 1.4% m/m i o 44.9% r/r), a podaż jej rośnie.

Poza żywnością duże zmiany cen dotyczyły paliw (echo zmian na rynku międzynarodowym).

Ceny usług wzrosły o 1.5% r/r, najbardziej poszły w górę ceny… biletów lotniczych (o 31.6% r/r).

Wskaźnik cen konsumenckich (inflacji) CPI

居民消费价格指数 2021

Dane: Państwowe Biuro Statystyki 国家统计局 (m/m – miesiąc do miesiąca; r/r – rok do roku)

PPI

Natomiast wciąż dalekie od stabilizacji są ceny producentów. W sierpniu wskaźnik cen dóbr produkcyjnych (ang. producer price index, PPI, 工业生产者出厂价格指数) – miernik obrazujący zmiany poziomu cen ustalanych przez producentów na różnych etapach procesu wytwarzania dóbr (powszechnie stosowana, obok wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych miara poziomu inflacji) wzrósł o 9.5% r/r (wzrost o 0.5% w porównaniu z lipcem). Odczyt sierpniowy PPI jest najwyższym w skali ostatnich 13 miesięcy. Za wzrostem tym stoją rosnące ceny surowców, węgla, produktów chemicznych i stalowych. Kampania na rzecz redukcji emisji CO2 również podnosi koszty produkcji. Szczególnie podrożały surowce chemiczne (o 21.8% r/r) oraz chemiczne włókna sztuczne (o 57.1% r/r).

Wskaźnik cen producentów PPI

工业生产者价格指数包括工业生产者出厂价格指数- 2021

Dane: Państwowe Biuro Statystyki 国家统计局 (m/m – miesiąc do miesiąca; r/r – rok do roku)

Najbogatsi Singapurczycy

Najbogatszym człowiekiem w Singapurze (z końcem sierpnia br.) okazał się chiński biznesmen Li XiaoDong 李西廷 prezes i współzałożyciel internetowej spółki Singapore Sea Group Co. Ltd., (新加坡冬海集团有限公司) Majątek Li wyceniono na 21.1 mld US$ (ok. 81.242 mld PLN).

Na drugim miejscu uplasował się lokalny producent farb Goh Cheng Liang 吴清亮 z majątkiem oszacowanym na 18.4 mld US$ (ok. 70.843 mld PLN). 80% mieszkańców Singapuru to etniczni Chińczycy.

Spółka Li XiaoDonga (Shopee) wchodzi właśnie na polski rynek.

Handel zagraniczny

Mimo wielu obaw chiński handel zagraniczny rozwija się w najlepsze. W okresie pierwszych 8 miesięcy br. obroty wzrosły tu (jeśli liczyć je w RMB) o 23.7% w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. Obroty liczone w dolarach amerykańskich wzrosły o 34.2% r/r. Średni wzrost obrotów w handlu zagranicznym w okresie ostatnich 2 lat to 29.3% rok do roku.

Eksport we wspomnianym okresie liczony w RMB wzrósł o 23.2%, przeliczany na US$ o 33.7%. Import z kolei wzrósł o 24.4% (RMB), lub o 34.8% (US$) w porównaniu z zeszłym rokiem.

W okresie tym (styczeń – sierpień br.) utrzymuje się znacząca nadwyżka w bilansie handlu zagranicznego: 362.49 mld US$ (ok. 216.446 mld PLN), wzrost o 28.9% r/r.

Najwięksi partnerzy handlowi Chin to bez zmian:

kraje Azji Południowo -Wschodniej (ASEAN) – wzrost obrotów o 22.8%, 14.5% wartości całego handlu zagranicznego kraju,
Unia Europejska – wzrost obrotów o 21.9%, 13.8% wartości chińskiego handlu zagranicznego,
Stany Zjednoczone – wzrost obrotów o 25.8%, 12.3% udziałów w obrotach handlowych Chin.

Zwiększa się udział firm prywatnych w chińskim handlu zagranicznym. W pierwszych 8 miesiącach tego roku odpowiadały za 48.1% obrotów handlowych, co oznacza wzrost o 29.9% r/r. Powiększają sukcesywnie udział w obrocie, zwłaszcza w eksporcie, produkty mechaniczne, elektryczne, elektroniczne, wysoko przetworzone. Stanowią już 58.8% wartości całego eksportu. Znaczący wzrost udziału w eksporcie odnotowały części samochodowe. W tym roku wyeksportowano ich o 111.1% więcej niż w roku minionym. O ponad 30% wzrósł eksport wyrobów stalowych i nawozów sztucznych.

W imporcie dominują surowce i materiały do produkcji. Tutaj na skutek wzrostu cen na światowych rynkach nie ma wzrostów. Import rudy żelaza, ropy naftowej, węgla, gazu naturalnego, miedzi czy soi spadł w stosunku do lipca. Na przykład sierpniowy import miedzi był niższy o 15.4% w stosunku do lipcowego. Jednak w porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku import tych produktów wzrósł od 20 do ponad 30%.

Chińscy ekonomiści ostrzegają, że chiński eksport czekają gorsze czasy, że aktualne dane nie powinny nikogo zwieść. Gospodarka chińska i gospodarka światowa hamuje ze wszystkimi tego konsekwencjami. Póki co dane nie potwierdzają tych obaw.

Rynek producentów samochodów

Sytuacja na rynku samochodowym Chin wciąż turbulentna. W sierpniu br. sprzedaż samochodów osobowych spadła w Chinach o 14.7% (1.453 mln szt.) w porównaniu z rokiem ubiegłym. W porównaniu z rokiem 2019 spadek ten to 7%, choć gospodarczo był to znacznie lepszy rok niż 2020. W okresie od stycznia do sierpnia br. sprzedano 12.90 mln aut, a to z kolei oznacza wzrost o 17.1% w porównaniu z zeszłym rokiem. Z kolei w okresie od stycznia do lipca br. notowano spadek w porównaniu z rokiem 2020 o 6%.

W sierpniu br. do 17.1% wzrósł udział w rynku samochodów napędzanych nową energią (NEV: elektryczne i hybrydy). Daje to 11.6% udziału w okresie styczeń – sierpień. Wzrósł eksport aut produkowanych w Chinach. Tylko Tesla wyeksportowała w sierpniu 31.379 swoich aut elektrycznych produkowanych w Szanghaju. Głównym rynkiem eksportowym chińskich samochodów elektrycznych jest… Belgia.

W minionym miesiącu liderami sprzedaży byli:

BYD Auto (比亞迪股份有限公司) – 60,858 aut,
Tesla ShangHai (特斯拉(上海)有限公司) – 44,264 aut,
SAIC-GM-Wu Ling Automobile (上汽通用五菱汽车股份有限公司) – 43,783 aut,
SAIC Passenger Cars (上海汽车集团股份有限公司) – 16,998 aut,
GuangZhou Automobile Corp. Aeon (广汽汽车集团乘用车有限公司) – 11,613.

Powyższe dane dotyczą wyłącznie aut elektrycznych.

Tesla w górę

Tesla zwiększyła w sierpniu swoją produkcję w Szanghaju o 34% w porównaniu do lipca. Fabrykę opuściło, by trafić do klientów 44,264 samochodów. To tez zawrotny wzrost o 275% w relacji rok do roku. Tesla ShangHai znacząco zwiększyła eksport. W lipcu wyeksportowano z giga-fabryki szanghajskiej ponad 20,000 aut, a w sierpniu już 31,379 pojazdów. Wzrost o 29% m/m. Liczby potwierdzają deklarację zarządu spółki, która zakładała, że zakład w Szanghaju będzie głównym centrum eksportu samochodów Tesla.

Aktualne moce produkcyjne szanghajskiej fabryki to ponad 450,000 samochodów elektrycznych rocznie. Tesla w okresie od stycznia do końca lipca sprzedała na całym świecie 250,000 swoich aut, z czego 152,531 w Chinach. Chiny stają się dla Tesli najważniejszą baza produkcyjną, największym rynkiem zbytu, a także najsilniejszym ośrodkiem eksportu. A wszystko dzięki zapleczu chińskich dostawców komponentów, części, etc.

Uwolnienie rezerw ropy

Państwowa Administracja Rezerw Żywnościowych i Materiałowych (国家粮食和物资储备局) raz pierwszy w historii zdecydowała o wypuszczeniu na rynek posiadanych rezerw ropy naftowej. Działanie to ma na celu powstrzymanie zbyt szybko rosnących cen tego surowca, co ma wpływ na koszty wytwarzanie wielu towarów.

Uwalnianie rezerw będzie następowało w małych transzach, etapami poprzez otwarte aukcje dla rafinerii oraz przedsiębiorstw chemicznych.

Koparki i w dół i w górę

W sierpniu znów spadła ilość sprzedanych koparek. W minionym miesiącu sprzedano ich 18,000 szt., co oznacza spadek o 31.7% w porównaniu z rokiem 2020. To piąty z rzędu miesiąc malejącej liczby sprzedawanych koparek. Spadek ten pogłębia z miesiąca na miesiąc. W kwietniu br. sprzedaż spadła o 5.24%, w maju już o 25.2%, w czerwcu o 21.9%, a w lipcu o 24.1%. Oczywiście w relacji miesiąc do miesiąca.

To ważny sygnał dla branży maszynowej i całego sektora związanego z projektami infrastrukturalnymi.

W tym samym czasie rośnie eksport chińskich koparek. W sierpniu wzrósł o 100% r/r, wyeksportowano 5,726 maszyn. Od początku roku do końca sierpnia wyeksportowano w sumie z Chin 40,900 koparek (wzrost o 102% r/r). Chińscy producenci tych maszyn pozyskali już 15.8% globalnego rynku. W zeszłym roku chińscy eksporterzy koparek i maszyn budowlanych wyprzedzili niemieckich konkurentów. Po raz pierwszy w historii. Główne kierunki eksportowe chińskich producentów koparek to Europa, Stany Zjednoczone, Ameryka Łacińska i Afryka.

Żelazo i stal w górę

Chińskie Stowarzyszenie Przemysłu Żelaznego i Stalowego (中国钢铁工业协会) poinformowało, że w I półroczu tego roku zakłady tej branży osiągnęły łączny dochód operacyjny w wysokości 3.4594 bln RMB (ok. 2.063 bln PLN) poprawiając zeszłoroczne wyniki o 51.5%. Zyski ze sprzedaży wyrobów chińskiego przemysłu żelaznego i stalowego zwiększyły się o 6.56% w porównaniu z rokiem minionym.

Huta w Arabii Saudyjskiej

China Bao Wu Iron and Steel Group Co., Ltd., (中国宝武钢铁集团有限公司) jedna z największych chińskich korporacji stalowych poinformowała o podpisaniu listu intencyjnego dotyczącego woli zainwestowania w hutę w Arabii Saudyjskiej. Będzie to pierwsze takie chińskie przedsięwzięcie poza Azją Południowowschodnią. Do tej pory huty finansowane i budowane przez chińskich inwestorów powstawały w Indonezji, Filipinach, Malezji czy Myanmie (Birma).

Partnerem China Bao Wu w tym przedsięwzięciu będzie globalny lider w wydobyciu i przetwórstwie ropy, czyli Saudi Arabian Oil Company (Saudi Aramco). Nie podano informacji o zakładanej wielkości inwestycji, ale biorąc pod uwagę potencjały tych gigantów, z pewnością chodzi o kwoty miliardowe.

W 2020 roku Chiny były światowym liderem w produkcji stali. Chińskie huty w minionym roku wyprodukowały w sumie 1.065 mld ton stali. W tym samym 2020 roku Arabia Saudyjska była 22 na świecie producentem stali z wynikiem 7.8 mln ton. Polska zajęła 21 miejsce (7.9 mln ton).

Największe chińskie sieci supermarketów

Chińskie Stowarzyszenie Sieci Sklepów i Franczyz (中国连锁经营协会) opublikowało raport na temat 100 największych sieci supermarketów w Chinach (w roku 2020).

Otóż wedle zgromadzonych przez Stowarzyszenie danych owe 100 największych sieci supermarketów wygenerowało w zeszłym roku przychody w kwocie 968 mld RMB (ok. 577.987 mld PLN), odnotowując tym sposobem wzrost przychodów o 4.4% r/r. W minionym roku liczba sklepów należących do tych sieci przekroczyła 3.1 mln obiektów, co oznacza wzrost o 7.4% r/r.

Obiekty

powierzchni powyżej 6,000 m2 stanowią 14.4% wszystkich sklepów w sieciach,
od 2,000 do 6,000 m2 to 12.3%,
a te lokalne/osiedlowe o powierzchni poniżej 2,000 m2 to 73.3% sklepów w największych sieciach Chin.

Jeśli chodzi o lokalizację 100 największych sieci supermarketów to

18 z nich działa w największych miastach kraju,
30 w stolicach prowincji,
50 w mniejszych miastach tzw. trzeciego i czwartego kręgu,
51 rozwija swoją sieć wyłącznie w granicach danej prowincji,
49 tworzy sieci ogólnokrajowe.

Pierwsza dziesiątka sieci w 2020 roku wygenerowała przychody ze sprzedaży w wysokości 604.78 mld RMB (ok. 361.218 mld PLN), co stanowi 62.5% przychodów sieci ujętych w raporcie. całej setki.

Średni obrót towarów na półkach tych supermarketów wynosi 40.2 dnia. Najszybciej towary trzeba uzupełniać w sklepach osiedlowych/dzielnicowych. Tam średnio obrót na półkach wynosi 38.3 dni.

Zyski brutto dla badanych sieci wynosiły 17.9%. W 2020 roku 15 spośród 100 analizowanych spółek osiągnęło dwucyfrowy wzrost sprzedaży i takiż wzrost liczby posiadanych supermarketów. Te spółki to:

Wu Mei Chao Shi (Wumart) (物美超市),
Qian Da Ma (钱大妈),
Tian Hong (天虹),
HeNan Da Zhang (河南大张),
HuNan Jia Hui (湖南佳惠),
NanYang Wande Long (南阳万德隆),
HeiLongJiang Bi You Te (黑龙江比优特),
ShenZhen Mei Yi Duo (深圳美宜多),
XiaMen Yuan Chu (厦门元初),
An De Li (安德利),
ShengXian Chuan Qi (生鲜传奇),
TaiZhou San He (台州三和),
GanSu Xin Le (甘肃新乐),
GuangDong Tian He (广东天和) oraz
GanSu Dong Fang Bai Jia (甘肃东方百佳).

Raport dotyczy wyłącznie sieci z kapitałem chińskim. A na rynku chińskim obecne są przecież sieci supermarketów z całego świata. Wiele z nich (jak francuski Carrefour) nie wytrzymują lokalnej konkurencji. Co nie dziwi. Firmy europejskie przywykły do działania na rynku zdominowanym przez kilku dużych graczy.

Raport Chińskiego Stowarzyszenia Sieci Sklepów i Franczyz pokazuje też jak wielki jest potencjał chińskiego rynku sprzedaży detalicznej.

Firmy zagraniczne na chińskim rynku supermarketów

Wspomniany Carrefour był pierwsza zagraniczną siecią supermarketów, która weszła do Chin. Stało się to w 1995 r. Carrefour utworzył w Chinach joint venture z mniejszościowym udziałem tutejszego partnera.

Za Carrefourem ruszyli inni wielcy światowi gracze tej branży. Operatorzy z doświadczeniem na zagranicznych rynkach szybko zdominowali ten sektor sprzedaży detalicznej w Chinach. Władali nim niemal niepodzielnie od połowy lat 90 do początku lat 2000. W pierwszej dekadzie XXI wieku zaczęła wyraźnie rosnąć lokalna konkurencja, bazująca na chińskim kapitale, a zorientowana bardziej na lokalne potrzeby i przyzwyczajenia konsumentów. Lepiej wyczuwająca preferencje nowego pokolenia konsumentów, mniej podatnego na czar zagranicznych marek, zagranicznych ofert. W krótkim stosunkowo czasie okazało się, że zagraniczne sieci „nie czują” chińskiego rynku, zostają w tyle za lokalną konkurencją, często słabszą kapitałowo, organizacyjnie, niezdolną pozornie do podjęcia walki z gigantami jak choćby Walmart.

W 2018 roku z Chin wycofał się południowokoreański Lotte Market. W 2019 roku Carrefour sprzedał 80% udziałów w swojej chińskiej operacji lokalnemu konkurentowi Suning Group Co., Ltd. (苏宁集团股份有限公司 – sieć sprzedaży głównie sprzętu AGD i elektroniki, która zapragnęła rozszerzyć swoją ofertę). Carrfour zbudował w Chinach sieć 210 supermarketów i 24 mniejszych sklepów (Carrefour Express), które z roku na rok ponosiły coraz większe straty. Podobny los spotkał niemieckie Metro, które wycofało się z Chin w tym samym 2019 roku, odsprzedając chińska spółkę WuMei Chao Shi (Wumart 物美超市). W miastach 3 kręgu dogorywa działający jeszcze Auchan. Zasadniczą reorganizację swego działania w Chinach prowadzi amerykański Walmart, który pojawił się na tutejszym rynku w 1996 roku. Amerykanie plasują się na 4 pozycji wśród największych sieci sprzedaży wielkopowierzchniowej w Chinach, ale nieustannie redukują liczbę swoich mrketów. Tylko w bieżącym roku Walmart zmniejszył liczbę swoich sklepów z 403 (grudzień 2020) do 378 (sierpień 2021). W latach 2012-2020 Amerykanie zamknęli ponad 125 swoich supermarketów działających w ChRL.

Walmart szuka nowej ścieżki rozwoju na chińskim rynku. W czasie, gdy zamykane są kolejne sklepy funkcjonujące pod marką Walmart, Amerykanie otwierają kolejne markety Sam‘s Club (marka należąca do Walmart). Do końca 2020 roku firma miała w Chinach 31 sklepów Sam’s Club na terenie całego kraju. Zakupów w nich dokonywać mogą wyłącznie zarejestrowani członkowie klubu Sam’s Club, którzy wnieśli odpowiednie opłaty członkowskie. Stary dobry patent stosowany kiedyś przez Makro w Polsce sprawdził się w Chinach znakomicie. Sam’s Club ma w tej chwili w Chinach ponad… 3 mln członków. Firma zakłada, że do 2028 roku będzie posiadać w Chinach co najmniej 100 sklepów. Walmart nie poddaje się, dostosowuje się do realiów i zmienia (z powodzeniem) model biznesowy.

Chiny nieustannie przyciągają kolejnych zagranicznych operatorów sieci supermarketów. Od 2019 roku swoich sił w Chinach próbuje amerykański koncern COSTCO i niemiecki Aldi. Obie firmy zdają się z powodzeniem odnajdywać w odmiennych realiach biznesowych ChRL. Znakomicie radzi tu sobie IKEA. Chińska sieć szwedzkiej firmy składa się z 33 supermarketów, z których pierwszy uruchomiony został w 1998 roku.

Chiński rynek supermarketów jest wyjątkowo konkurencyjny. Oprócz graczy zagranicznych pojawiają się tu nowi gracze lokalni. Całkiem niedawno zaczęła o swoje miejsce na rynku supermarketów walczyć spółka HE MA XianSheng Supermarket Co., Ltd. (河马鲜生超市有限公司) należąca do Alibaba Group Holding Co., Ltd. (阿里巴巴集团控股有限公司). I nie jest to jedyna sieć stworzona przez firmę, która zainteresowała się wielkim chińskim rynkiem sprzedaży detalicznej.

Technologie (技术)

Rozwój sieci 5G

Ministerstwo Przemysłu i Technologii Informacji (工业和信息化部) podało, że w ciągu bieżącego roku postawionych zostanie w Chinach 993,000 stacji nadawczych w systemie komunikacji 5G. To pozwoli na pokrycie zasięgiem sieci 5G wszystkich chińskich miast powiatowych, 95% gminnych oraz 35% małych miast (małych miejscowości o statusie miasta). W dużych chińskich miastach system 5G jest powszechnym standardem.

Nauka – Edukacja (教育–科学)

Rośnie liczba nauczycieli

Według najnowszych statystyk Ministerstwa Edukacji (教育部) w Chinach pracuje w szkołach publicznych 17.929 mln nauczycieli. To o 609,400 osób więcej niż w poprzednim roku szkolnym (wzrost o 3.52% rok do roku). Największy przyrost odnotowano wśród nauczycieli nauczania specjalnego (o 6.11%), przedszkolnego (o 5.44%) oraz nauczycieli pracujących na wyższych uczelniach (o 5.34%).

Wzrost płac nauczycieli

Z okazji Dnia Nauczyciela, który w Chinach obchodzony jest 9 września, nauczyciele oprócz zwyczajowych życzeń otrzymali zapowiedź podwyżki płac. Ministerstwo Edukacji (教育部) poinformowało, że wynagrodzenie nauczycieli w Chinach nie może być niższe niż pracowników administracji państwowej w danych regionach kraju. Podwyżki związane są z faktem, iż nauczyciele mają obecnie większe obciążenie godzinowe. Uczniowie, z uwagi na pracujących rodziców, będę mogli przebywać w szkole pod opieką nauczycieli do godziny 18:00, a nie jak to było do końca zeszłego roku szkolnego, gdy zajęcia kończyły się między godz. 14:00 a 16:00, co oznaczało zamknięcie klas, a nawet całej szkoły. Tymczasem, jak i w większości państw świata, dzień pracy kończy się około 17:00.

Ministerstwo nie doprecyzowało od kiedy zostaną wprowadzone podwyżki wynagrodzeń nauczycielskich i jaka będzie skala tych podwyżek.

Średnie miesięczne wynagrodzenie nauczyciela szkoły publicznej w Chinach w 2020 roku wynosiło 8,300 RMB (ok. 4,956 PLN). Średnie, bo konkretna jego wysokość zależała od miejsca pracy: pensje w Szanghaju były zdecydowanie wyższe niż te w małych szkołach, gdzieś na odległej prowincji. Część wynagrodzenia nauczycieli pokrywana jest z budżetu lokalnego.

Magisterskie dłuższe

Z nowym rokiem akademickim coraz więcej uniwersytetów wydłuża czas trwania studiów magisterskich (podejmowanych po uzyskaniu licencjatu). Dotychczas studia te trwały dwa lata. Obecnie uczelnie wydłużają okres studiów na tym poziomie do lat trzech. Ostatnio decyzję taką podjęły władze HeBei Normal University (河北师范大学) oraz Central South University (中南大学).

Społeczeństwo (社会)

Miasta z potencjałem

Brytyjska firma doradcza Economist Intelligence Unit w swoim najnowszym raporcie dotyczącym miast zorientowanych na rozwój w oparciu o technologie wskazała HangZhou 杭州, stolicę prowincji ZheJiang 浙江,za miasto o największym potencjale w chinach dla udanej transformacji miejscowego modelu gospodarczego na technologiczno-innowacyjny, transformacji możliwej nawet w ciągu najbliższych 5 lat.

W tej konkurencji Szanghaj zajął 4 miejsce, ale dla odmiany został uznany za największe w Chinach centrum konsumpcji.

Economist Intelligence Unit oceniał chińskie miasta w odniesieniu do wielu zróżnicowanych kryteriów, jak PKB, dochód mieszkańców, inwestycje zagraniczne, ilość stref rozwoju, ale także wielkość zatrudnienia w sektorze high-tech. ilość firm sektora IT, czy biotech.

Pierwsza dziesiątka miast wskazanych przez Economist Intelligence Unit to:

1. HangZhou, stolica prowincji ZhJiang
2. ShenZhen, prowincja GuangDong
3. GuangZhou, stolica prowincji GuangDong
4. Szanghaj, miasto wydzielone na prawach prowincji
5. ZhuHai, prowincja GuangDong
6. Pekin, miasto wydzielone na prawach prowincji
7. SuZhou, prowincja JiangSu
8. HeFei, stolica prowincji AnHui
9. NanJing, stolica prowincji JiangSu
10. NingBo, prowincja ZheJiang

Wszystkie miasta z tej listy to ośrodki położone na wschodzi i południu Chin. Kolejny przykład nierówności rozwoju między wschodem i zachodem Państwa Środka. A zarazem sygnał, iż pogłębia się dystans w rozwoju północy i południa. Jednym z narzędzi, które maja zatrzymać ten proces jest zaplanowana na najbliższe 5 lat budowa 10,000 km szybkich kolei, które mają połączyć wszystkie największe miasta Chin, a w ten sposób zbliżyć je do siebie. To z kolei powinno pozwolić na przepływ ludzi, idei, kapitałów z ośrodków bardziej rozwiniętych, ale drogich, do tych pozostających w tyle, za to tańszych i posiadających nowe pokłady energii i ambicji.

Na marginesie (顺便提一下): Opinie / Komentarze ( 想法/评论)

Liu He o “wspólnym dobrobycie”

Hasło „Common Prosperity” (wspólny dobrobyt) wywołało bardzo różne reakcje w Chinach. Zaniepokoiło przedstawicieli wielkiego biznesu obawiających się, że pod pięknym hasłem kryje się prosty plan pozbawienia ich majątków. Niepokój ten na tyle mocno musi być sygnalizowany Pekinowi, że w sprawie „polityki wspólnego dobrobytu” zabrał głos wicepremier Liu He 刘鹤, blisko związany z Xi JinPingiem, człowiek Xi do specjalnych poruczeń. Liu He był między innymi szefem chińskich negocjatorów prowadzących rozmowy z Amerykanami w związku z wprowadzanymi przez USA sankcjami wobec Chin. Liu odpowiada w rządzie ChRL za sprawy ekonomiczno-finansowe, jest członkiem Biura Politycznego KC KPCh. Xi odbywa niemal wszystkie swoje podróże w towarzystwie Liu He, uważa się go za jego najbliższego, najbardziej zaufanego przyjaciela. Dlatego też wypowiedź Liu przykuła uwagę analityków i komentatorów. Wiadomo, ze w tym co mówi Liu pobrzmiewają słowa Xi i innych najważniejszych ludzi w Chinach.

W wypowiedzi Liu najważniejsze były dwa aspekty:

W polityce Chin niezbędne jest zdecydowane wspieranie rozwoju gospodarki prywatnej, aby mogła ona odgrywać większą rolę jako stabilizator wzrostu, siła umożliwiająca przekształcanie struktury gospodarki Chin i promowanie innowacji. Przedsiębiorstwa prywatne generują ponad 50% dochodów państwa (podatki, cła, akcyzy, opłaty administracyjne, etc.), tworzą ponad 60% PKB, w nich powstaje ponad 70% innowacji technologicznych, odpowiadają za ponad 80% zatrudnienia w miastach. Liu He wskazał na konieczność utrzymania kierunku socjalistycznej reformy gospodarki rynkowej, wytrwania w dążeniu do szerszego otwarcia jej na świat w ramach systemu gospodarczego wczesnego etapu socjalizmu przy jednoczesnym zintensyfikowaniu działań na rzecz ochrony prawa własności, a zwłaszcza własności intelektualnej. Chiny popierały, popierają i będą popierać prywatny sektor chińskiej gospodarki.
Koniecznym jest wspieranie rozwoju gospodarki cyfrowej, wdrażanie nowej koncepcji rozwoju, z silnym naciskiem na innowacyjność. Należy stawiać na talenty, wzmacniać ducha przedsiębiorczości, polegać na wyobraźni i kreatywności ludzi. Do tego niezbędne jest tworzenie środowiska sprzyjającego biznesowi, w zwłaszcza otoczenia prawnego, budowanie koniecznej infrastruktury sprzyjającej optymalizacji podaży zasobów i usług, ochrona uczciwej konkurencji i systemowy sprzeciw wobec praktyk monopolistycznych. Chiny mają poszukiwać i wykorzystywać swoje przewagi konkurencyjne.

Taki plan na przyszłość ma to socjalistyczne państwo.

Autor: 梁安基 Andrzej Z. Liang, 上海 Shanghai, 中国 Chiny

e-mail: azliang@chinamail.com

Redakcja: Leszek B. Ślazyk

e-mail: kontakt@chiny24.com